Giải đáp pháp luật: Bắt giữ người phải đúng luật

Lê Thị Khiếu (phường Yên Hòa, quận Cầu Giấy)

Trả lời: Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2003 quy định, đối với người đang thực hiện hành vi tội phạm hoặc ngay sau khi thực hiện hành vi tội phạm bị phát hiện hoặc bị đuổi bắt, cũng như người đang bị truy nã thì bất kỳ người nào cũng có quyền bắt và giải ngay đến cơ quan công an, VKS hoặc UBND nơi gần nhất. Các cơ quan này phải lập biên bản và dẫn giải ngay người bị bắt đến cơ quan điều tra có thẩm quyền. Khi bắt giữ người phạm tội quả tang hoặc đang bị truy nã, bất kỳ người nào cũng có quyền tước vũ khí, hung khí của người bị bắt. Như vậy, có thể trả lời bà rằng, việc bắt trộm không những là quyền mà còn là trách nhiệm của công dân đối với bình yên xã hội. Rất nhiều tấm gương điển hình đã được lãnh đạo các quận, huyện hoặc công an khen thưởng vì hành động dũng cảm này. Tuy nhiên, cũng cần lưu ý thêm rằng, người bắt giữ tội phạm không được quyền hành hung, tra tấn người phạm tội và việc bắt giữ phải được thực hiện đúng quy định của pháp luật.

Theo Điều 123 Bộ luật Hình sự, người nào bắt, giữ hoặc giam người trái pháp luật thì bị phạt cảnh cáo, cải tạo không giam giữ đến hai năm hoặc phạt tù từ ba tháng đến hai năm. Về mặt khách quan của tội phạm, việc bắt, giam, giữ người trái pháp luật đều là hành vi xâm phạm tự do thân thể của người khác, nhưng khác nhau ở hình thức thể hiện và tất cả đều trái với thẩm quyền, thủ tục đã được quy định trong các văn bản, dù với thủ đoạn và động cơ như thế nào. Do đó, việc cháu bà tự ý bắt người về nhà là vi phạm pháp luật.