Người trồng hoa mẫu đơn
Kinh tế - Ngày đăng : 20:07, 28/10/2003
Từ hai cây hoa lạ
Chuyện kể rằng, những năm 90 của thế kỷ trước, con đường cao tốc Thăng Long - Nội Bài chạy qua, rồi khu công nghiệp Bắc Thăng Long hình thành, những khu đất ruộng vùng ven hai bên đường bị lấy gần hết. Được chút tiền đền bù, phần lớn bà con lấy tiền để xây nhà cao, sắm sửa xe máy, ti vi, hoặc ra mặt đường mở cửa hàng. Tại thôn Hậu Dưỡng, xã Kim Chung, huyện Đông Anh - Hà Nội có gia đình anh Nguyễn Phú Thuận, khi nhận tiền đền bù, không như những người khác, vẫn quyết bám trụ nghề nông. Anh bàn với vợ: “Nhà mình gần đường giao thông, cạnh khu công nghiệp chỉ trồng hoa và rau xanh là hiệu quả nhất”.
Thế là với chiếc xe đạp cọc cạch, anh nông dân Thuận đi khắp các làng hoa ở Từ Liêm, Thanh Trì, Gia Lâm để học hỏi kinh nghiệm trồng hoa, trồng rau và mua giống cây trồng. Anh trồng hoa hồng, hoa cúc, hoa loa kèn kèm một ít rau xanh. Thời gian đầu thật vất vả, cây khi được khi mất, giá lúc đắt, lúc rẻ. Nhưng, mất cây nọ được cây kia, lúc hoa, khi rau, gia đình anh tạm đủ sống.
Một ngày đầu xuân năm 1997, như mọi ngày, khi chở hoa cho các hàng hoa bán trong nội thành, anh ghé vào cửa hàng bán giống cây của người quen tại làng Phú Thượng. Anh sững sờ nhìn hai cây hoa lạ trong góc nhà. Trông chúng thật lạ. Lá và hoa của nó giống với hoa mẫu đơn trồng ở đình chùa nhưng xanh và to hơn nhiều. Hoa đã bắt đầu trổ, to và thắm rực rỡ. Thấy anh như bị hút hồn vào những cây hoa lạ, chị chủ hàng vỗ vai anh mà rằng: “Anh tinh mắt thật, cây hoa giống này tôi mới nhập, mà cũng chẳng có nhiều. Tôi không biết hoa này tên gì, nhưng nghe đâu nhập ở nước ngoài về. Giá khá đắt, liệu anh có mua được không?”. Càng ngắm, càng ưng, anh Thuận năn nỉ chị hàng hoa giữ lại cho mình. Cuối mùa hè năm ấy, hơn 30 cây non đã mơn mởn trong vườn nhà anh, hoa đã nở đỏ rực cả vườn.
Vụ hoa đầu tiên, tuy thu hoạch chưa cao nhưng đã tạo hướng làm ăn mới cho gia đình. Anh nhân ra hàng trăm cây con. Sau 3 năm trồng thử nghiệm, anh nông dân Nguyễn Phú Thuận quyết định chặt bỏ hết các loại cây hoa quả khác ngoài đồng, tập trung cùng em trai là Nguyễn Phú Lợi nhân giống ra hàng nghìn cây non.
Một đồn hai, hai đồn mười, chuyện anh Thuận có giống hoa lạ, cả thôn, cả xã rồi huyện cũng nhưnhiều nơi khác đều biết. Tên khoa học của hoa thì chủ nhân cũng chưa biết nhưng vìhoa giống hệt như hoa mẫu đơn về cả mầu sắc và cây lá, nhưng bông to gấp đôi thậm chí gấp ba, nên tạm gọi nó là hoa mẫu đơn đại. Bởi hoa lạ nên anh gặp khó khăn trong những ngày đầu mang hoa bán rong. Nhiều người không tin có loại mẫu đơn to như thế, sợ đó là hoa giả nhuộm màu. Dần dần thì mọi người cũng quen và được người tiêu dùng chấp nhận, các bà, các chị hay đi lễ chùa là ưa loại hoa này nhất.
Đến làng hoa mẫu đơn
Mới sáng sớm nhưng nhà anh Thuận đã tấp nập người tới bán mua. Anh Nguyễn Văn Kiên, Hà Đông đang lúi húi buộc một gốc hoa vào xe máy. Anh cho biết, đây không phải lần đầu anh tới nhà anh Thuận mua hoa: “Tôi chỉ trồng chơi trong nhà thôi, nhưng nếu dễ trồng và dễ nhân giống thì tôi sẽ trồng đại trà. Cái gốc này tôi mua 50.000đồng, trước giá rẻ hơn. Thế mới biết không nhanh chân sẽ mất cơ hội”.
