Cuộc thăm dò “trữ lượng” hòa bình

Có tới 6.500 ứng cử viên thuộc 86 đảng phái đã đăng ký tranh cử. Đây là cuộc bầu cử thứ hai kể từ khi Mỹ và đồng minh lật đổ chế độ Xátđam Hútxen. Cuộc bầu cử được nhìn nhận như là "phép thử" đối với nền hòa bình sau 7 năm chiến tranh ở Irắc, đặc biệt trong bối cảnh chỉ 6 tháng nữa là Mỹ rút các lực lượng chiến đấu khỏi quốc gia này, tiến tới rút quân hoàn toàn vào năm 2011.

Nhìn lại cuộc bầu cử trước (tháng 12-2005) kết thúc trong xung đột phe phái và bạo lực đẫm máu giữa những người Hồi giáo dòng Xiai và Xănni thì cuộc bầu cử này, cử tri Irắc hy vọng vào một giai đoạn mới của đất nước, góp phần giải quyết những vấn đề hệ trọng liên quan đến tương lai của xứ sở "Nghìn lẻ một đêm", bao gồm: sự thống nhất lãnh thổ, hòa giải sắc tộc và tôn giáo, hoàn thiện luật khai thác dầu mỏ, mối tương quan giữa xu hướng tập quyền và phân quyền. Sự kỳ vọng của cử tri Irắc trước thềm cuộc bầu cử được nhân lên khi Thủ tướng Irắc Nuri An Maliki cho biết sẵn sàng liên kết với người Cuốc hoặc người Hồi giáo dòng Xiai để thành lập một phe đa số sau cuộc bầu cử. Phát biểu trên truyền thông, ông Maliki đã nhấn mạnh, liên minh quốc gia Irắc (INA) và liên minh của người Cuốc có những quan hệ lịch sử mà tiến trình chính trị và hòa giải dân tộc cần. Vì vậy, liên minh với các khối chính trị này là một giải pháp quan trọng nhằm xây dựng đất nước. Đây được xem là cử chỉ thiện chí của INA với các phe phái đối địch. Cùng với đó, Ủy ban bầu cử cấp cao độc lập (IHEC) đã rút bớt danh sách ứng cử viên bị cấm ra tranh cử (do bị cáo buộc có liên hệ với đảng Bát và chế độ cũ của Tổng thống X.Hútxen) từ 500 xuống còn 145 được coi là một bước nhượng bộ của Bátđa nhằm xoa dịu nỗi bất bình của cộng đồng người Xănni, hướng tới một cuộc bầu cử phi bạo lực, tránh "vết xe đổ" như 4 năm trước.

Trên phương diện kinh tế, cử tri Irắc đang đặt hy vọng vào Thủ tướng A.Maliki khi ông cam kết đẩy mạnh phát triển ngành dầu mỏ bằng việc nâng sản lượng khai thác lên 12 triệu thùng/ngày trong 6 đến 7 năm tới. Kết quả cuộc thăm dò dư luận trước bầu cử do Trung tâm Truyền thông quốc gia Irắc thực hiện đã khẳng định điều ấy. Theo đó, trong số 5.000 người tại 18 tỉnh của Irắc được hỏi thì liên minh Nhà nước pháp quyền (SLA) của Thủ tướng Nuri An Maliki giành được 29,9% sự ủng hộ, liên minh Irắc thế tục của cựu Thủ tướng Iyát Alauy giành được 21,88%, liên minh quốc gia của người Irắc dòng Xiai bảo thủ giành được 17,2%. Thủ tướng A.Maliki trước bầu cử đã bày tỏ tự tin vào chiến thắng khi tuyên bố: "Chắc chắn chúng tôi sẽ giành chiến thắng. SLA sẽ đứng đầu và có khoảng cách xa với các đối thủ"…

Tuy nhiên, sự kỳ vọng lớn cho tương lai của quốc gia vùng Vịnh này bao nhiêu thì lo ngại cũng lớn dần lên bấy nhiêu. Nguy cơ bất ổn vẫn rất hiện hữu đối với mảnh đất này. Trước thềm cuộc bầu cử, xu hướng bạo lực có chiều hướng gia tăng với các vụ đánh bom gây thương vong lớn. Riêng trong tháng 2-2010, có tới 352 người (trong đó có 211 dân thường) thiệt mạng trong các vụ tấn công, tăng 80% so với 1 tháng trước. Chưa đầy 24 giờ trước cuộc bầu cử, tại thành phố Nagiáp, một quả bom có sức công phá mạnh đã phát nổ gần một đền thờ của người Hồi giáo dòng Xiai làm ít nhất 60 người chết và bị thương. Vụ nổ xảy ra trong bối cảnh an ninh tại quốc gia này đã được thắt chặt và sau khi thủ lĩnh lực lượng Al Qaeda tại Irắc, Abu Ômaran Bađađi đe dọa phá hỏng cuộc bầu cử bằng "biện pháp quân sự". Thêm vào đó, những mâu thuẫn cơ bản trên chính trường và trong xã hội Irắc vẫn chưa được giải quyết. Mặt trận Đối thoại quốc gia (NDF), đảng quan trọng của cộng đồng Hồi giáo dòng Xănni trong liên minh chính trị phi giáo phái tại Irắc, đã tuyên bố tẩy chay cuộc bầu cử. Một chính đảng khác là Hội đồng quốc gia vì các bộ lạc Irắc, đảng gồm cả người Xănni lẫn Xiai, cũng rút khỏi cuộc bỏ phiếu hôm nay. Đại sứ Mỹ tại nước này Chrítxtốphơ Hin thừa nhận rằng, việc loại trừ các thành viên của đảng Bát khỏi đời sống chính trị ở Irắc từ năm 2003 là một sai lầm nguy hiểm và điều đó hiện đang là nhân tố chính cản trở cuộc tổng tuyển cử thứ hai này…

Hiện tại, xứ sở "Nghìn lẻ một đêm" đang đứng trước một ngưỡng cửa mới. 7 năm trôi qua, kể từ khi Mỹ phát động cuộc chiến lật đổ chế độ Xátđam Hútxen, người dân Irắc vẫn mỏi mòn chờ đợi một tương lai. Cuộc bầu cử hôm nay là một cuộc thăm dò lớn mà người ta chỉ có thể biết được trữ lượng "hòa bình" ở miền đất này ở mức nào sau 24 giờ tới.