Phối hợp liên viện cấp cứu thành công nhiều bệnh nhân bị ngộ độc Botulinum

Trước đó, ngày 18-3, Bệnh viện Chợ Rẫy nhận được đề nghị từ các đồng nghiệp ở Quảng Nam về phối hợp cấp cứu 10 ca nhiễm độc Botulinum xảy ra tại các xã Phước Chánh, Phước Kiên, Phước Đức (thuộc huyện Phước Sơn, tỉnh Quảng Nam). Qua khai thác thông tin từ người bệnh, bước đầu xác định các bệnh nhân đều ăn món cá chép muối ủ chua hôm 16-3 do người dân tự làm, sử dụng nhiều năm qua trước khi có dấu hiệu ngộ độc.

Qua 3 ngày điều trị tại Bệnh viện Đa khoa khu vực miền núi tỉnh Quảng Nam, đã có 1 bệnh nhân tử vong, 1 bệnh nhân tiên lượng nặng, 2 bệnh nhân liệt tứ chi. Một số bệnh nhân còn lại có dấu hiệu ngộ độc nhẹ. Xét nghiệm của Viện Pasteur Nha Trang chiều ngày 18-3 khẳng định các bệnh nhân bị nhiễm độc Botulinum. Các bác sĩ Bệnh viện Chợ Rẫy đã lên đường ra Quảng Nam trợ giúp đồng nghiệp, mang theo 5 lọ thuốc giải độc (giá khoảng 6.000 - 8.000 USD/lọ).

Theo Bệnh viện Chợ Rẫy, tính đến sáng 20-3, những bệnh nhân nặng đã có dấu hiệu cải thiện sức khỏe tốt hơn. Cụ thể bệnh nhân H.V.Đ, 57 tuổi, ngụ Phước Kim, Phước Sơn, Quảng Nam (nhập viện trong tình trạng lơ mơ, tiếp xúc kém, liệt hoàn toàn, thở máy, không có nhịp tự thở) hiện đã nhận biết khi được gọi hỏi, thực hiện được y lệnh chậm. Sức cơ tứ chi 2. Có nhịp tự thở yếu. Đây là bệnh nhân bị ngộ độc nặng nhất, trước đó tiên lượng nặng. Bệnh nhân có cải thiện sau 20 giờ truyền thuốc giải độc. Tiên lượng dè dặt.

Bệnh nhân H.V.Đ, 26 tuổi, ngụ Phước Kim, Phước Sơn, Quảng Nam nhập viện trong tình trạng tỉnh đừ, tiếp xúc chậm, yếu tứ chi sức cơ 2/5. Suy hô hấp, thở máy, có nhịp tự thở rất yếu. Hiện bệnh nhân tỉnh, tiếp xúc tốt, thực hiện y lệnh chính xác, nhanh. Sức cơ tứ chi 4/5. Có nhịp tự thở khá hơn. Đánh giá: Đây là bệnh nhân bị ngộ độc nặng có cải thiện tốt sau truyền thuốc giải độc, có khả năng khởi động cai máy thở. Tiên lượng khá.

Bệnh nhân H .T .T, 37 tuổi, ngụ Phước Chánh, Phước Sơn, Quảng Nam, nhập viện trong tình trạng tiếp xúc chậm, yếu tứ chi sức cơ 1/5 - 2/5. Suy hô hấp, thở máy, có nhịp tự thở rất yếu. Rối loạn nhịp tim chậm, được đặt máy tạo nhịp. Hiện bệnh nhân tỉnh, tiếp xúc tốt, thực hiện y lệnh chính xác, nhanh. Sức cơ tứ chi 4/5. Có nhịp tự thở khá hơn. Đã giảm ngưỡng kích máy tạo nhịp. Đánh giá đây là bệnh nhân bị ngộ độc nặng thứ hai, có cải thiện tốt sau truyền thuốc giải độc, có khả năng khởi động cai máy thở trong 1-2 ngày tới. Tiên lượng khá.

Bệnh nhân H.T.M, 24 tuổi, ngụ Phước Kim, Phước Sơn, Quảng Nam và bệnh nhân H.T.C, 12 tuổi, ngụ  Phước Kim, Phước Sơn Quảng Nam ngộ độc Botulinum mức độ nhẹ, không có chỉ định truyền thuốc giải độc. Hiện cả hai bệnh nhân tỉnh, thấy khỏe hơn, sinh hiệu ổn. Sức cơ tứ chi 4/5-5/5, không khó thở, không nuốt khó. Tiên lượng cải thiện không cần dùng BAT. Đề nghị rút sonde tiểu, sonde dạ dày, tập vận động tại giường.

Các bác sĩ sẽ tiếp tục theo dõi sát để từng bước cai thở máy cho các bệnh nhân nặng. Theo y văn, độc tố Botulinum do vi khuẩn Clostridium Botulinum sinh ra. Đây là một chất độc cực mạnh, chỉ 0,03 mcg tiêm tĩnh mạch có thể gây tử vong một người nặng 70kg. Người bệnh thường bị nhiễm độc tố Botulinum khi ăn các loại đồ hộp đóng kín không bảo đảm điều kiện bảo quản.

Đáng chú ý, thuốc giải độc loại độc tố này hiện rất hiếm. 5 lọ cuối cùng tại Việt Nam đã được các bác sĩ Bệnh viện Chợ Rẫy mang ra Quảng Nam để cấp cứu các bệnh nhân nặng. Hiện ngành Y tế đang khẩn trương đàm phán với nước sản xuất (Canada) và các bên liên quan để có thêm nguồn cung loại biệt dược này. Đáng lo ngại là tình trạng ngộ độc Botulinum xuất hiện nhiều tại Việt Nam thời gian qua.