Tìm kiếm cân bằng Đông - Tây

Diễn ra từ ngày 12 đến 23-7, "Gió biển - 2010" là cuộc tập dượt hỗn hợp hải, lục, không quân với sự tham gia của khoảng 1.000 binh sỹ Ukraine và 500 binh sỹ của 12 nước NATO, trong đó có Mỹ, Bỉ và Đức... Phần tập trận trên bộ diễn ra tại một trung tâm huấn luyện quân sự ở miền Nam Ukraine, còn phần tập trận trên biển được thực hiện ở vùng Tây Bắc Biển Đen với sự góp mặt của khu trục hạm Mỹ USS Taylor.

Đây không phải lần đầu tiên Ukraine tập trận chung với NATO. Các cuộc tập trận tương tự giữa hai bên đã diễn ra đều đặn từ năm 1997. Thế nhưng, "Gió biển - 2010" - được cho là chủ yếu nhằm chống nạn cướp biển - diễn ra chỉ ít tháng sau khi tân Tổng thống Viktor Yanukovych được xem là người có quan điểm gần gũi với Nga lên nắm quyền khiến không ít người có phần ngạc nhiên. Hiển nhiên, đây là một thông điệp rõ ràng về chính sách đối ngoại mà Tổng thống V. Yanukovych sẽ theo đuổi trong thời gian tới nhằm hóa giải những mâu thuẫn ở đất nước vốn bị chia rẽ theo 2 "trường phái" Đông - Tây trong gần một thập kỷ qua. Sự tranh cãi càng gia tăng sau khi cuộc Cách mạng màu Cam tràn qua Ukraine năm 2004, đưa "người hùng" V. Yushchenko vào chiếc ghế Tổng thống và kéo đất nước hơn 45 triệu dân này ngả hoàn toàn về phía Tây mà "bỏ quên" phần phía Đông nói tiếng Nga muốn thắt chặt quan hệ với Mátxcơva.

Dù thực tế cho thấy chính sách đối ngoại "hướng Tây" của chính quyền cựu Tổng thống Yushchenko đã làm ảnh hưởng không ít tới lợi ích của đất nước Ukraine, song không ít cử tri nước này vẫn muốn thúc đẩy quan hệ với phương Tây. Điều đó được thể hiện qua cuộc bầu cử tổng thống vừa qua. Ứng cử viên thân phương Tây Yulia Tymoshenko vẫn được tới hơn 45% cử tri Ukraine ủng hộ.

Trong bối cảnh đó, nếu không có những quyết định chính trị khôn khéo, Tổng thống V.Yanukovych khó có thể giành được sự ủng hộ của các chính đảng trong Quốc hội 450 ghế để thành lập được phe đa số mạnh, tạo tiền đề thuận lợi cho các quyết sách của chính phủ trong thời gian tới. Hiện tại, đảng Các khu vực (PR) của ông chỉ kiểm soát 175 ghế, trong khi đảng Ukraine của cựu Tổng thống Yushchenko kiểm soát 76 ghế. Khối Tymoshenko của "bà đầm thép" Y. Tymoshenko giành tới 156 ghế. Những ghế còn lại thuộc về một số chính đảng nhỏ. Có thể nói, với tương quan lực lượng như vậy, Tổng thống V.Yanukovych đang đứng ở thế "thăng bằng trên dây". Như vậy, không quá khó hiểu dù Tổng thống V.Yanukovych có xuất thân từ phía Đông nhưng vẫn không từ chối quan hệ với các nước phương Tây; đồng thời xem cuộc "hàn gắn" Đông - Tây là một mục tiêu kép - cả đối nội lẫn đối ngoại - như một ưu tiên cấp bách bên cạnh các chính sách nhằm vực dậy nền kinh tế, chống tham nhũng...
Trên thực tế, thông điệp về đường lối đối ngoại của Tổng thống V. Yanukovych đã thể hiện qua chuyến thăm châu Âu và Nga ngay sau khi ông đắc cử vào tháng 2-2010. Và "Gió biển - 2010" là một bước hiện thực hóa dự án đưa Ukraine thành một nhịp cầu giữa phương Tây và Nga như Tổng thống V.Yanukovych từng nói: "Chúng tôi sẽ bắt đầu xây dựng chiếc cầu này tại Brussels và xây xong cầu tại Mátxcơva".

Gần 5 tháng sau khi ông V.Yanukovych nhậm chức Tổng thống, Ukraine đang có những chuyển biến tích cực trên nhiều lĩnh vực, nhưng phía trước vẫn còn lắm chông gai. Liệu quốc gia rộng hơn 600.000km2 này có nhận được sự giúp đỡ từ cả Nga, Liên minh châu Âu (EU), Mỹ lẫn các nước có ảnh hưởng trên thế giới hay không? Điều này còn trông chờ vào sự chèo lái của "thuyền trưởng" V.Yanukovych.