Cần sớm quản lý giá xăng dầu hoàn toàn theo quy luật thị trường

Đề xuất tiếp tục giữ Quỹ bình ổn giá xăng dầu

Báo cáo một số vấn đề lớn và nội dung còn ý kiến khác nhau về Dự án Luật Giá (sửa đổi), Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính – Ngân sách của Quốc hội Nguyễn Phú Cường cho biết, về quy định bình ổn giá, nhiều đại biểu Quốc hội và cơ quan thẩm tra đề nghị giữ như quy định của Luật hiện hành, theo đó, cần quy định rõ mặt hàng bình ổn giá trong Luật, trường hợp cần điều chỉnh, giao Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, quyết định. Còn cơ quan soạn thảo đề nghị giao Chính phủ quy định mặt hàng bình ổn giá.

Về Quỹ bình ổn giá, hiện nay, trên thực tế, chỉ có Quỹ bình ổn giá xăng dầu đang hoạt động nhằm mục tiêu bình ổn giá. Thường trực Ủy ban Tài chính - Ngân sách của Quốc hội cho rằng, cần giữ quy định về Quỹ bình ổn giá trong Luật Giá nhằm tạo cơ sở pháp lý cũng như bảo đảm cho công tác tổ chức thực hiện đối với các trường hợp cần thiết phát sinh.

Về thẩm quyền thành lập Quỹ, còn ý kiến khác nhau, Thường trực Ủy ban Tài chính – Ngân sách của Quốc hội nhận thấy, để bảo đảm hiệu lực pháp lý cao hơn, đồng thời để tương đồng với thẩm quyền quyết định Danh mục hàng hóa bình ổn giá, đề nghị quy định: Quốc hội có thẩm quyền thành lập Quỹ, trong thời gian giữa 2 kỳ họp, trường hợp cấp bách, giao Ủy ban Thường vụ Quốc hội quyết định việc thành lập Quỹ và báo cáo Quốc hội tại kỳ họp gần nhất. Về phía cơ quan soạn thảo đề nghị giao Chính phủ quy định việc thành lập để bảo đảm tính linh hoạt trong tổ chức thực hiện.

Bên cạnh đó, có ý kiến cho rằng không nên quy định thành 1 điều trong Luật về quỹ mà chỉ quy định tại điều khoản chuyển tiếp để tiếp tục thực hiện Quỹ bình ổn giá xăng dầu, tránh trường hợp thành lập quá nhiều loại quỹ.

Đối với Quỹ bình ổn giá xăng dầu, nhiều ý kiến tán thành về sự cần thiết duy trì quỹ này, bên cạnh một số ý kiến đề nghị không tiếp tục duy trì Quỹ.

“Tiếp thu ý kiến đa số đại biểu Quốc hội, trong quản lý, điều hành Quỹ bình ổn giá xăng dầu, Chính phủ cần đề cao tính công khai, minh bạch về thực trạng nguồn lực, việc sử dụng Quỹ, nâng cao tính kịp thời, hiệu quả thực tế trong điều hành, nhất là khi biến động, đồng thời, có lộ trình để sớm đưa giá xăng dầu của Việt Nam hoàn toàn vận hành theo quy luật thị trường”, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính – Ngân sách nói.

Tiếp thu ý kiến đại biểu Quốc hội, Thường trực Ủy ban Tài chính – Ngân sách của Quốc hội đã rà soát, chỉnh lý, bổ sung một số quy định về nguyên tắc, phương pháp, tiêu chí, thẩm quyền, cơ sở pháp lý của văn bản định giá và Danh mục hàng hóa, dịch vụ do Nhà nước định giá nhằm bảo đảm khả thi, minh bạch, bảo vệ những người làm công tác định giá.

Bình ổn giá phải theo quy luật thị trường

Cho ý kiến chỉ đạo, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đề nghị, với quy định về tiêu chí bình ổn giá, cần bổ sung việc bình ổn giá trong trường hợp biến động lớn, bởi thị trường thực tế luôn luôn biến động. Về thẩm quyền quyết định danh mục hàng hóa bình ổn giá, đồng chí Vương Đình Huệ đề nghị tiếp tục kế thừa luật hiện hành, tuy nhiên, trong thời gian Quốc hội không họp thì ủy quyền cho Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, quyết định; sẽ bảo đảm linh hoạt và chia sẻ trách nhiệm cho Chính phủ.

Cho ý kiến về Quỹ bình ổn giá, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đề nghị nghiên cứu đổi tên theo hướng rộng hơn, gồm cả các biện pháp bình ổn giá. Chủ tịch Quốc hội cho rằng, trong thực tế, việc bình ổn giá phải theo quy luật thị trường và sự quản lý, định hướng quản lý của Nhà nước để bảo đảm hài hòa lợi ích của Nhà nước, người dân, doanh nghiệp, nhất là bảo vệ lợi ích của những người yếu thế. Trong thực tế cũng có những tình huống rất bất ngờ, rất đặc biệt như thiên tai, địch họa, hỏa hoạn, tình trạng khẩn cấp..., khi đó, Nhà nước có thể đưa ra quyết định đặc biệt, phù hợp.

Bày tỏ nhất trí về nhiều nội dung trong dự thảo luật, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội Hoàng Thanh Tùng tán thành với việc giữ quy định thẩm định, quyết định danh mục hàng hóa thuộc diện bình ổn giá như tại luật hiện hành, vì giá là vấn đề quan trọng, liên quan mật thiết đến sự ổn định của thị trường, quyền lợi của người dân. Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội cũng tán thành việc duy trì Quỹ bình ổn giá xăng dầu.

Nêu quan điểm cần giữ Quỹ bình ổn giá xăng dầu nhằm ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Vũ Hồng Thanh nhận định, thực tế thời gian qua, hoạt động của Quỹ chưa bảo đảm yêu cầu, mục đích bình ổn giá xăng dầu.

“Qua theo dõi, chúng tôi nhận thấy, tháng 6-2022, khi giá xăng dầu đạt đỉnh điểm, Qũy bình ổn giá xăng dầu lại không có tác động gì để kéo giá xăng dầu xuống”, ông Vũ Hồng Thanh nói và cho rằng cần khắc phục những khiếm khuyết, tồn tại trong quản lý, điều hành Quỹ bình ổn giá xăng dầu thời gian qua.

Tiếp thu ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc đề nghị tiếp tục giữ Quỹ bình ổn giá xăng dầu để giảm “sốc” cho thị trường, đây là công cụ quản lý thị trường xăng dầu của cơ quan nhà nước.

“Nếu bỏ Quỹ, cơ quan nhà nước sẽ có ít công cụ để tác động vào giá xăng dầu, ảnh hưởng đến người dân”, Bộ trưởng nêu quan điểm và cho biết sẽ quy định quản lý chặt chẽ hơn đối với Quỹ này.

Kết luận phiên thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải cho biết, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị cơ quan soạn thảo, cơ quan thẩm tra tiếp tục hoàn thiện dự thảo Luật, xin ý kiến hội nghị đại biểu Quốc hội chuyên trách trước khi trình Quốc hội tại kỳ họp thứ năm.