Sửa sai nhưng không nhận sai

Hai lần "thổi" còi mới sửa sai

Tháng 4-2010, Cục Kiểm tra văn bản quy phạm pháp luật (Bộ Tư pháp) đã có công văn thông báo Bộ Y tế, Bộ Tài chính khẩn trương rà soát, kiểm tra lại những quy định bất hợp lý trong Thông tư 09/2009/TTLT-BYT-BTC hướng dẫn thực hiện BHYT. Thông tư 09 quy định "Trường hợp chưa xác định được là có vi phạm pháp luật về giao thông hay không thì người bị TNGT tự thanh toán các chi phí điều trị với cơ sở y tế. Khi có xác nhận không vi phạm pháp luật về giao thông của cơ quan nhà nước có thẩm quyền thì người bệnh mang chứng từ đến bảo hiểm xã hội (BHXH) để thanh toán". Tuy nhiên, Thông tư 09 lại không hướng dẫn cụ thể "cơ quan có thẩm quyền" để xác nhận không vi phạm Luật Giao thông là cơ quan nào, "xác nhận không vi phạm pháp luật về giao thông" gồm những giấy tờ gì, nên nhiều người dân khi bị TNGT và cả cơ quan BH cũng rất lúng túng để làm thủ tục thanh toán... Cục Kiểm tra văn bản quy phạm pháp luật cho rằng, quy định nói trên đã gây phiền hà, bế tắc cho người dân. Trước yêu cầu của Cục Kiểm tra văn bản quy phạm pháp luật, Bộ Y tế đưa ra ý kiến, nội dung hướng dẫn về thanh toán các trường hợp người tham gia BHYT bị TNGT quy định tại Thông tư số 09 không trái với tinh thần và nội dung của Luật BHYT. Hướng dẫn này không bó buộc và cũng không tước bỏ quyền lợi của người tham gia BHYT. Bộ Y tế chỉ thừa nhận, Thông tư 09 "chưa rõ ràng" nên khó khăn trong tổ chức thực hiện. Với lý lẽ này, Bộ Y tế đã không có ý định sửa sai. Đến đầu tháng 6-2010 Bộ Tư pháp tiếp tục có văn bản lần 2 yêu cầu Bộ Y tế và Bộ Tài chính phải sửa đổi quy định trên. Không thể phản đối yêu cầu của Bộ Tư pháp, ngày 10-6, Bộ Y tế đã đưa ra quy định mới, người bị TNGT sẽ không phải đi xin giấy chứng nhận không vi phạm Luật Giao thông đường bộ để nộp vào viện mới được thanh toán BHYT, mà cơ quan BHXH hoặc công an sẽ chịu trách nhiệm về mục này.

Theo Bộ Y tế, đầu tháng 7 tới, Bộ sẽ trình dự thảo bổ sung và làm rõ nhiều quy định của thông tư này, tạo điều kiện thuận lợi nhất cho người bệnh. Như vậy, đến lúc này Bộ Y tế mới thừa nhận sai và dỡ bỏ những quy định "hành" người bệnh sau gần một năm thực hiện.

Đổi mã thẻ - "hành" người bệnh

BHXH Việt Nam lại vừa có văn bản khắc phục sai sót trong việc cấp mã thẻ BHYT cho đối tượng là hưu trí có công từ mã HT5 thành HT2. Thủ tục đổi thẻ BHYT từ mã HT5 sang HT2 bằng cách mang giấy xác nhận là người có công đến BHXH quận, huyện. Theo đó, các đối tượng người có công với cách mạng có thẻ BHYT (mã mới là HT2) sẽ được hưởng toàn bộ quyền lợi khi khám chữa bệnh không phải cùng chi trả 5% viện phí. Đối với những trường hợp đã phải thanh toán chi phí trong thời gian qua do nhầm mã thẻ sẽ được hoàn lại tiền chi trả. Những trường hợp chưa được cấp thẻ đang chờ cũng được thanh toán 100% khi mang theo giấy chứng nhận là người có công.

Hiện có khoảng gần 3 triệu người thuộc diện này cần đổi thẻ. Tuy nhiên, việc thay đổi mã quyền lợi ghi trên thẻ BHYT cho phù hợp với mã đối tượng là một trong những nguyên nhân dẫn đến tình trạng quá tải tại các cơ quan BHXH quận, huyện. Rất nhiều người phải chờ đợi 2-3 tháng nữa mới được đổi thẻ mới. Việc đổi thẻ này đã một lần nữa bộc lộ những yếu kém của cơ quan BHXH. Tại thời điểm 1-1-2010, tất cả các đối tượng hưu trí được đổi thẻ mới và vài tháng sau chiếc thẻ đó đã bị vứt bỏ khi được chuyển đổi mã thẻ khác. Một lãng phí lớn chỉ vì sơ suất của cơ quan quản lý. Sự thiệt hại về tiền bạc khi phải đóng chi phí 5% trong thời gian qua sẽ được hoàn trả nhưng liệu các cán bộ hưu trí có đủ kiên nhẫn để đến các cơ sở y tế xếp hàng lấy lại tiền?

Để sửa sai, lãnh đạo BHXH VN nói rằng, việc thay đổi mã quyền lợi ghi trên thẻ là làm tăng quyền lợi cho người có thẻ BHYT. Nhưng rõ ràng, sai sót này đã ít nhiều làm thiệt hại đến quyền lợi của người tham gia BHYT, lãng phí tiền của của Nhà nước… Lỗi này đã không được cơ quan BHXH nhắc đến.