Vụ án tham nhũng tại quận Gò Vấp: Phải chỉ rõ bản chất của vụ án

Đây là vụ án có liên quan đến nguyên Bí thư Quận ủy Gò Vấp Nguyễn Văn Tính và nguyên Chủ tịch UBND quận Gò Vấp Trần Kim Long, được dư luận rất quan tâm vì quá trình điều tra, truy tố và xét xử sơ thẩm lần đầu đã bộc lộ nhiều khiếm khuyết.

Cấp sơ thẩm bỏ sót nhiều tình tiết quan trọng

Tháng 2-2007, TAND TP Hồ Chí Minh đưa vụ án ra xét xử sơ thẩm sau 3 năm điều tra. Bị cáo Phạm Thị Tuyết Lan bị tòa tuyên án tử hình, Dương Công Hiệp bị tuyên 18 năm tù giam cùng về tội "Tham ô tài sản"; Lê Minh Châu bị tuyên 22 năm tù, Hồ Tùng Lâm 18 năm tù về hai tội "Tham ô tài sản" và "Đưa hối lộ"; Trần Kim Long 25 năm tù về các tội "Tham ô tài sản", "Đưa hối lộ", "Lợi dụng chức vụ, quyền hạn gây ảnh hưởng đối với người khác để trục lợi"; Nguyễn Văn Tính 11 năm tù về tội "Lợi dụng chức vụ, quyền hạn gây ảnh hưởng đối với người khác để trục lợi". Theo án sơ thẩm, Phạm Thị Tuyết Lan (Chủ tịch Hội đồng Thành viên Công ty An Hội) là đối tượng chủ mưu, trực tiếp cấu kết với các bị cáo khác nguyên là cán bộ có chức vụ, quyền hạn để chuyển nhượng trái pháp luật 2 lô đất có tổng diện tích 110.700m2 tại phường 12, quận Gò Vấp. Số đất này bị cáo Lan thu gom từ người dân với giá 100.000-140.000 đồng/m2, nhưng đã nâng giá lên để bán cho Công ty Xây dựng Gò Vấp (CTXDGV) với giá 280.000-290.000 đồng/m2, qua đó chiếm đoạt của công ty hơn 16,6 tỷ đồng (riêng bị cáo Lan chiếm hưởng hơn 11 tỷ đồng). Mặc dù biết rõ việc nhận chuyển nhượng đất với bị cáo Lan là trái pháp luật nhưng Lê Minh Châu, nguyên Giám đốc CTXDGV vẫn đồng ý ký 2 hợp đồng mua đất và được Lan chia cho hơn 1,6 tỷ đồng.

Năm tháng sau (7-2007), Tòa phúc thẩm TAND Tối cao tại TP Hồ Chí Minh mở phiên tòa phúc thẩm. Lê Minh Châu khai: Tuy biết hai khu đất của Lan chưa có đủ cơ sở pháp lý nhưng vẫn mua vì Trần Kim Long - nguyên Chủ tịch UBND quận Gò Vấp nhiều lần gọi điện thoại giục mua, còn Dương Công Hiệp - nguyên Phó phòng Quản lý đô thị quận thì hứa hướng dẫn các thủ tục để mua. Quá trình thẩm vấn cũng hé lộ nhiều chi tiết chưa được làm rõ tại phiên tòa sơ thẩm dù đã có trong tài liệu điều tra! Đáng chú ý nhất là lời khai của Dương Công Hiệp. Tại cơ quan điều tra, Hiệp khai rằng vào năm 2002, khi vụ việc bị bại lộ và VKSND quận Gò Vấp tiến hành xác minh, Phạm Thị Tuyết Lan có nhờ Hiệp dẫn đến nhà ông Nguyễn Văn Tính - lúc đó là Bí thư Quận ủy, Chủ tịch HĐND quận Gò Vấp. Tại đây, Tính hứa sẽ giúp và cho số điện thoại, địa chỉ nhà riêng của một phụ nữ ở quận Phú Nhuận, kêu Lan đến đó thăm. Khi đến nơi, Lan gọi điện thoại cho Tính và "được" Tính yêu cầu đưa cho người phụ nữ này 10.000 USD. Sau đó VKSND quận không mời Lan lên làm việc nữa. Theo lời Hiệp khai, người phụ nữ đó là vợ bé của Tính (tuy nhiên cấp sơ thẩm không làm rõ tình tiết này). Ngoài ra, Hiệp còn khai, trong một lần cùng Long và Tính đi Đà Lạt chơi, khi nghe ông Tính gọi chuẩn bị 1,4 tỷ đồng để Tính hợp thức hóa căn nhà ở Gò Vấp, Lê Minh Châu bị lên cơn choáng phải vào bệnh viện cấp cứu!

Trả lời thẩm vấn về nguồn gốc số tiền 3 tỷ đồng được chia, Hiệp khai góp 2,8 tỷ đồng mua 2,2ha đất cùng với bị cáo Lan. Khi bán số đất này cho CTXDGV lời 130.000 đồng/m2, với diện tích 2,2ha số tiền lãi hơn 2,8 tỷ đồng nên Lan đưa luôn 3 tỷ cho tròn (!?). Còn theo lời khai của Lan thì tiền mua đất hoàn toàn là của Lan! Lời khai của Hiệp và Lan mâu thuẫn nhau, trong khi bà Âu Thị Thanh Hồng (vợ Hiệp, người chứng kiến những lần giao, nhận tiền giữa hai bên) không có mặt tại tòa dù đã được triệu tập hợp lệ. Theo xác minh, bà Hồng đã bỏ đi khỏi địa phương từ tháng 8-2006. Tòa phúc thẩm đánh giá: Đây là vấn đề rất quan trọng của vụ án, bởi xung quanh khoản tiền này có dấu hiệu của hành vi "Đưa và nhận hối lộ".

Công lý phải được thực thi

Từ những tình tiết quan trọng đó, Tòa phúc thẩm TAND Tối cao đã tuyên hủy bản án sơ thẩm với nhận định: Bị cáo Phạm Thị Tuyết Lan không có chức vụ, quyền hạn gì tại Công ty Gò Môn nên không thể buộc Lan là chủ mưu của tội tham ô được. Vụ án này có bản chất là "Đưa và nhận hối lộ".

Theo cáo trạng lần này của VKSND TP Hồ Chí Minh, tội danh của 7 bị can bị truy tố ra tòa xét xử đã thay đổi. Trần Kim Long bị truy tố về 3 tội: "Nhận hối lộ", "Đưa hối lộ" và "Lợi dụng chức vụ quyền hạn gây ảnh hưởng đối với người khác để trục lợi". Nguyễn Văn Tính bị truy tố về tội "Nhận hối lộ". Phạm Thị Tuyết Lan và Dương Công Hiệp cùng bị truy tố về 2 tội "Đưa hối lộ" và "Vi phạm các quy định về sử dụng đất đai". Hai bị can Lê Minh Châu và Hồ Tùng Lâm cùng bị truy tố 2 tội danh "Đưa hối lộ" và "Nhận hối lộ". Nguyễn Minh Hoàng bị truy tố về tội "Lừa đảo chiếm đoạt tài sản".