Đọc sách: Từ Xuân Trạch đến Cali

Văn hóa - Ngày đăng : 06:15, 07/03/2010

(HNM) - Dòng biến thiên của dân tộc thời hiện đại tạo nên bao số phận lạ kỳ. Cái chúng ta hằng biết là


Về một mặt nào đó, có thể coi Trương Đình Nho "từng" là người của "phía bên kia". "Từ Xuân Trạch đến Cali" kể lại đời mình, một số phận, những nẻo đường khá phổ biến. Cậu bé quê Đông Anh sớm phải xa nhà, thay tên đổi họ, vẫn giữ bao kỷ niệm về làng mạc, họ hàng, vại cua muối… Theo dòng người đi Nam năm 1954, như nhiều người không làm chủ được vận mệnh mình, Trương Đình Nho dấn vào binh nghiệp, trải qua nhiều giai đoạn công tác, lúc hậu cần, khi là "khung" ở trung tâm huấn luyện sĩ quan… Như nhiều người của chế độ cũ, sau năm 1975, ông đi tập trung học tập, hết hạn trở về thì di tản. Tới Cali - Mỹ khi không còn trẻ, ông bắt đầu cuộc bươn chải mới, làm đủ nghề rồi có được ổn định khi làm chủ nhà sách. Một mặt là cuộc sinh tồn làm ăn, mặt khác lại là những hoạt động hướng về cội nguồn, công việc khiến ông bị phiền hà, thậm chí nguy hiểm… Làm tuyển tập 20 năm văn học hải ngoại Việt Nam, cộng tác với Xunhasaba, nhiều nhà xuất bản trong nước… ông tỏ ra một xu hướng dân tộc, tất nhiên cũng không thể phù hợp với nhiều "chuẩn" có sẵn.

Trương Đình Nho không phải người viết chuyên nghiệp. Hồi ức không thể kể tất cả. Nhưng những gì ông ghi lại ở tuổi ngoài bảy mươi đem lại cho ta những hiểu biết mới về "phía bên kia", hải ngoại, hướng về nguồn cội... Cái lạ là ở chỗ đó, nó như cái gạch nối cần thiết đến cộng đồng người Việt ngoài nước.

Hoàng Định