Có hay không việc bắt ép học sinh mua?

* Chỉ có 23% học sinh đăng ký mua tài liệu “Hướng dẫn ôn thi tốt nghiệp THPT năm học 2009-2010” và 3% mua “Cấu trúc đề thi năm 2010”
* Sẽ rút kinh nghiệm trong chỉ đạo điều hành
Ngay sau khi các môn thi tốt nghiệp THPT được công bố, độ "nóng" của mùa thi đã tăng bởi sự đa dạng của các tài liệu phục vụ cho kỳ thi tốt nghiệp lớp 12 THPT và tuyển sinh ĐH, CĐ 2010.

Đặc biệt, cha mẹ học sinh đã có ý kiến về việc Sở GD-ĐT Hà Nội gửi công văn tới các trường THPT chỉ đạo về việc phát hành 2 tài liệu "Hướng dẫn ôn thi tốt nghiệp THPT năm học 2009-2010" và "Cấu trúc đề thi năm 2010". Dư luận đặt câu hỏi: "Vì lẽ gì Sở GD-ĐT Hà Nội lại làm "đại lý phát hành" các tài liệu trên?". Đó cũng là nội dung chính được đề cập trong cuộc trao đổi giữa phóng viên của Báo Hànộimới và ông Đoàn Hoài Vĩnh, Phó Giám đốc Sở GD-ĐT Hà Nội.

- Hai công văn của Sở chỉ đạo các trường THPT mua tài liệu phục vụ cho kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2010 gồm “Hướng dẫn thực hiện chuẩn kiến thức, kỹ năng lớp 12” và “Cấu trúc đề thi năm 2010” đã được gửi đi từ ngày 4-2 và 3-3. Từ đó đến nay, các trường THPT có ý kiến gì với Sở về việc này không, thưa ông?
- Để việc ôn tập của học sinh đạt kết quả cao, sau khi nhận được Công văn số 139/NXBGDVN ngày 29-1-2010 của Nhà xuất bản Giáo dục về kế hoạch thực hiện bộ tài liệu “Hướng dẫn ôn tập thi tốt nghiệp Trung học phổ thông năm học 2009-2010” và Công văn số 748/KTKĐCLGD ngày 11-11-2009 của Cục Khảo thí và Kiểm định chất lượng giáo dục (Bộ GD-ĐT), Sở GD-ĐT đã có 2 công văn ký ngày 4-2 và 3-3 hướng dẫn các trường triển khai một số công việc, trong đó có đề cập đến việc phát hành các tài liệu nói trên. Từ thời điểm đó đến nay, chúng tôi chưa nhận được ý kiến phản hồi chính thức của các trường về vấn đề này.

- Tuy nhiên, dư luận của cha mẹ học sinh và học sinh thì cho rằng, việc có đến 2 tài liệu phục vụ cho ôn thi tốt nghiệp sẽ gây khó khăn cho người học và tốn kém cho gia đình các em. Vậy theo ông, có nhất thiết phải có đến 2 bộ tài liệu ôn tập cho một kỳ thi tốt nghiệp vốn không phải quá khó với học sinh Thủ đô?
- Hai tài liệu này có những mục đích riêng. Tài liệu “Hướng dẫn ôn tập thi tốt nghiệp THPT năm học 2009-2010” gồm những nội dung hệ thống kiến thức, câu hỏi, bài tập theo từng bài, giúp học sinh định hướng ôn tập và luyện tập, nắm vững kiến thức, kỹ năng. Tài liệu còn lại trình bày cấu trúc đề thi tốt nghiệp và tuyển sinh đại học, cao đẳng năm 2010, so sánh chương trình chuẩn và chương trình nâng cao, đề thi minh họa cho các môn. Với tài liệu này, giáo viên, học sinh sẽ dễ dàng tiếp cận với những yêu cầu đối với một đề thi, các yêu cầu cần đạt của bài làm, đáp án, thang điểm, cách cho điểm... để có kỹ năng và tâm thế tốt nhất cho các kỳ thi sắp tới.

Tuy nhiên, chúng tôi cũng thấy rằng, việc Sở GD-ĐT có 2 văn bản chỉ đạo về tài liệu phục vụ ôn thi do 2 phòng chức năng ban hành và chưa làm tốt việc giải thích, tuyên truyền để cha mẹ học sinh hiểu rõ về mục đích của việc làm này cũng là những thiếu sót cần nghiêm túc rút kinh nghiệm.

- Một trong những lý do khiến dư luận lên tiếng về việc này là cách làm của Sở khiến học sinh có cảm giác bị ép mua tài liệu. Đặc biệt, về thời điểm phát hành 3 cuốn hướng dẫn ôn thi tốt nghiệp ứng với 3 môn thi thường được công bố vào ngày 30-3, trong khi văn bản của Sở ghi rõ ngày 1-4 sẽ phát hành khiến người ta nghĩ rằng có sự “sắp đặt”. Ông có bình luận gì về điều này?
- Trong văn bản cũng như trong các cuộc họp với lãnh đạo các trường, chúng tôi không bao giờ chỉ đạo các đơn vị buộc học sinh phải mua các tài liệu này. Con số thống kê đến hôm nay cũng chứng minh điều đó. Số học sinh mua cuốn “Hướng dẫn ôn thi tốt nghiệp THPT năm học 2009-2010” chỉ khoảng 23%, còn mua cuốn “Cấu trúc đề thi năm 2010” chỉ khoảng 3% tổng số học sinh lớp 12 trên toàn thành phố.

Còn về thời điểm phát hành 3 cuốn hướng dẫn ôn tập thi tốt nghiệp ứng với 3 môn thi được công bố vào cuối tháng 3, thì theo văn bản của Sở là sẽ phát hành từ ngày 1-4 sau khi Bộ công bố môn thi tốt nghiệp. Có nghĩa là từ ngày 1-4 trở đi, lúc nào có tài liệu thì chúng tôi sẽ gửi đến các trường. Trên thực tế, năm nay, ngày 25-3, Bộ GD-ĐT đã công bố các môn thi nên thời điểm trên là phù hợp. Theo Quy chế Thi tốt nghiệp THPT ban hành ngày 6-3-2008 thì thời điểm công bố môn thi được ghi “chậm nhất là ngày 31-3 hằng năm” nên năm nay Bộ công bố vào ngày 25-3 là đúng quy chế.

- Với những con số trên, có vẻ như hiệu quả của việc phát hành các tài liệu này không được như mong muốn, trong khi đó, việc làm này lại gây dư luận không hay về ngành giáo dục. Ông có cho rằng, đây là việc không nên làm hay không ?
- Tỷ lệ học sinh mua các tài liệu ấy chỉ chứng minh rằng, Sở GD-ĐT cũng như các nhà trường không bắt ép mọi học sinh phải mua các tài liệu do Sở phát hành. Các em có thể sử dụng những tài liệu khác có trên thị trường theo nhu cầu của bản thân. Tuy nhiên, con số này không nói lên rằng, việc phát hành các tài liệu có chất lượng do NXB Giáo dục phối hợp với các vụ chức năng của Bộ GD-ĐT tổ chức biên soạn, là không hiệu quả. Khi thị trường sách giáo dục phong phú như hiện nay thì việc định hướng cho học sinh và giáo viên, thiết nghĩ cũng là trách nhiệm của ngành giáo dục. Vì thế, tôi cho rằng đây cũng là việc nên làm, chỉ có điều cần rút kinh nghiệm trong cách làm để tránh những dư luận không hay.

- Xin cảm ơn ông!