Nhiều điều chỉnh có lợi cho thí sinh

Phương hướng nhiệm vụ tổ chức thi tốt nghiệp THPT và tuyển sinh ĐH, CĐ năm 2010 của Bộ GD-ĐT cho thấy về cơ bản vẫn ổn định như năm 2009, song có nhiều điều chỉnh trong phương án tổ chức theo hướng công bằng, gọn nhẹ và thuận lợi cho thí sinh (TS).

Thí sinh nộp hồ sơ đăng ký thi ĐH năm 2009 tại Trường ĐH Khoa học Tự nhiên (ĐH Quốc gia Hà Nội). Ảnh: Viết Thành

Thi tốt nghiệp THPT: Ngoại ngữ không là môn bắt buộc

Theo dự kiến của Bộ GD-ĐT, TS dự thi tốt nghiệp THPT năm 2010 phải thi 6 môn, trong đó chỉ có ngữ văn và toán là bắt buộc, 4 môn còn lại sẽ được Bộ GD-ĐT lựa chọn luân phiên trong số 6 môn: ngoại ngữ, vật lý, hóa học, sinh học, lịch sử, địa lý và công bố vào cuối tháng 3 hằng năm. TS học ngoại ngữ không đủ theo quy định của chương trình giáo dục phổ thông hiện hành và TS tại các vùng khó khăn về điều kiện dạy học có thể được thi môn thay thế cho môn ngoại ngữ. Tuy nhiên, khá nhiều ý kiến của các đơn vị như Sở GD-ĐT Đà Nẵng, Sở GD-ĐT Đồng Tháp, ĐH Vinh, ĐH Đà Nẵng… lại cho rằng môn ngoại ngữ đã được chọn để thi tốt nghiệp THPT trong hơn 20 năm qua và có tác động tích cực tới việc dạy và học ở các nhà trường. Tầm quan trọng của môn học này cũng được thể hiện trong Chiến lược dạy và học ngoại ngữ trong hệ thống giáo dục quốc dân giai đoạn 2008-2020, vì thế không nên bỏ ngoại ngữ ra khỏi số môn thi bắt buộc. Thứ trưởng Nguyễn Vinh Hiển cho rằng việc bỏ môn ngoại ngữ ra khỏi diện môn thi bắt buộc là nhằm tạo sự công bằng cho TS ở mọi vùng miền, tuy nhiên, Bộ sẽ xem xét và có thể điều chỉnh theo hướng áp dụng thi bắt buộc với những TP lớn, vùng kinh tế - xã hội phát triển.

Nội dung dự kiến điều chỉnh thứ hai của Bộ là sẽ rút ngắn thời hạn nộp đơn xin phúc khảo để đẩy nhanh tiến độ phúc khảo bài thi, tạo thuận lợi cho TS làm thủ tục dự thi ĐH, CĐ. Điều kiện phúc khảo sẽ được điều chỉnh theo hướng hạ mức chênh lệch giữa điểm bài thi và điểm tổng kết năm học lớp 12 của môn thi từ thấp hơn 2,0 điểm xuống còn thấp hơn 1,0 điểm để mở rộng diện phúc khảo, tạo điều kiện giải quyết tốt sai lệch trong chấm thi. Ngoài ra, Bộ cũng sẽ hạ mức chuẩn chênh lệch để được điều chỉnh điểm sau phúc khảo để bảo đảm quyền lợi cho TS, cụ thể: điểm của bài thi các môn được điều chỉnh khi điểm chấm phúc khảo chênh lệch so với điểm chấm lần trước từ 0,5 điểm trở lên (trước đây là 1,0 điểm), trừ môn ngữ văn.

Rút kinh nghiệm ở kỳ thi năm trước có nhiều TS làm không đúng phần đề dành riêng ứng với chương trình học (chuẩn hoặc nâng cao), trong kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2010, với các môn mà đề thi có phần bắt buộc và phần tự chọn, Bộ cho phép TS được chọn một phần tự chọn thích hợp trong đề thi để làm, thay vì quy định TS học chương trình nào (chuẩn hoặc nâng cao) thì chỉ được làm phần dành riêng cho chương trình đó. Tuy nhiên, Bộ cũng lưu ý TS không được làm cả hai phần tự chọn. Đây là những điều chỉnh được hầu hết đại biểu tán thành.

Kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2010 sẽ tiếp tục được tổ chức theo cụm trường (những địa phương khó khăn được tự chọn phương án) như năm 2009, song lãnh đạo Bộ cho biết sẽ tổ chức lại các đoàn thanh tra đến làm nhiệm vụ tại các tỉnh, TP tổ chức thi (thay cho các đoàn thanh tra ủy quyền là cán bộ, giảng viên của các trường ĐH, CĐ như năm 2009); mỗi sở GD-ĐT có bài thi được cử 1 giáo viên của mỗi môn thi tham gia thảo luận, thống nhất hướng dẫn chấm và chấm chung ít nhất 15 bài thi/môn thi ở nơi chấm bài thi cho đơn vị mình; các đơn vị được chủ động lựa chọn phương án làm phách…

Thi đại học, cao đẳng: TS được nộp hồ sơ trực tiếp tại trường

Về công tác tuyển sinh ĐH, CĐ hệ chính quy năm 2010, Thứ trưởng Phạm Vũ Luận cho biết về cơ bản vẫn giữ giải pháp 3 chung như trước, tuy nhiên có một số điểm mới. Đặc biệt, đối tượng dự thi tuyển sinh năm 2010 có thêm HS tốt nghiệp trung cấp nghề.

Một trong những thay đổi giúp ích cho TS là quy định mới về nộp hồ sơ đăng ký xét tuyển (ĐKXT). Bên cạnh quy định TS có thể nộp hồ sơ và lệ phí ĐKXT (NV2, NV3) qua đường chuyển phát nhanh (EMS) hoặc dịch vụ chuyển phát ưu tiên như mọi năm, Bộ chính thức cho phép TS nộp trực tiếp tại các trường. Các trường tổ chức thu nhận hồ sơ và lệ phí tại trường, hiệu trưởng phải chịu trách nhiệm trong tất cả các khâu: mở sổ theo dõi, tổ chức thu nhận, quản lý và cấp biên lai cho TS… Hồ sơ ĐKXT của TS dù nộp theo phương thức nào cũng đều có giá trị xét tuyển như nhau. Trước băn khoăn của một số đại biểu, cho rằng quy định mới này có thể nảy sinh tiêu cực, Thứ trưởng Phạm Vũ Luận nói: Việc tiếp nhận hồ sơ được thực hiện trên nguyên tắc tạo thuận lợi tối đa cho TS, còn tiếp nhận như thế nào để tránh được tiêu cực là vấn đề kỹ thuật, sẽ có những quy định cụ thể để khắc phục tiêu cực...

Bộ yêu cầu mỗi phòng thi xếp tối đa không quá 40 TS và phải có hai cán bộ coi thi. Những phòng thi lớn cũng xếp tối đa không quá 60 TS và phải có 3 cán bộ coi thi. TS thi môn tự luận và trắc nghiệm không được xếp trong cùng phòng thi. Các trường ĐH, CĐ ngoài công lập phải công khai mức thu học phí trong cuốn "Những điều cần biết trong thi và tuyển sinh ĐH, CĐ" và chỉ được tính theo tiền Việt Nam.

Trước ý kiến về việc tăng lệ phí tuyển sinh, Bộ GD-ĐT cho biết đang hoàn thành báo cáo gửi Bộ Tài chính để nâng mức lệ phí này thêm 10.000 đồng/hồ sơ. Bên cạnh đó, sẽ thu cả hai loại phí ĐKDT và phí dự thi khi TS nộp hồ sơ ĐKDT. Hiện lệ phí này là 40.000 đồng/hồ sơ.

Tại hội nghị, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ GD-ĐT Nguyễn Thiện Nhân khẳng định, các kỳ thi năm 2010 có ý nghĩa quan trọng trong việc tạo tiền đề tiến tới tổ chức một kỳ thi THPT quốc gia trong tương lai. Vì thế, những ý kiến đóng góp của các đơn vị từ các đầu cầu về công tác thi và tuyển sinh sẽ được lãnh đạo Bộ GD-ĐT nghiêm túc tiếp thu, xem xét và nghiên cứu giải quyết theo hướng tối ưu về phương án tổ chức nhằm đạt kết quả công bằng, tin cậy.