Thả gà ra đuổi

Những mẫu không đạt này có thành phần dinh dưỡng quá thấp, thậm chí nhiều mẫu có từ 3 - 4 thành phần dinh dưỡng không đạt, nhiều mẫu có thành phần dinh dưỡng chỉ bằng 40 - 50% so với công bố.

Theo phân tích từ Cục Trồng trọt, sở dĩ phân bón kém chất lượng xuất hiện ngày càng nhiều là do công tác kiểm tra, thanh tra, xử lý ở các địa phương chưa nghiêm; các văn bản pháp quy chuyên ngành chưa được phổ biến; các quy định xử lý vi phạm không đủ sức răn đe... Tuy nhiên, nhìn ở một khía cạnh khác thì nguyên do bắt đầu từ việc cấp giấy phép sản xuất phân bón quá dễ dàng. Hiện cả nước có tới 500 doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh mặt hàng này. Quy định hiện hành cho phép thành lập cơ sở sản xuất phân bón NPK nếu "có thiết bị phù hợp" nhưng thế nào là phù hợp thì không một văn bản nào hướng dẫn, chính vì vậy nhiều công ty sản xuất phân bón sản xuất được cả những sản phẩm cao cấp như là NPK - 16.16.8.13S, NPK - 20.20.15 mà thiết bị chỉ là một bộ chảo quay cỡ nhỏ được tút lại từ hàng thanh lý. Quy định cũng cho phép các doanh nghiệp không nhất thiết phải có phòng phân tích, kiểm nghiệm, mà có thể đi thuê. Cũng không có quy định nếu sản xuất phân hữu cơ, phân hữu cơ vi sinh thì bắt buộc phải có kho bãi để xử lý, ủ men, phòng nhân giống vi sinh vật… Bởi vậy, nhiều công ty mua than bùn về trộn vôi, xay nhuyễn rồi đóng bao, thế là cho ra lò sản phẩm. Chính việc cấp phép dễ như mua mớ rau nên nhiều doanh nghiệp làm ăn chụp giật chỉ cần vài chục triệu đồng cũng mở công ty sản xuất phân bón, trong khi muốn đầu tư xây dựng một nhà máy sản xuất phân bón chuẩn cần cả chục triệu USD.

Nghị định số 15/2010/NĐ-CP của Chính phủ quy định về việc xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động sản xuất, kinh doanh phân bón đã có hiệu lực thi hành từ ngày 14-4-2010. Theo đó, các hành vi vi phạm về sản xuất, gia công, kinh doanh phân bón giả có giá trị tương đương hàng thật từ 30 triệu đồng có dấu hiệu tội phạm thì phải chuyển hồ sơ cho cơ quan tố tụng hình sự có thẩm quyền để truy cứu trách nhiệm hình sự và phạt tiền từ 40 triệu đồng đến 150 triệu đồng; sản xuất, gia công, kinh doanh phân bón không bảo đảm chất lượng phạt 20 triệu đồng đến 100 triệu đồng... Nhìn qua, có thể thấy nghị định này đã mạnh tay hơn, thế nhưng, sau hơn 2 tháng thực thi, tình hình sản xuất, kinh doanh phân bón kém chất lượng vẫn chưa được cải thiện. Thực tế, sẽ rất khó khi chúng ta quản lý theo kiểu thả gà ra rồi đuổi.