“Bay qua vùng thời tiết xấu”

Năm qua được mở đầu bằng một sự kiện để lại dấu ấn khá ấn tượng khi Thượng nghị sĩ Barắc Ôbama trở thành vị tổng thống da màu đầu tiên của xứ Cờ hoa với chính sách mới khiến nước Mỹ có sự thay đổi về đối nội cũng như trên trường quốc tế, mang lại luồng không khí mới trên chính trường quốc tế. Cũng chính vì vậy, ngoại giao đa phương đã giành lại được vị trí trung tâm, đặc biệt là trong việc nhấn mạnh vai trò của Liên hợp quốc và các tổ chức quốc tế. Quan điểm về một thế giới không có vũ khí hạt nhân đã thúc đẩy mạnh mẽ các cuộc đàm phán về giải trừ quân bị. Có sáng kiến của ông Ôbama, nước Mỹ giờ đây đóng vai trò có tính xây dựng hơn trong việc giải quyết những vấn đề lớn mang ý nghĩa toàn cầu. Việc Mỹ tuyên bố từ bỏ hệ thống lá chắn tên lửa tại Đông Âu như một hệ quả của quan điểm tích cực trên, bước đầu đang mang lại sự ổn định không chỉ cho châu Âu mà cả thế giới, đồng thời hóa giải nhiều mối nghi ngờ tồn tại bấy lâu giữa hai cường quốc Mỹ và Nga.

Tinh thần cởi mở, thẳng thắn và bình đẳng, đối thoại và đàm phán đã được lựa chọn làm phương tiện giải quyết những mâu thuẫn quốc tế phức tạp nhất trong năm qua. Cho dù chưa thể có được những kết quả hoàn hảo như mong đợi, song thông qua đối thoại, năm 2009 đã chứng kiến sự nồng ấm trong quan hệ băng giá giữa Nga - NATO, Nga - EU... trong khi nhiều điểm nóng an ninh truyền thống không bùng phát theo xu hướng bạo lực.

Mặc dù vậy, tuy không có bất kỳ cuộc xung đột hay chiến tranh mới quy mô lớn nào nổ ra trong năm qua, trên bình diện an ninh, thế giới vẫn tồn tại nhiều nguy cơ tiềm ẩn khi tiến trình hòa bình Trung Đông, cuộc khủng hoảng hạt nhân trên bán đảo Triều Tiên, Iran vẫn rơi vào bế tắc. Các cuộc tấn công khủng bố vẫn thường xuyên xảy ra ở những khu vực đang chìm trong chiến tranh như Ápganixtan, Irắc. Xa hơn nữa, nạn cướp biển ở Xômali bùng phát dữ dội và mở rộng địa bàn hoạt động khắp vùng Vịnh Ađen của châu Phi, biến một trong những con đường hàng hải quan trọng nhất thế giới thành tuyến đường đầy nguy hiểm.

Năm 2009 cũng được nhắc tới như một năm mà các vấn đề "phi truyền thống" như dịch bệnh, đói nghèo, môi trường... đã đặt ra những thử thách nghiêm trọng đối với loài người trong năm 2010. Dịch cúm A/H1N1 lan rộng ra hơn 200 nước trên thế giới, làm gần 11.000 người chết; tình trạng thiếu lương thực đã đưa số người thiếu đói lên mức cao nhất trong lịch sử nhân loại với 1,02 tỷ người hay những thảm họa thiên tai khốc liệt do sự ấm lên của trái đất liên tiếp xảy ra ở nhiều nước... Tuy nhiên, Hội nghị Thượng đỉnh LHQ về biến đổi khí hậu lần thứ 15 tại Côpenhagen (Đan Mạch) với sự tham gia của 192 nước, trong đó có 130 nguyên thủ các quốc gia tham dự cho thấy thế giới đã nhận thức được tầm quan trọng của việc phải bảo vệ bầu khí quyển. Hiệp ước Côpenhaghen ra đời cho dù không được như kỳ vọng, nhưng là cam kết chính trị đầu tiên được cả thế giới đưa ra nhằm đối phó với tình trạng biến đổi khí hậu.

Thế giới đã bước vào năm mới với những điểm sáng đáng khích lệ trong bức tranh toàn cầu khi nền kinh tế đã vượt qua được những ngày bĩ cực nhất để thoát khỏi đáy khủng hoảng. Những số liệu vừa công bố từ những trung tâm kinh tế như Mỹ, châu Âu, châu Á... cho thấy mức tăng trưởng dương đã trở lại. Thêm vào đó, giá dầu tăng, thị trường chứng khoán hoạt động sôi nổi hơn... là những dấu hiệu cho thấy kinh tế thế giới đã "tai qua nạn khỏi" và đang dần hồi phục sau những vết thương sâu do "cơn bão" tài chính gây ra. Tuy nhiên, quá trình "lành bệnh" vẫn tiềm ẩn nhiều nguy cơ, từ giá vàng liên tục tăng, tình trạng hình thành bong bóng ở một số nền kinh tế hay nợ ngân sách quá cao...

Dẫu vậy, năm mới 2010 đã đến mang theo niềm tin về một ngày mai tốt đẹp hơn. Cho dù đâu đó trên trái đất vẫn có tiếng bom rơi, đạn nổ, vẫn còn những người đói ăn vì đứt bữa, song giữa tuyết trắng lạnh giá khắc nghiệt của châu Âu và Bắc Mỹ, nắng vàng rực rỡ của châu Úc và Nam Mỹ hay cái nóng khô cằn của châu Phi xa xôi... con người vẫn vững bước với hy vọng về một tương lai tươi sáng, một thế giới thanh bình và giàu tình thân ái hơn.