Đoạn kết của vị tổng thống độc tài

Hồ sơ - Ngày đăng : 07:19, 08/01/2010

(HNM) - Ngày 3-1-2010, Tòa án Tối cao của Pêru đã giữ nguyên bản án 25 năm tù giam đối với cựu Tổng thống gốc Nhật Bản Anbéctô Phudimôri với tội danh vi phạm nhân quyền, bắt cóc, sát nhân trong thời gian cầm quyền từ năm 1990 đến 2000, kết thúc phiên xét xử kéo dài 16 tháng và chấm dứt sự nghiệp chính trị của cựu Tổng thống Pêru.


Ông Anbéctô Phudimôri sinh ngày 28-7-1938 tại thủ đô Lima của Pêru trong một gia đình Nhật Bản nhập cư từ những năm 1920. Ông đã tốt nghiệp Đại học Nông nghiệp quốc gia La Molina và sau đó tốt nghiệp cao học toán học tại Đại học Wisconsin, Mỹ. Ông trở thành nhà nông học giảng dạy tại Trường Đại học La Molina trước khi là Hiệu trưởng và Chủ tịch Hiệp hội các hiệu trưởng đại học.

Nhiệm kỳ tổng thống đầu tiên của ông được bắt đầu sau chiến thắng vang dội với 60% phiếu bầu vào năm 1990. Tuy nhiên cũng kể từ đây, cuộc sống của ông Phudimôri gắn liền với hàng loạt những biến cố.

Ngay sau khi nhậm chức, vị tân tổng thống Pêru đã tập trung khôi phục nền kinh tế đang bị hủy hoại cũng như chống khủng bố tại nước này.

Tuy nhiên, nhiều vụ bê bối chính phủ đã làm hỏng hình ảnh của Phudimôri trước công chúng. Với việc sa thải 3 thẩm phán nhằm thay đổi hiến pháp để có thể tranh cử thêm một nhiệm kỳ nữa, đồng ý tiến hành việc nghe trộm điện thoại của các chính trị gia đối lập, hạn chế hoạt động tự do báo chí..., tỷ lệ ủng hộ ông Phudimôri giảm xuống 20% vào năm 1996. Song những gì còn lại của Tổng thống Pêru đã thực sự bị hủy hoại nghiêm trọng sau một loạt những vụ tham nhũng liên quan đến Giám đốc Cơ quan Tình báo Pêru Vlađimirô Montexinô. Một đoạn băng video phát trên truyền hình năm 2000 cho thấy Montexinô đang hối lộ một thượng nghị sĩ đối lập. Cảnh phim đã củng cố lại những tố cáo gian lận xung quanh cuộc bầu cử nhiệm kỳ thứ ba của ông Phudimôri hồi đầu năm này và khiến quyền lực của ông sụp đổ vào tháng 11-2000 khi phải đối mặt với phe đối lập về cáo buộc tham nhũng. Trong khi đang ở nước ngoài tham dự hội nghị Diễn đàn Hợp tác kinh tế châu Á Thái Bình Dương (APEC), các đảng đối lập đã chiếm quyền kiểm soát quốc hội. Ông Phudimôri không trở về Pêru mà chọn quê hương Nhật Bản. Từ đất nước này, ông thông báo sẽ từ chức tổng thống. Tuy nhiên Quốc hội Pêru đã bác bỏ đơn từ chức và đã bỏ phiếu phế truất ông.

Sau 5 năm sống "lưu vong" ở Nhật Bản do Tôkyô từ chối dẫn độ công dân của mình, trong một nỗ lực nhằm cứu sự nghiệp chính trị và tiếp tục tranh cử tổng thống, ông Phudimôri đến Chilê vào tháng 11-2005 song lập tức bị bắt theo yêu cầu của nhà chức trách Pêru. Chilê quyết định dẫn độ cựu Tổng thống quốc gia láng giềng vào tháng 9-2007 và kể từ đó, ông Phudimôri bắt đầu đối mặt với quá trình pháp lý với hàng loạt các tội danh dẫn đến mức án 25 năm tù giam.

Minh Nhật