Mắt đảo

Cán bộ chiến sĩ Trạm Kiểm soát biên phòng làm nhiệm vụ.

Vững vàng trên "lò bát quái"
Trạm Kiểm soát BPCK Vạn Gia thuộc biên chế Đồn BPCK cảng Vạn Gia với mô hình pông tông nổi, được BCH Biên phòng tỉnh Quảng Ninh triển khai từ năm 2005, có nhiệm vụ giám sát, kiểm tra tất cả các hoạt động xuất nhập khẩu kiêm nhiệm vụ cứu hộ cứu nạn tàu thuyền trên biển đảo Vĩnh Thực. Trạm nằm cách đường biên giới trên biển 7 hải lý, cách đất liền khoảng 30 phút đi xuồng, sừng sững soi mình xuống vùng nước phía Đông đảo. Có thể hình dung mô hình "pông tông nổi" của trạm chính là thế hệ nhà giàn thời kỳ sơ khai - một dạng phao lớn hình khối hộp làm bằng sắt, được gắn chặt với nền san hô ngầm bằng những chiếc neo, mỗi neo nặng gần 1 tấn. Trạm rộng 35m2, có đủ phòng ở, nơi làm việc, khoang chứa thực phẩm, nước ngọt… cùng nhiều thiết bị phục vụ chiến đấu và sinh hoạt.

"Cảng Vạn Gia nằm ở cửa biển Đông bắc Quảng Ninh, nơi có rất nhiều tàu biển lớn, nhỏ neo đậu chờ làm thủ tục hàng hóa XNK giữa Việt Nam và Trung Quốc. Với đặc điểm là một cửa khẩu ngay trên mặt biển, chỉ các thủ tục quản lý hành chính thông thường cũng đã vất vả hơn rất nhiều so với các cửa khẩu trên bờ, chưa kể thời gian gần đây liên tục xảy ra nhiều sự cố về ATGT đường thủy nếu không được phát hiện, xử lý kịp thời sẽ gây mất an toàn về tính mạng, tài sản doanh nghiệp, đồng thời gây mất ổn định, khó khăn trong công tác quản lý, điều tiết và kiểm soát đối với các lực lượng chức năng. Trạm Kiểm soát biên phòng Vạn Gia giống như "con mắt của đảo". Mọi hoạt động từ xuất nhập cảng cho đến những trường hợp mất an toàn trên biển cần cứu hộ, cán bộ chiến sĩ trên pông tông là những người phát hiện, tiếp cận đầu tiên. Đứng ở bất kỳ điểm nào trên pông tông cũng có thể phóng tầm nhìn về các hướng. Tất cả mục tiêu lớn nhỏ xuất hiện, các anh đều có thể "tóm" được và phân tích nhận định chính xác từng dạng tàu thuyền, trước khi báo về đất liền" - Thượng tá, Đồn phó quân sự đồn cửa khẩu Vạn Gia, Nguyễn Văn Đĩnh cho biết.

Nói về quá trình xây dựng pông tông, Thượng tá Nguyễn Văn Đĩnh nhớ lại những tháng ngày gian khổ, cực nhọc: "Bọn tôi phải khiêng từng viên đá san hô chất cao dần lên, đóng cọc, giằng néo pông tông. Sau 3 tháng trời vật lộn với đại dương, một ngôi nhà nổi cốt sắt thép thành hình thù, thì một cơn bão ập tới… Bão tan, ngôi nhà nổi chỉ còn lại mấy cột chống chỏng chơ. Anh em ôm nhau khóc! Rồi phải làm lại. Khênh đá, đóng cọc, ghép cốp pha, giằng néo… cán bộ, chiến sĩ ai nấy vai nổi cục chai sần, hai bàn tay cũng chai sần, còn chân thì chi chít vết hàu, san hô chém ngang dọc".

Dựng được căn cứ đã khó, để tồn tại được trên đó cũng gian nan biết nhường nào. Lớp lính trẻ chưa quen với đại dương nên sợ nhất là say sóng. Vào mùa hè, pông tông với kết cấu xung quanh là sắt, mái lợp tôn nên cái nóng trở nên dữ dội hơn bao giờ hết. Anh em vẫn gọi vui đó là cái lò bát quái, nhiệt độ nhiều khi lên tới hơn 40 độ. Vào mùa đông, sương mù mờ ảo vây kín cả trạm. Con người, đồ đạc lúc nào cũng ẩm ướt đến khó chịu…

Thượng úy Nguyễn Minh Tuấn, Trạm phó kiêm Đội trưởng Đội tuần tra, giám sát trên biển cho biết: "Với khoảng cách từ mặt biển lên mặt sàn chỉ mấy mét, pông tông nổi không đủ sức đương đầu với sóng to gió lớn. Chỉ cần sóng cấp 4 hoặc dòng nước chảy mạnh là khối pông tông đã dịch chuyển bập bềnh trôi trong nước. Nhiều khi sóng đánh nước tung tóe qua những kẽ hở ván sàn, thậm chí có khi đánh bật luôn cả ván. Nhưng ngày tháng khó khăn cũng dần qua đi. Những người lính nơi đầu sóng ngọn gió cũng dần quen với cuộc sống gian khổ, quen với môi trường chỉ có nắng gió và ngày đêm ầm ào tiếng sóng.

