Cha truyền, con nối...

Văn hóa - Ngày đăng : 06:54, 04/07/2010

(HNM) - Thừa hưởng tố chất nghệ thuật của cha mẹ, ấy vậy mà con cái của không ít nghệ sĩ bước vào con đường nghệ thuật một cách hết sức tình cờ... "Mỗi cây mỗi hoa, mỗi nhà mỗi cảnh", ba gia đình dưới đây, cha và con đều là các nghệ sĩ nổi tiếng nhưng "cha truyền con nối" ở mỗi gia đình chẳng hề giống nhau.

NSND Hải Ninh và con trai NSƯT Thanh Vân.

1- Đã ngót nghét hai mươi năm nhưng NSND Hải Ninh vẫn chưa quên cái buổi tối cả hai vợ chồng ông chầu chực ngoài cổng nhà ông hiệu trưởng Trường ĐH Kiến trúc năm ấy để xin cho Thanh Vân thôi học. Vân lúc đó học năm thứ tư, việc xin nghỉ để thi sang Trường ĐH Sân khấu và Điện ảnh rất khó khăn. Nghe ông nói xuôi tai nên vị hiệu trưởng mới "chịu". Ban đầu, chính vợ ông cũng kịch liệt phản đối, vì hơn ai hết, bà là người chịu nhiều thiệt thòi và thấu hiểu tình cảnh của những gia đình có người làm đạo diễn. Đạo diễn Hải Ninh hồi ấy đi làm phim biền biệt, có khi cả năm trời. Bà tâm sự: "Hồi bao cấp, nuôi con ăn học đến năm thứ tư khá tốn kém, thấy con học sắp thành mà bỏ dở ai không tiếc. Trước đó, Vân có nhiều dịp đi theo đoàn phim, tôi nghĩ, chắc Vân mê công việc này thật sự, vả lại ông nhà cũng ủng hộ nên... đành chịu vậy". Ông bà có cùng quan niệm giáo dục con cái: "Không cầm tay, không làm thay và không áp đặt". Ngay cả sau này, Vân theo nghề điện ảnh hay trước đó chọn kiến trúc đều là quyết định của Vân. Ông bà muốn con tự đứng vững trên đôi chân của mình và tạo được vóc dáng riêng bằng chính trí tuệ và sức lực của bản thân. Ông mỉm cười hạnh phúc khi sau nhiều năm làm nghề đạo diễn, tên tuổi của con trai ông gắn với những bộ phim đi vào đời sống nội tâm, khác với thế hệ của ông với những tác phẩm mang âm hưởng sử thi, hùng tráng. Sau này, Vân đi làm trợ lý cho đạo diễn Trần Phương trong phim "Đứng trước biển", gặp Nhuệ Giang rồi nên vợ nên chồng. Hai ông đồng nghiệp trở thành sui gia.

2- Nhạc sĩ Đỗ Hồng Quân có năng khiếu âm nhạc từ bé. 6 tuổi anh bộc lộ tố chất âm nhạc nhưng bố anh không có ý ép con đi theo mình, nhưng rồi "định mệnh" vẫn đưa bước anh đến với âm nhạc, tiếp nối truyền thống vẻ vang của gia đình. Thật ít có gia đình nào mà cả hai cha con cùng tốt nghiệp trường nhạc danh tiếng của thế giới như gia đình nhạc sĩ Đỗ Nhuận - Đỗ Hồng Quân. Đỗ Nhuận là nhạc sĩ duy nhất trong thế hệ đầu của tân nhạc được đào tạo bài bản tại Nhạc viện Tchaikovsky (Nga). Tiếp bước cha, Đỗ Hồng Quân tốt nghiệp bằng đỏ cả hai chuyên ngành sáng tác và chỉ huy. Trở về nước, họ đều cống hiến miệt mài cho âm nhạc Việt Nam. Cả hai cha con đều là Chủ tịch của Hội nhạc Việt Nam. Đỗ Hồng Quân may mắn gặp được người vợ vừa xinh đẹp, vừa chia sẻ với anh tình yêu nghệ thuật - nghệ sĩ Chiều Xuân. Bố của chị là nghệ sĩ Nguyễn Đức Đọc, nguyên diễn viên Nhà hát Kịch Việt Nam, giảng viên Trường Sân khấu Việt Nam. Chiều Xuân nhớ lại, hồi mới về làm dâu, chị hãy còn "trẻ con", vừa xách nước từ tầng trệt lên nhà trên, vừa vui vẻ hát. Nước hắt ra cầu thang, mẹ chồng có ý không hài lòng, nhưng bố chồng - nhạc sĩ Đỗ Nhuận, vốn là người sống gần gũi và bình dị, cười bảo: "Cứ để con hát cho vui cửa vui nhà!". Có lẽ cả đời chị không bao giờ quên kỷ niệm ấy. Còn mỗi lần Đỗ Hồng Quân mời bố đến dự chương trình do mình chỉ huy, về nhà, anh bảo vợ: "Em đến hỏi bố xem thế nào". Quan tâm tới mỗi bước đi của con, hãnh diện và hài lòng về con nhưng sinh thời, nhạc sĩ Đỗ Nhuận rất ít khi nói ra. Cả gia đình làm nghệ thuật, họ đã chia sẻ với nhau những thời khắc hạnh phúc nhất của người làm nghề và cả những khó khăn phải đối mặt trong những năm tháng bao cấp.

3- NSND - Ca sĩ Quý Dương sinh hạ được ba người con và ông đều hướng cho các con theo âm nhạc. Chí Trung được bố cho theo học 4 năm violon và từng đứng bên bố để luyện thanh, nhưng anh lại tự chọn cho mình một hướng đi riêng. Năm 1978, anh tốt nghiệp THPT cùng lúc Nhà hát Tuổi trẻ tuyển diễn viên và trúng tuyển với thứ hạng cao. Mặc dù mong muốn con nối nghiệp mình, nhưng NSND Quý Dương không phản đối. Sống trong môi trường âm nhạc, thường xuyên nghe bố dạy các học trò luyện thanh ngay chính trong nhà mình nên nhạc cảm của anh khá tốt. Anh đã có nhiều dịp "trổ tài" trên sân khấu với cây đàn ghita. NSƯT Chí Trung ảnh hưởng khá rõ nhân cách của người bố: không bon chen chức vị và không muốn cầu cạnh người khác. Bao nhiêu năm, dù luôn được thủ vai chính, nhưng chưa bao giờ anh xin vai hay đề nghị được giao bất kỳ một vai diễn nào. Anh kể một kỷ niệm vui: Trước đây, anh thường được giới thiệu "con trai của NSND Quý Dương". Vì được bạn bè của bố ưu ái "con nhà" nên anh thường được kéo vào ngồi cùng mâm: "Con bố Dương hả, đến đây ngồi với bác". Mươi năm trở lại đây, trong các buổi tiệc tùng có cả hai bố con, họ giới thiệu bố anh là bố của nghệ sĩ Chí Trung. Chuyện vui, nhưng anh không giấu niềm tự hào vì cả hai bố con đều đã sống trọn trong niềm đam mê nghệ thuật.

Châu An