Không thể chỉ xử lý hành chính

Cố ý làm trái

Thực hiện chủ trương của UBND TP, Công ty Quản lý và Phát triển nhà (QL&PT) quận 5 đã bồi thường 10,7 tỷ đồng di dời các hộ dân trong chung cư và được giao 355m2 đất để đầu tư xây dựng cao ốc văn phòng cho thuê, có thu tiền sử dụng đất 202 triệu đồng (theo Quyết định số 324/QĐ-UB ngày 30-6-2004). Sở dĩ Công ty QL&PT nhà quận 5 được giao khu đất vàng tuyệt đẹp (có hai mặt tiền tại góc ngã ba) do vai trò là doanh nghiệp nhà nước vừa hoạt động kinh doanh vừa chịu trách nhiệm quản lý công sản. Trong khi, nếu đem đấu giá đất trên thị trường chắc chắn sẽ thu về cho ngân sách gấp nhiều lần.

Ngày 20-7-2005, Công ty QL&PT nhà quận 5 ký hợp đồng hợp tác đầu tư số 018/HĐ-QLPTN với Công ty TNHH Đầu tư và Phát triển kinh doanh nhà Phú Hào (gọi tắt là Công ty Phú Hào) cùng đầu tư khai thác khu đất 1015 Trần Hưng Đạo xây dựng cao ốc văn phòng cho thuê (gồm 12 tầng và 1 hầm, tổng diện tích sàn xây dựng là 3.022m2). Tổng vốn đầu tư 40 tỷ đồng, trong đó Công ty QL&PT nhà quận 5 góp 45% vốn bằng quỹ đất (tự định giá 18 tỷ đồng); Công ty Phú Hào góp 55% vốn, tương đương 22 tỷ đồng.

Thực tế, hợp đồng hợp tác ký chưa ráo mực, giấy chứng nhận quyền sử dụng đất chưa được cấp, cao ốc chưa kịp xây, chỉ vài tháng sau (cuối năm 2005) hai bên đã thỏa thuận "ngầm" việc chuyển nhượng đất. Và đến ngày 25-12-2006, phụ lục hợp đồng được ký chính thức chuyển nhượng quyền sử dụng khu đất cao ốc 1015 Trần Hưng Đạo với giá 18 tỷ đồng (50,7 triệu đồng/m2). Trong khi nhiều môi giới địa ốc cho biết giá giao dịch khu vực thời điểm đó không dưới 10 lượng vàng/m2(!?). Sau khi cao ốc hoàn thành, Công ty Phú Hào cho Ngân hàng Đại Á chi nhánh Sài Gòn thuê lại với giá 35.000 USD/tháng.

Đấu thầu "ma"

Thực chất Công ty QL&PT nhà quận 5 đã "bán đứt" khu đất vàng từ 2 năm trước, nhưng mãi đến ngày 25-12-2007 mới có công văn gửi UBND quận 5 xin chủ trương "chuyển nhượng quyền khai thác sử dụng và cho thuê cao ốc 1015 Trần Hưng Đạo" và sau đó mở cuộc đấu thầu "ma" chào giá cạnh tranh. Kết quả là Công ty Phú Hào nghiễm nhiên trúng thầu với giá 18 tỷ đồng.

Thanh tra TP đã phát hiện vụ đấu thầu này, không hề có tổ chuyên gia xét thầu, không có phê duyệt kết quả đấu thầu của người có thẩm quyền. Trong 3 đơn vị tham gia dự thầu thì 2 công ty không có chức năng kinh doanh cho thuê cao ốc văn phòng. Thậm chí, có một hồ sơ dự thầu được lập giả mạo trong quá trình đấu thầu.

Cần làm rõ dấu hiệu tham nhũng

Kết luận của Thanh tra TP Hồ Chí Minh đã xác định trách nhiệm của ông Mai Văn Dũng (nguyên Giám đốc Công ty QL&PT nhà quận 5) trong hàng loạt sai phạm nghiêm trọng. Việc thỏa thuận chuyển nhượng đất là vượt thẩm quyền, chuyển nhượng đất khi chưa được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất là vi phạm Luật Đất đai. Việc tự định giá khu đất 18 tỷ đồng để hợp tác đầu tư, rồi chuyển nhượng là không có cơ sở pháp lý, không đúng quy định (theo quy định phải thuê đơn vị tư vấn định giá); tổ chức đấu thầu bất hợp pháp, vi phạm Luật Đấu thầu. Thậm chí, nguyên Giám đốc Mai Văn Dũng còn chỉ đạo cho bộ phận kế toán lập hóa đơn "ma" số 0044052 ngày 5-3-2008 nhằm giúp Công ty Phú Hào trong việc khai nộp lệ phí trước bạ.

Sai phạm chuyển nhượng đất trái phép đã rõ nhưng đến thời điểm thanh tra lại hết thời hiệu xử lý vi phạm hành chính. Thanh tra đã kiến nghị UBND TP chỉ đạo thẩm định lại giá trị quyền sử dụng đất khu cao ốc 1015 Trần Hưng Đạo, nếu có thiệt hại tài sản của nhà nước thì Công ty QL&PT nhà quận 5 và Công ty Phú Hào phải thỏa thuận để nộp bổ sung phần chênh lệch giá vào ngân sách.

Vì sao giám đốc một đơn vị quản lý, kinh doanh nhà nhà nước lại bất chấp quy định luật pháp để chuyển nhượng khu đất cho tư nhân với giá rẻ? Nếu cơ quan chức năng chỉ dừng lại ở việc phát hiện sai phạm, ngăn chặn thất thoát công sản nhưng không đi đến cùng để truy cứu trách nhiệm hình sự của cá nhân sai phạm thì sẽ tạo tiền lệ xấu, khó răn đe, phòng, chống tham nhũng.