Tranh cãi chưa có hồi kết

Thế giới - Ngày đăng : 06:12, 12/07/2010

(HNM) - Ngày 6-7 vừa qua, Chính phủ Mỹ chính thức khởi kiện bang Arizona và Thống đốc bang Jan Brewer vì tự ý áp đặt luật di trú riêng nhằm ngăn chặn luật này có hiệu lực vào ngày 29-7 tới.

Cư dân thành phố Phoenix biểu tình phản đối luật di trú mới của bang Arizona.


Trong đơn kiện, Washington cáo buộc luật di trú mới của bang này là vi hiến; đồng thời cho rằng luật di trú "sẽ mâu thuẫn và làm xói mòn sự cân bằng của chính quyền liên bang về những ưu tiên và mục tiêu thi hành luật di trú". Chính quyền Mỹ nêu rõ chính sách về di trú của liên bang nhắm vào những đối tượng nước ngoài nguy hiểm, gồm: tội phạm bạo lực, thành viên băng đảng, buôn lậu ma túy và những kẻ đe dọa an ninh quốc gia và là nguy cơ cho an toàn công cộng. Trong khi đó, luật mới của Arizona chỉ thuần túy đánh vào dân di trú bất hợp pháp, nên làm chệch hướng các nguồn lực quốc gia. Luật SB 1070 có nguy cơ dẫn đến tình trạng quấy rối và bắt bớ bừa bãi không chỉ người nhập cư trái phép mà cả người nhập cư hợp pháp và công dân Mỹ chỉ vì họ không mang theo đầy đủ giấy tờ. Đồng thời luật di trú mới của bang Arizona sẽ khuyến khích các bang khác ban hành chính sách nhập cư sai lầm (một số bang như bang Utah, bang Florida tuyên bố sẽ ban hành luật nhập cư tương tự như bang Arizona). Thêm vào đó, luật di trú mới của bang Arizona với mục đích ngăn chặn việc nhập cư bất hợp pháp có thể dẫn tới sự phân biệt chủng tộc.

Vào cuối tháng 4, Arizona đã thông qua dự luật SB 1070, theo đó yêu cầu người dân luôn mang giấy tờ tùy thân và cảnh sát có quyền chặn hỏi những người nào có khuôn mặt "không giống người Mỹ". Trước đó, luật cũ không buộc người nhập cư phải thường xuyên mang theo giấy tờ nhập cư và cảnh sát chỉ được quyền kiểm tra tình trạng nhập cư khi người nhập cư đã vi phạm pháp luật rõ ràng và nghiêm trọng. Theo luật mới, cư trú bất hợp pháp tại bang Arizona là hành động phạm tội. Một người không xuất trình đủ giấy tờ sẽ có thể bị bắt, phạt tù đến 6 tháng và nộp phạt 2.500 USD.  Nằm giáp biên giới với Mexico, bang Arizona là cửa ngõ đối với nhiều người nhập cư bất hợp pháp. Hiện có khoảng 6 triệu người Mexico nhập cư trái phép vào Mỹ. Vì vậy bang Arizona cho rằng, những nỗ lực của chính quyền liên bang không đủ để ngăn chặn tình trạng nhập cư trái phép.  Ngay sau khi vụ kiện được công bố, Bộ Ngoại giao Mexico tuyên bố hoan nghênh Chính phủ Mỹ và khẳng định sẽ bảo vệ đến cùng quyền lợi của công dân Mexico ở nước ngoài.

Vụ kiện tụng được tiến hành vài ngày sau khi Tổng thống Barack Obama có bài phát biểu về kế hoạch cải cách luật nhập cư. Theo các nhà quan sát, vụ kiện sẽ dẫn đến một cuộc tranh cãi về quyền của các tiểu bang và một số bang có thể xem đây là một sự can thiệp nội bộ của chính phủ liên bang. Đồng thời có thể coi là một ván cá cược chính trị của chính quyền Obama bởi con số ủng hộ vụ kiện chỉ ngót nghét 59%. Trong chiến dịch vận động tranh cử, Tổng thống Mỹ Barack Obama từng cam kết cải tổ hệ thống nhập cư (hiện Mỹ có khoảng 11 triệu người nhập cư trái phép). Trong đó, số cử tri gốc Tây Ban Nha và Bồ Đào Nha hiện vượt quá số cử tri người Mỹ gốc Phi và lá phiếu của họ có ảnh hưởng ngày càng lớn trong các cuộc bầu cử. Vì vậy sáng kiến cải tổ hệ thống nhập cư của tổng thống B.Obama sẽ trở thành vấn đề chính trong cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ vào tháng 11 tới.

Kim Phượng