Công tác quản lý còn nhiều bất cập

Tuy nhiên, rừng vẫn chưa được bảo vệ nghiêm ngặt. Vụ cháy 40ha rừng cuối tháng 12-2009 vừa qua là thiệt hại lớn về tài nguyên và môi trường. Do ảnh hưởng của hiện tượng El Nino nên mùa khô năm nay công tác quản lý, bảo vệ rừng (QLBVR), phòng cháy, chữa cháy rừng (PCCCR) càng phải được quan tâm đặc biệt.

Nguy cơ cháy rừng là rất cao

Đặc thù của rừng Sóc Sơn với các loại cây có nhiều lá khô và dễ cháy, rất cần có biện pháp bảo vệ và chống cháy. Ảnh: Bá Hoạt

Huyện Sóc Sơn có 4.557ha rừng và đất lâm nghiệp, tập trung trên địa bàn 10 xã. Trong đó có 3.324ha được giao khoán cho hơn 1.000 hộ dân và Lâm trường Sóc Sơn quản lý. Rừng Sóc Sơn là rừng trồng các loại cây keo, thông, bạch đàn (lượng lá khô nhiều) làm thảm thực vật dưới tán rừng nghèo kiệt nên dễ cháy. Rừng lại nằm xen khu dân cư và điểm du lịch Đền Gióng nên các đối tượng ra vào rừng từ nhiều hướng, khó kiểm soát, tiềm ẩn nguy cơ cháy rừng rất cao. Trên vùng rừng Sóc Sơn có nhiều kho hậu cần, xăng dầu và một số cơ sở huấn luyện của quân đội, nên cần phải có giải pháp riêng cho công tác QLBVR và PCCCR. Trưởng ban Quản lý rừng phòng hộ, đặc dụng Sóc Sơn Tạ Văn Chiêm cho biết, rừng Sóc Sơn nằm ở độ cao trung bình từ 200 đến 300m, cao nhất là núi Hàm Lợn, 485m. Địa hình chia cắt tương đối mạnh, sườn dốc lưu vực ngắn, trung bình từ 20 đến 30m, có nơi dốc hơn 35 độ, vào mùa khô (từ tháng 11 đến tháng 4 năm sau) rất dễ xảy ra cháy rừng. Đặc biệt, tại các khu rừng giáp ranh với xã Thành Công (Phổ Yên - Thái Nguyên) và phường Ngọc Thanh (Phúc Yên - Vĩnh Phúc) cần phải có sự phối hợp chặt chẽ với tỉnh bạn để quản lý và triển khai công tác PCCCR.

Những bất cập trong quản lý

Ông Lê Quang Tiến, Phó Chi cục trưởng Chi cục Kiểm lâm Hà Nội cho biết, hằng năm ngành đều xây dựng phương án PCCCR và triển khai cụ thể tới các đơn vị. Đến nay, ngành đã cắm 158 biển cảnh báo cháy rừng. Năm 2009, Chi cục tổ chức 14 lớp phổ biến các văn bản về QLBVR và tập huấn kiến thức QLBVR và PCCCR cho gần 2.000 người nhưng vẫn xảy ra cháy rừng. Các phương tiện phục vụ PCCCR đã được quan tâm nhưng còn thô sơ. Cụ thể toàn địa bàn Hà Nội hiện có 8 bể nước (1.300m3/bể), 22 chòi quan sát, 13 máy bơm, 12 máy thổi gió…

Thực tế cho thấy, công tác quy hoạch sử dụng đất lâm nghiệp chưa sát với thực tế, chậm điều chỉnh và thường xuyên bị phá vỡ, trong khi việc xác định ranh giới các khu vực rừng phòng hộ, đặc dụng chưa rõ ràng, khiến cho công tác quản lý rừng gặp nhiều lúng túng. Đặc biệt, số diện tích rừng giao cho các hộ gia đình và cá nhân chưa gắn với các cơ chế quản lý đất lâm nghiệp, chính sách hưởng lợi, hỗ trợ đầu tư, hỗ trợ kỹ thuật... nên chưa phát huy hiệu quả và chưa quy rõ trách nhiệm. Công tác giao đất, giao rừng chưa thực sự gắn với quy hoạch bảo vệ, phát triển rừng và quy hoạch sử dụng đất lâm nghiệp nên việc quản lý khó khăn. Hiện nay, rừng và đất lâm nghiệp tại Sóc Sơn vẫn chịu sự quản lý của hai đơn vị là lâm trường và ban quản lý, gây chồng chéo, khó quy trách nhiệm. Việc giao khoán bảo vệ rừng được thực hiện theo phương thức ký hợp đồng hằng năm và chi trả trực tiếp đến các hộ, các đơn vị quân đội và lâm trường. Năm 2009, Sóc Sơn có 202 hộ ở 9 xã, lâm trường và 3 đơn vị quân đội được ký hợp đồng bảo vệ 3.324ha, trong đó 2.435ha do lâm trường quản lý cũng đã được giao khoán cho các hộ gia đình là công nhân và nhân dân đã lâu, không có giấy chứng nhận mà chỉ có sổ lâm bạ hoặc hợp đồng dân sự.

Giải pháp cấp bách

Để phát huy cao độ tinh thần trách nhiệm, thực hiện có hiệu quả công tác QLBVR trên địa bàn thành phố Hà Nội, ông Lê Quang Tiến cho biết, ngành kiểm lâm đang triển khai đồng bộ 3 giải pháp: Chỉ đạo cơ quan chuyên môn tăng cường công tác tuần tra, kiểm soát, phân công cán bộ trực 24/24h tại các điểm nóng. Yêu cầu các chủ rừng lên phương án PCCCR. Ngành kiểm lâm tăng cường lực lượng tại các vùng trọng điểm, đồng thời kiểm tra lại hệ thống PCCCR, đường băng cản lửa... Tập trung đẩy mạnh công tác tuyên truyền, coi trọng việc dự báo và xây dựng kế hoạch phối hợp huy động lực lượng. Chính quyền huyện Sóc Sơn có giải pháp bảo vệ vùng rừng đã cháy để rừng tự phục hồi, đồng thời khoanh vùng diện tích cần trồng lại để bảo đảm phủ xanh rừng trên diện tích trống, góp phần đẩy nhanh tiến độ che phủ rừng.