Bài học cảnh tỉnh

Sau vụ cháy, thông tin từ cơ quan chức năng cho biết, kết quả đợt kiểm tra mới nhất vào cuối tháng 12-2009 bộc lộ mối lo ngại khi hàng loạt chung cư cao tầng có vấn đề về hệ thống PCCC. Kiểm tra 364 tòa nhà cao tầng (có 10 tầng trở lên) được sử dụng làm chung cư tại Hà Nội, chỉ có 103 nhà cao tầng có hệ thống chữa cháy tự động bằng nước và 20 nhà có hệ thống chữa cháy tự động bằng bột. Tức là có khoảng 2/3 số tòa nhà không thể an tâm.

Thực tế, trước khi vụ cháy tại chung cư JSC vừa xảy ra, đã có nhiều vụ hỏa hoạn tại các khu tập thể cao tầng ở Hà Nội. Điều này cho thấy, công tác PCCC tại các chung cư cao tầng chưa được coi trọng và thần hỏa luôn rình rập. Phòng hỏa hơn cứu hỏa. Việc một số công trình làm ẩu trong PCCC cần phải được chấn chỉnh ngay. Ví như chuyện cái họng rác là nơi quá nhiều nguy cơ xảy cháy thế nhưng ít có khu chung cư nào trang bị hệ thống báo và chữa cháy tự động cho nó, nên lửa cứ âm ỉ mà chẳng ai biết, chỉ đến khi nó bùng phát hỏa thì đã muộn. Nhưng cũng thật đáng phải nói về ý thức của người quản lý và sử dụng chung cư. Phần lớn các công trình khi thi công đều được thẩm duyệt và nghiệm thu về công tác PCCC. Tuy nhiên trong quá trình sử dụng, hệ thống chữa cháy bị hư hỏng, xuống cấp nhưng ban quản lý tòa nhà không quan tâm duy tu sửa chữa. Thậm chí ở nhiều nơi, nhân viên quản lý, bảo vệ còn không biết sử dụng và vận hành hệ thống PCCC. Người dân ở các khu chung cư thường không được phổ biến các biện pháp cơ bản đề phòng "bà hỏa" cũng như các kiến thức sơ đẳng nhất xử lý, thoát nạn khi có hỏa hoạn. Ý thức kém nên ở nhiều nơi người dân lấn chiếm hành lang thoát hiểm cho các mục đích riêng, rồi chuyện đốt vàng mã ra hành lang, đổ cả tro, than đang cháy vào hệ thống chứa rác chung... Bài học từ vụ cháy ở nhà CT4-1 khu đô thị Mễ Trì Hạ, rồi tại chung cư 25 Vũ Ngọc Phan hồi năm ngoái do người dân bỏ tàn tro vào ống rác còn chưa cũ thì nay chúng ta lại phải chứng kiến một sự cố đau lòng tương tự. Đã đến lúc cần có chế tài mạnh buộc chủ đầu tư, chủ sở hữu công trình nhà chung cư bảo đảm tiêu chuẩn PCCC, tổ chức diễn tập về phòng chống cháy, nổ; phổ biến kiến thức PCCC cho nhân dân và thực hiện những nhiệm vụ có liên quan.

Ngay sau khi xảy ra vụ hỏa hoạn tại chung cư JSC, UBND TP Hà Nội đã có văn bản yêu cầu các sở, ngành liên quan và UBND các quận, huyện kiểm tra, chấn chỉnh công tác quản lý nhà chung cư cao tầng. Một động thái có thể cho là không sớm, nhưng chắc chắn cũng chưa muộn khi mà ở Thủ đô đang từng ngày vẫn mọc lên các khu nhà cao tầng. Nếu chúng ta vẫn chủ quan thì rất có thể sẽ còn phải chịu những hậu quả khôn lường. Vụ cháy tại chung cư JSC là bài học, trả giá bằng chính mạng sống của con người, là hồi chuông cảnh tỉnh về công tác PCCC đang bị buông lỏng trên nhiều phương diện.