“Con mắt” của đảo Vĩnh Thực.

Trạm nhỏ, hiệu quả lớn
Thiếu tá Nguyễn Đức Đãn, Chính trị viên phó Đồn BPCK Vạn Gia cho biết: "6 tháng đầu năm 2010, đồn đã tổ chức đăng ký, kiểm soát chặt chẽ người, hàng hóa (chủ yếu là than cám, nông sản, thủy sản và quặng sắt xuất khẩu sang Trung Quốc) xuất nhập cảnh qua cửa khẩu cảng, tổ chức giám sát hàng ngàn lượt tàu, thuyền ra vào cảng an toàn. Qua đó, Đồn đã xử lý 33 vụ, 100 đối tượng vi phạm. Trong đó xử phạt hành chính 17 vụ, 17 phương tiện, 54 đối tượng; phạt tiền 16 vụ, 46 đối tượng, số tiền xử phạt 139.500.000 đồng. Ngoài ra, số hàng hóa bàn giao cho cơ quan chức năng xử lý trị giá 63.000.000 đồng. Có được kết quả này là nhờ hoạt động giám sát, tuần tra, phát hiện và báo cáo kịp thời của Trạm Kiểm soát biên phòng Vạn Gia".

Cũng theo Thiếu tá Nguyễn Đức Đãn, thời gian gần đây, tội phạm buôn lậu có dấu hiệu giảm thì tình hình mất ATGT đường thủy lại gia tăng. Hơn ai hết, cán bộ, chiến sĩ trạm là những người đầu tiên phát hiện và cứu hộ cứu nạn kịp thời. Cách đây 6 tháng, vào ngày 26-2, tại khu vực Cửa Tiếu - Hà Cối, tàu QN 3013 bị va vào đá ngầm, nước rò rỉ vào, có nguy cơ đắm tàu. Trước tình huống đó, cán bộ chiến sĩ Trạm Kiểm soát biên phòng đã tham gia ứng cứu, đưa tàu cập bãi cạn tại Hòn Miều - Hà Cối kịp thời, không để xảy ra thiệt hại về người và hàng hóa. Sau sự việc này, thuyền trưởng đã gửi thư cảm ơn đến cán bộ, chiến sĩ trên pông tông nổi Vạn Gia.

Mới đây nhất, vào tháng 4, phát hiện tàu Quế Đông Hưng 4132 của Trung Quốc nhận dầu ở cảng Vạn Gia gặp nạn, cán bộ đồn đã cử người ứng cứu dưới sự chỉ huy của Thượng tá, Đồn trưởng Lê Xuân Thìn, với phương châm "cứu người trước, cứu hàng sau" các chiến sĩ biên phòng đã kịp thời giải cứu 4 người trên tàu, trong đó có 2 người Trung Quốc đã suy kiệt vì đói rét. Sau khi sơ cứu, cán bộ, chiến sĩ đã đưa họ về đồn chăm sóc.

Ngoài nhiệm vụ được giao, những người lính trên pông tông nổi còn có thêm nhiệm vụ của những nhà khí tượng thủy văn. Hằng ngày, họ theo dõi thời tiết, hướng gió, vận tốc gió, cấp độ sóng biển… để kịp thời thông báo cho các phương tiện trên biển qua loa phát thanh hoặc thông báo trực tiếp tới từng tàu, thuyền.

Chúng tôi may mắn được ở lại một đêm trên "căn cứ nổi". Thiếu úy Nguyễn Thanh Bình đã ở trạm được ba năm chỉ cho tôi cách nhận dạng các vì sao trên trời để xác định hướng trên biển. Đêm nay biển lộng gió, sóng vỗ dồn dập vào thành pông tông nghe như tiếng tát nước gầu sòng. Chiếc pông tông lúc chồm lên, lúc ngụp xuống, lắc lư…

Rạng sáng, khi nắng mới le lói, chúng tôi đã cảm nhận được không khí làm việc hối hả của các chiến sĩ biên phòng, người quan sát, tuần tra, người làm thủ tục… Đại úy Phạm Xuân Nam, Trạm phó Trạm Kiểm soát vui vẻ nói: "Vào tháng cao điểm, mỗi ngày trạm phải làm thủ tục xuất nhập cảng cho hơn 500 phương tiện. Dù ở xa, nhưng những ngày này, những người lính canh biển đều hướng về Thủ đô thân yêu. Không khí hân hoan chào đón Đại lễ 1000 năm Thăng Long - Hà Nội đã lan ra tận pông tông nổi giữa biển khơi. Anh em chúng tôi đã lên kế hoạch và đang nỗ lực lập nhiều thành tích thiết thực chào đón ngày Đại lễ".