Nam Á: Niềm hy vọng mới

Cuộc điện đàm (ngày 11-5) giữa Ngoại trưởng Pakistan Sha Mamood Qureshi với người đồng cấp Ấn Độ SM Krishna, về vấn đề nối lại đối thoại song phương đã mở ra nhiều hy vọng. Hai bên nhất trí gặp nhau ở Islamabad, Pakistan ngày 15-7 tới để thảo luận các biện pháp nhằm cải thiện quan hệ và thực thi quyết định của thủ tướng hai nước (đã thống nhất bên lề Hội nghị Cấp cao Nam Á hồi cuối tháng tư vừa qua tại Bhutan) về nối lại tiến trình hòa bình trên tinh thần giải quyết tất cả các vấn đề giữa hai bên trên cơ sở toàn vẹn lãnh thổ và tôn trọng lẫn nhau. Ngoại trưởng Pakistan cho biết, cuộc điện đàm diễn ra rất tốt đẹp, hai bên đều thể hiện trách nhiệm thúc đẩy tiến trình hòa bình, thu hẹp sự thiếu lòng tin và tạo môi trường thuận lợi cho đối thoại.

Đây là một tín hiệu tích cực, mở ra hy vọng khai thông thế bế tắc. Còn nhớ, hồi đầu tháng 3 vừa qua, Ấn Độ cho biết việc để ngỏ khả năng đàm phán, song chỉ khi Islamabad kiểm soát được "cỗ máy khủng bố" đang hoạt động trên lãnh thổ nước này. Thủ tướng Ấn Độ Manmohan Singh còn nhấn mạnh việc ủng hộ mạnh mẽ cuộc đối thoại với Pakistan, nhưng để có được cuộc đối thoại có ý nghĩa, Pakistan phải bảo đảm không để lãnh thổ của mình "bị các phần tử khủng bố sử dụng để chống Ấn Độ". Hồi đầu tháng 5 này, Tòa án Ấn Độ đã kết án tử hình một tay súng Pakistan gây ra vụ đánh bom Mumbai. Tuy nhiên, nếu so sánh thời điểm cách đây vài tháng, thì những tuyên bố vừa rồi của Thủ tướng Ấn Độ đã cho thấy quan điểm của New Delhi đã thay đổi. Thủ tướng Manmohan Singh đã vượt qua trở ngại, từ chỗ bác bỏ khả năng nối lại đàm phán đến cái "gật đầu" để mở ra hy vọng cho khu vực Nam Á. Một dấu hiệu tích cực cho thấy niềm tin đã và đang được tạo dựng.

Ai cũng hiểu, khủng bố và hệ lụy của nó đã là khối ung nhọt lớn tồn tại bấy lâu trong quan hệ giữa hai quốc gia láng giềng này. Vụ khủng bố ở Mumbai cuối năm 2008 làm gần 200 người thiệt mạng và hơn 300 người khác bị thương, đã tạo ra một rào cản vô hình ngăn New Delhi và Islamabad hướng tới một nền hòa bình, ổn định. Vụ khủng bố đã khiến niềm tin giữa hai bên bị xói mòn. Sự chậm trễ trong tiến triển đàm phán hòa bình đã cho thấy điều đó. Người Ấn Độ đã quá nhạy cảm với hai từ "khủng bố". Tuy nhiên, với Pakistan điều ấy cũng là thách thức lớn. Tính từ tháng 7-2007 đến nay, các vụ tấn công liều chết ở Pakistan đã làm hơn 3.000 người thiệt mạng.

Bởi vậy, từ những diễn biến của tình hình, xét ở một góc độ nào đó, "liều thuốc thử Mumbai" đã không còn là quá đắng nữa. Lòng tin giữa hai bên đang dần được tạo dựng. Theo lịch trình được Bộ trưởng Ngoại giao Qureshi thông báo, Bộ trưởng Nội vụ Ấn Độ sẽ đến Islamabad và hội đàm với người đồng cấp Pakistan bên lề Hội nghị Bộ trưởng Nội vụ Hiệp hội hợp tác khu vực Nam Á (SAARC), tổ chức ngày 26-6 tới. Thứ trưởng Ngoại giao Ấn Độ cũng sẽ đến Pakistan nhân dịp này để thảo luận với người đồng cấp nước chủ nhà về việc chuẩn bị cho cuộc gặp ngoại trưởng. Ông Qureshi cũng dự kiến đến New Delhi trong vòng hội đàm tiếp theo…

Hy vọng củng cố nền hòa bình ở Nam Á đã dấy lên. Đối thoại được chọn là giải pháp tối ưu và Ấn Độ cùng Pakistan đang đi trên con đường đó. Một Nam Á phồn thịnh sẽ là động lực lớn thúc đẩy châu Á phát triển. Tương lai ấy sẽ không còn xa khi cả New Delhi và Islamabad đang nối lại các cuộc tiếp xúc theo hướng tích cực.