“Ông trùm” Mossad

Sự kiện người đứng đầu Mossad sẽ ra đi đã làm sống dậy sự chỉ trích gay gắt từ cộng đồng quốc tế sau vụ ám sát Mahmoud al - Mabbouh, một chỉ huy cấp cao của Hamas ở Dubai thuộc Các tiểu vương quốc Arab thống nhất hồi tháng 1 vừa qua. Cảnh sát Dubai cho rằng tình báo Israel đã dính líu tới âm mưu ám sát cực kỳ bài bản này. Nhóm ám sát bị cáo buộc có liên hệ với Mossad khi sử dụng hộ chiếu giả của một số nước; đồng thời hành động rất chuyên nghiệp và nhanh gọn.

Vụ việc cũng châm ngòi cho làn sóng căng thẳng ngoại giao giữa Israel và một số quốc gia bị giả hộ chiếu như Anh, Ireland, Đức, Australia… Hơn 20 nghi can tham gia kế hoạch ám sát đã bị Interpol phát lệnh truy nã toàn cầu trong khi cảnh sát Dubai thậm chí còn yêu cầu bắt giữ đương kim Giám đốc Mossad, M.Dagan.

Vì vậy, sự rút lui của ông Dagan được nhìn nhận như một hành động nhằm giảm bớt áp lực đè nặng lên mối quan hệ giữa Tel Aviv và các đồng minh phương Tây. Song, điều này cũng tạo ra những khoảng trống không dễ khỏa lấp tại cơ quan tình báo hoạt động hiệu quả bậc nhất thế giới khi ông chủ của nó từ lâu đã đóng vai trò như một "bộ não" của Mossad. Thành tích trụ vững trên chiếc ghế quyền lực tới 8 năm, trải qua 3 đời tổng thống cho thấy đây là một nhân vật đáng nể.

Sinh năm 1945 tại Novosibirsk (Liên Xô) trong một gia đình Do Thái còn sống sót sau các cuộc tàn sát kinh hoàng của Đức Quốc xã trong Thế chiến II, M.Dagan cùng người thân trở lại Israel trên con tàu của người nhập cư vào một đêm mưa gió năm 1950 và sống tại thị trấn nhỏ Bat Yam gần thủ đô Tel Aviv. Thời thơ ấu của Giám đốc Mossad hầu như không được nói đến khi Dagan là người cực kỳ kín tiếng và rất ít tiết lộ về gia đình. Song, trái ngược với điều đó, tên tuổi của ông trên con đường binh nghiệp lại nổi như cồn với những trận đánh trên bán đảo Sinai, cao nguyên Golan và nhất là những nhiệm vụ đặc biệt từ đầu những năm 1970. Thời điểm này khởi đầu cho mối quan hệ thân thiết giữa Dagan và cựu Thủ tướng Israel Ariel Sharon. Dưới sự chỉ huy của ông Sharon trên cương vị Tư lệnh quân đội Israel ở phía Nam, Dagan đã đứng đầu một đơn vị chống khủng bố tại Dải Gaza mang tên Rimon. Lực lượng đặc nhiệm này chuyên săn lùng và tiêu diệt những phần tử đứng sau các vụ đánh bom nhằm vào người Do Thái trên các vùng lãnh thổ của người Palestine.

Sau đó với vị trí tư lệnh tại Nam Lebanon trong cuộc chiến tranh năm 1982, ông Dagan đã thành lập đơn vị quân đội thân Israel ở khu vực này. Thành công của Rimon cũng đã dẫn tới quyết định từ cố vấn đặc biệt của Tổng tham mưu trưởng, Dagan thành lập hai tiểu đoàn đặc nhiệm mang tên Shimshon và Duvdevan hoạt động tại Bờ Tây và Dải Gaza khi phong trào nổi dậy "intifada" của người Palestine nổi lên. Với việc giữ thêm một số chức vụ trong tình báo quân đội và Bộ Tổng tham mưu, ông được xem là người có nhiều kinh nghiệm trong hoạt động chống khủng bố của Israel. Do đó, sau khi rời quân ngũ năm 1995, vị trung tướng về hưu đã được mời tham gia Cơ quan Tình báo Israel với chức vụ Phó Giám đốc. Kể từ đó, việc trụ vững trên chính trường của ông Dagan trở nên dễ dàng. Năm 1997, ông được Thủ tướng lúc bấy giờ Binyamin Netanyahu chỉ định là cố vấn chống khủng bố. Uy tín có được trên mặt trận đặc biệt này đã khiến ông tiếp tục nắm giữ vị trí đó trong chính phủ của Thủ tướng Ehud Barak.

Tuy nhiên, do những bất đồng với ông Barak về an ninh đối ngoại, Dagan nộp đơn từ chức. Chẳng bao lâu sau, thắng lợi của người bạn chí cốt suốt 3 thập kỷ Ariel Sharon trong cuộc bầu cử năm 2001 mà Dagan đóng vai trò tích cực trong chiến dịch tranh cử đã đưa ông trở lại vị trí cố vấn. Song, đó chỉ là một bước đệm khi tháng 8-2002, Dagan chính thức được bổ nhiệm là người đứng đầu Mossad, thay thế cựu Giám đốc Ephraim Halevy vừa hết nhiệm kỳ. Dưới sự lãnh đạo của Dagan, Mossad từ chỗ bị cho là đang sa sút sau đã khẳng định được vị thế của một cơ quan tình báo hàng đầu thế giới. Vì lẽ đó, nhiệm kỳ giám đốc của ông Dagan đáng lẽ kết thúc vào năm 2007 đã được tiếp tục gia hạn thêm.

Hiện đã có vài "tin đồn" về người sẽ giữ chiếc ghế Mossad đầy quyền lực tại Israel. Song, nhiều người cho rằng dù đó là ai thì cũng sẽ không dễ dàng vượt qua cái bóng quá lớn của M.Dagan, người được mệnh danh là "ông trùm" của Mossad.