Tăng cường xuất khẩu, hạn chế nhập siêu

Thực trạng XK quý I
Theo Bộ Công thương, 3 tháng đầu năm kim ngạch xuất khẩu (XK) cả nước đạt 14 tỷ USD. Hoạt động XK đang có những điều kiện thuận lợi cơ bản như sự phục hồi của kinh tế thế giới với sự gia tăng mạnh về nhu cầu nhập khẩu (NK) từ nhiều quốc gia, đầu tư nước ngoài ở Việt Nam có khả năng tăng khá. Các giải pháp kích cầu kinh tế của Chính phủ năm 2009 tiếp tục phát huy tác dụng. Nhiều cơ chế, chính sách đi vào cuộc sống, huy động nhiều hơn và sử dụng có hiệu quả các nguồn lực cho đầu tư phát triển, trong đó ưu tiên mục tiêu XK. Tuy nhiên, hoạt động XK cũng phải đối mặt với một số thách thức.

Nền kinh tế đang dần hồi phục nhưng vẫn chịu ảnh hưởng của tình trạng suy thoái, sức cạnh tranh của các doanh nghiệp (DN) còn hạn chế; năng lực sản xuất nhiều mặt hàng nông sản, khoáng sản đã được khai thác đến hết ngưỡng giới hạn cho phép, khó có khả năng tăng trưởng cao hơn như lúa gạo, cà phê, cao su, thủy sản, dầu thô, than đá… Đặc biệt, lượng dầu thô XK sẽ phải cắt giảm từ 3,5 - 4 triệu tấn để phục vụ nhu cầu của Nhà máy Lọc dầu Dung Quất. Nhu cầu tiêu dùng thế giới còn yếu và lạm phát cao ở các nước cũng là trở ngại cho mục tiêu tăng trưởng XK. Hai mặt hàng chủ lực là dệt may và giày da tiếp tục gặp khó khăn trong cạnh tranh do Hoa Kỳ bỏ hoàn toàn hạn ngạch dệt may đối với DN Trung Quốc; Liên minh châu Âu đã thông qua đề án áp thuế chống bán phá giá 10% thêm 15 tháng đối với giày mũ da NK từ Việt Nam...

Những khó khăn nói trên là áp lực lớn trước mục tiêu tăng trưởng XK năm 2010 ở mức trên 6% so với năm 2009, trong khi Bộ Công thương phấn đấu đạt mức 7%. Như vậy, để đạt mục tiêu tăng trưởng, kết quả XK trong những tháng còn lại cần đạt trung bình 5,2 tỷ USD/tháng.

Một số giải pháp chủ yếu
Mức nhập siêu hiện là 3,51 tỷ USD, bằng 25% kim ngạch XK đang đặt ra yêu cầu kìm hãm tốc độ nhập siêu. Về mục tiêu đẩy mạnh XK, Thứ trưởng Bộ Công thương Nguyễn Thành Biên cho biết, nhiệm vụ của năm khá nặng nề, phải đối phó với nhiều khó khăn, Bộ chủ trương đẩy nhanh tiến độ nghiên cứu, xây dựng các nhóm thị trường XK trọng điểm, tăng cường xúc tiến thương mại để tìm đầu ra cho sản phẩm; phổ biến những ưu đãi từ những hiệp định khu vực mậu dịch tự do để tận dụng tối đa lợi thế, đẩy mạnh XK, kết hợp giảm nhập siêu ở các thị trường có mức NK cao. Cộng đồng DN cần tập trung nâng cao chất lượng công tác dự báo thị trường và các hoạt động thương mại để đẩy mạnh XK. Các chuyên gia và hiệp hội ngành hàng tập trung đánh giá khó khăn của từng mặt hàng, từng thị trường để có biện pháp tháo gỡ một cách hợp lý cho từng đối tượng. Bộ sẽ đẩy mạnh cải cách thủ tục xuất nhập khẩu, thuế, đồng thời rà soát để giảm thiểu và hạn chế NK thiết bị toàn bộ...

Về giải pháp hạn chế nhập siêu, Bộ nhấn mạnh yêu cầu DN khuyến khích phát triển công nghiệp phụ trợ, công nghiệp hàng tiêu dùng, tạo nhiều hàng thay thế hàng NK, đẩy nhanh tiến độ xây dựng, sớm đưa ra các dự án đầu tư điện, phân bón, thép, cơ khí, dệt may vào sản xuất nhằm thay thế hàng NK, góp phần giảm nhập siêu. Đồng thời, đẩy mạnh tuyên truyền, vận động người dân và DN thiết thực hưởng ứng cuộc vận động "Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam".