TTCK năm 2008: “Lao dốc” không phanh!

(HNM) - * VN-Index mất gần 70% giá trị...

Nếu như năm 2007, thị trường chứng khoán (TTCK) phát triển "phi mã", thì sang năm 2008 thị trường "lao dốc" không phanh. Từ mức 30 tỷ USD vào đầu năm, đến nay giá trị vốn hóa thị trường chỉ còn 13 tỷ USD, tương đương 17% GDP, VN-Index mất gần 70% giá trị…

Liên tục lập "đáy" mới…

Nhìn lại năm 2007, TTCK phát triển mạnh, với số lượng doanh nghiệp niêm yết, công ty chứng khoán (CK) liên tục tăng, chỉ số VN-Index vượt ngưỡng 1.100 điểm, HASTC-Index gần 500 điểm. Giá trị thị trường có lúc đạt gần 50% GDP. Nhưng năm 2008 TTCK lại rơi vào trạng thái hụt hơi khi chỉ số VN-Index và HASTC-Index liên tục "tụt dốc". Mặc dù từ đầu năm, nhiều chuyên gia đã dự báo, chỉ số VN-Index có thể trở lại mốc 1.000 điểm vào cuối năm 2008, nhưng ngay từ đầu tháng 1, TTCK có dấu hiệu giảm mạnh, chỉ số VN-Index "rơi" xuống mức 844,11 điểm, HASTC-Index chỉ còn 194,13 điểm (9-1).

Khi đó, nhà đầu tư cho rằng "đáy" của VN-Index chỉ là 700 điểm, nên đã đua nhau mua cổ phiếu, thậm chí nhiều nhà đầu tư còn thế chấp nhà để vay tiền ngân hàng, vay "nóng" để chơi cổ phiếu. Nhưng đến tháng 2 chỉ số VN-Index rơi xuống 678,12 điểm, HASTC-Index: 232,38 điểm. Giới đầu tư lại "đồn" nhau, chỉ số VN-Index chỉ "rơi" xuống 600 điểm là ngừng, rồi sẽ lại tăng mạnh trở lại. Song, trong tháng 3, VN-Index chỉ còn 545 điểm, HASTC-Index: 191,92 điểm. Thị trường liên tục thiết lập mức "đáy" mới, để đến tháng 12, chỉ số VN-Index quanh mốc 300 điểm, HASTC-Index chỉ qua ngưỡng 100 điểm. Lúc này, giới đầu tư mới giật mình, không biết tại sao các chỉ số CK lại "rơi" xuống "đáy" sâu đến vậy, vượt xa khỏi khả năng dự báo của các chuyên gia, cũng như những nhà đầu tư chuyên nghiệp.

Theo nhận định của các chuyên gia CK, sự giảm mạnh của chỉ số CK năm 2008 có yếu tố "ảo" của TTCK năm 2006-2007. Sự phấn khích quá đáng của giới đầu tư nhỏ lẻ, cộng với tình trạng các doanh nghiệp, tổng công ty lớn đua nhau kinh doanh CK đẩy thị trường đi từ "cơn sốt" này đến "cơn sốt" khác...

Làm gì để TTCK tăng trở lại?

Có thể dễ dàng nhận thấy, trong suốt năm 2006-2007, các sàn CK liên tục được mở ra. Bởi, thời kỳ đó người dân đua nhau "chơi" cổ phiếu. Không chỉ có những nhà đầu tư chuyên nghiệp, có hiểu biết sâu về CK, mà TTCK còn thu hút cả những người hầu như không hiểu biết về lĩnh vực này. Lúc đó, ở bất kỳ nơi đâu, từ cơ quan, quán cà phê, thậm chí ở các chợ, đề tài được bàn tán sôi nổi nhất là cổ phiếu. Trên các sàn CK thường xuyên gặp cảnh chen chúc để đặt lệnh. Các phiên đấu giá cổ phần thu hút khá nhiều người tham gia, đẩy giá cổ phần lên cao gấp nhiều lần so với giá trị thực. Những người may mắn trúng đấu giá vội vàng bán trao tay ngay để "ăn" tiền chênh lệch. Nhưng, chỉ trong vòng một năm trở lại đây, tình trạng vắng vẻ diễn ra ở hầu hết các sàn CK, nhiều sàn CK phải đóng cửa, các phiên đấu giá cổ phần lần đầu ra công chúng không còn hấp dẫn giới đầu tư.

Theo giới chuyên gia, sự sụt giảm của TTCK trong năm 2008 không phải là ngẫu nhiên. Bởi, số đông trên thị trường là các nhà đầu tư nhỏ lẻ, đầu tư theo phong trào. Điều này giải thích sự lúng túng của họ trong quyết định đầu tư hay rút vốn của mình vào một trong những kênh đầu tư: kinh doanh CK, bất động sản, đầu cơ vàng, kinh doanh ngoại tệ, gửi tiết kiệm…

Để thị trường tăng trưởng trở lại, cơ quan quản lý cần tăng cường vai trò giám sát. Bên cạnh đó, cần có sự kết hợp chặt chẽ giữa giải pháp ngắn hạn để hỗ trợ TTCK thoát khỏi khó khăn tạm thời, với các giải pháp cơ bản, dài hạn. Ngoài ra, cơ quan chức năng cũng cần tái cấu trúc lại TTCK trên phương diện mô hình tổ chức thị trường, cơ cấu thị trường; tiếp tục hoàn thiện, nâng cấp cơ sở vật chất kỹ thuật, công nghệ hoạt động; chấn chỉnh lại các định chế tài chính trung gian…

Các chuyên gia dự báo, năm 2009 thị trường sẽ phát triển bền vững, vì thị trường đã trở lại với giá trị thực. Tuy nhiên, nhà đầu tư cần thận trọng hơn trong việc chọn danh mục đầu tư.

Thanh Nga