Ngủ ngáy - dấu hiệu cảnh báo bệnh nguy hiểm

Nguy cơ đột tử khi ngủ ngáy liên tục

Giấc ngủ là nhu cầu sinh lý thiết yếu của con người, trung bình người bình thường cần 6 - 8 giờ ngủ trong một ngày. Chu kỳ ngủ - thức của con người được quy định bởi đồng hồ sinh học trong bộ não, nó luôn cân bằng thời gian ngủ và thức của con người.

Người xưa thường có câu “Ăn được, ngủ được là tiên” bởi giấc ngủ đóng vai trò rất quan trọng trong việc giúp cơ thể nghỉ ngơi, phục hồi, tái tạo năng lượng cho hoạt động của các cơ quan trong cơ thể, đặc biệt là não bộ. Vì vậy, sự rối loạn giấc ngủ rất có hại cho sức khỏe nói chung và cho công việc hằng ngày nói riêng.

Với những người không có bệnh lý về hô hấp, không khí được hít thở qua đường mũi, nếu đường thở thông thoáng thì không khí ra vào bình thường. Khi ngủ, đường thở có thể bị nghẹt do lưỡi hoặc lưỡi gà che khuất gây ra hiện tượng ngáy, ngưng thở khi ngủ.

Tiếng ngáy là âm phát ra lúc ngủ do sự rung động phần mềm ở mũi và thành sau họng. Âm ngáy do dòng không khí bị xáo động khi đi ngang qua khoảng hẹp.

Trên thực tế, việc ngủ ngáy không đơn thuần là gây đôi chút phiền toái đến người xung quanh mà tình trạng này còn phản ánh một số vấn đề về sức khỏe, ví dụ như các bệnh tim mạch, đột quỵ, đau đầu, thừa cân, giảm ham muốn tình dục...

Bác sĩ chuyên khoa I Vũ Thanh Tuấn, Chuyên khoa Hô hấp, Bệnh viện Đa khoa Medlatec, cho biết, người ngủ ngáy thường gặp phải hiện tượng ngưng thở khá lâu do khí quản bị che lấp bởi niêm mạc và mô mềm lỏng lẻo ở cuống họng. Hai lá phổi vì thế mà không hoàn thành được chức năng trao đổi khí, dẫn tới thiếu hụt oxy cho cơ thể. Khi đó, não sẽ ngay lập tức đưa ra tín hiệu để khí quản và vùng hầu họng giãn nở trở lại, thúc đẩy quá trình hô hấp diễn ra bình thường. Tuy nhiên, ngáy ngủ liên tục có thể gây rối loạn hoạt động hô hấp, hình thành chứng ngưng thở khi ngủ.

Cụ thể, bệnh nhân đang ngáy rất đều, tự nhiên không thấy có tiếng động phát ra, trên 10 giây sau bệnh nhân cựa mình, sặc lên rồi ngáy tiếp. Đó là dấu hiệu của cơn ngừng thở, bệnh nhân cảm thấy ngộp thở, ngột ngạt khó thở khi ngủ. Biểu hiện đáng chú ý nữa là bệnh nhân thường thức giấc vào ban đêm, có thể đi tiểu 3 - 4 lần, ngủ không ngon giấc; ngủ dậy mệt mỏi, đau đầu vào buổi sáng, không sảng khoái, rất buồn ngủ, rất khó tập trung...

Bệnh hiếm nhưng nhiều người không biết 

Không chỉ nam giới mới hay ngủ ngáy. Hội chứng ngưng thở khi ngủ có thể gặp ở cả cháu bé, thậm chí còn rất ít tuổi, thanh niên và người trung tuổi, người cao tuổi.

Trong đó, với trẻ em, hiện tượng nói trên hay gặp ở nhóm có biểu hiện bất thường về tai - mũi - họng. Đặc biệt, trẻ em thừa cân, thanh niên béo phì, người lớn tuổi bị chứng tăng huyết áp... là đối tượng dễ mắc chứng ngưng thở khi ngủ.

Ngoài ra, nam giới thường xuyên hút thuốc lá; dùng nhiều chất kích thích như rượu, bia, thuốc an thần; phụ nữ trong thời kỳ mãn kinh cũng là nhóm đối tượng nguy cơ mắc hội chứng ngưng thở khi ngủ.

Dù có rất nhiều người ngủ ngáy nhưng không phải ai cũng ý thức được mức độ nghiêm trọng của vấn đề để chủ động đi khám. Nếu bệnh lý này không được chẩn đoán sớm thì chi phí điều trị cũng như việc điều trị khó khăn hơn. Bệnh có thể kèm nhiều biến chứng, nghiêm trọng hơn là gây đột tử khi ngủ.

Ngoài ra, việc ngủ ngáy dễ dẫn đến thiếu oxy toàn thân, khiến bệnh nhân ngủ không sâu giấc, chất lượng giấc ngủ bị giảm sút, não bộ không được nghỉ ngơi sau cả ngày hoạt động. Hậu quả của việc mất ngủ kéo dài là bệnh nhân mất khả năng tập trung, trở nên mệt mỏi hơn, giảm trí nhớ, dễ ngủ gật vào ban ngày, giảm năng suất lao động và gây nguy hiểm khi tham gia giao thông.

Bác sĩ chuyên khoa I Vũ Thanh Tuấn cho biết, người bệnh có thể áp dụng nhiều cách để giảm tiếng ồn tự thân phát ra khi ngủ như kiểm soát cân nặng, chăm chỉ tập luyện thể dục, thể thao và có chế độ ăn uống nghỉ ngơi khoa học, ngủ đủ giấc và đi ngủ sớm, ngủ đúng giờ, bỏ thói quen uống rượu, bia...

Nếu bệnh nhân bị chứng tắc nghẽn mũi và viêm xoang thì không khí đi qua mũi sẽ bị hạn chế. Do đó, nếu đang gặp các vấn đề về đường thở, buộc bệnh nhân phải thở bằng miệng khi ngủ thì cần giải quyết dứt điểm những bệnh lý hô hấp gây tắc nghẽn mũi mà họ đang mắc.