Giống hoa mới rất hợp với khí hậu nhiệt đới nên phát triển nhanh, sinh trưởng quanh năm. Cây cho hoa vào suốt hè sang thu (từ tháng 6 đến tháng 10 âm lịch). Đặc biệt, cây không sợ nắng táp, mưa sa và không cấp bách về thời gian thu hoạch. Hoa lại có sức sống dài lâu. Một gốc hoa trồng ngoài ruộng hay trong chậu có thể nở liên tục và tươi đều trong 3 tháng liền. Cắt cành cắm lọ hàng tuần vẫn tươi mà không rụng cánh. Kỹ thuật trồng cây cũng đơn giản và chăm sóc lại không đòi hỏi công phu như các loại hoa khác.
Đưa chúng tôi đi thăm những ruộng hoa của gia đình, anh Thuận vui vẻ: “Tôi được mọi người yêu mến gọi là trùm hoa. Tôi đưa giống hoa về làng, lại là người trồng đầu tiên, rồi nhân giống cung cấp cho mọi người. Hiện nay rất nhiều người trong làng đang học tập tôi trồng loại hoa này. Nhiều nhà không còn ruộng cũng tận dụng vườn nhà để trồng. Nhà tôi hiện mới chỉ có hơnmẫu ruộng (khoảng 4.000m2) trồng hoa, tôi đang có kế hoạch thuê thêm diện tích để trồng đại trà”.
Bản tính siêng năng, lại cởi mở, anh đem kinh nghiệm trồng hoa mẫu đơn đại phổ biến cho mọi người. Anh bán rẻ giống cây, trước anh mua 100.000đồng/một gốc thì giờ anh chỉ bán giá 5.000 đồng/một cành chiết, anh cho nợ, thậm chí biếu không những ai gặp khó khăn muốn trồng hoa để kiếm sống. Hàng chục gia đình trong làng, trong xã đã học tập anh Thuận trồng hoa mẫu đơn đại, biến đồng ruộng (dẫu không còn nhiều) của làng anh trở thành cánh đồng hoa đỏ rực khi hè về.
Nhìn căn nhà mới xây, chiếc xe “giấc mơ” mới sắm, tôi hỏi: “Chắc thu nhập từ hoa của anh chị cao lắm?” Anh cười: “Giá bán một bông mẫu đơn đại loại thường tại vườn đã là 5 nghìn đồng, những bông to đặc biệt giá có thể lên tới chục ngàn đồng. Vì vậy, thu nhập của gia đình từ hoa cũng khá. Nếu so với trồng lúa thì thu nhập từ hoa có thể gấp30- 40 lần, so với các hoa khác thì gấp 2- 3 lần, nhất là không mất công trồng lại, chi phí chăm bón ít, thu hoạch lại kéo dài. Năm nay, tôi mới tậu thêm được ít ruộng, mùa này hoa đang trổ tốt, cứ đà này ước tính vụ này tôi có thể thu được cả trăm triệu.”
Tôi nhìn ra xa, nơi cánh đồng chiêm trũng xưa kia nay bạt ngàn một màu rực đỏ của hoa mẫu đơn đại đang vào mùa thu hoạch thấy lòng lâng lâng. Nhưng trong niềm vui. tôi cũng không khỏi băn khoăn: người dân trong làng trồng hoa vẫn mang tính tự phát. Đã có nhà mất hàng chục triệu do không cẩn thận để hoa bị úng ngập. Thứ nữa, đầu ra của hoa cũng là điều đáng bàn. Hiện các nhà trồng hoa tiêu thụ theo kiểu “khách quen” mà chưa có sự quảng bá về loại hoa này.
Theo như anh Thuận, hoa mẫu đơn đại mới chỉ được biết đến ở phía Tây Hà Nội, được tiêu thụ ở một số chợ ven đô và một số chợ gần cầu Thăng Long. Đây là một loại hoa to đẹp, có thể tươi lâu dài, đó là những thế mạnh cho việc xuất hoa ra ngoại tỉnh thậm chí có thể… ra nước ngoài. Nhưng điều này vẫn chưa thật sự được người trồng hoa coi trọng. Hơn thế nữa, các nhà khoa học cần nhập cuộc để tìm, trả lại tên cho hoa, từ đó có thể quy hoạch khu vực trồng hoa một cách tổng thể, tạo ra một hướng làm ăn mới.
Hoàng Văn Cường