Chuyện phải làm ngay

Từ đoạn sông chảy qua TP Hà Đông (Hà Tây), nước bị ô nhiễm nặng, chỉ số đo được vượt tiêu chuẩn cho phép (TCCP) 3-4 lần. Ô nhiễm nguồn nước đã ảnh hưởng đến đời sống của người dân trên lưu vực sông và gây ra nhiều bức xúc trong nhân dân, nhất là ở khu vực hạ lưu.

Hiểm họa từ nuớc thải công nghiệp, sinh hoạt

Theo thống kê của Sở Tài nguyên và Môi trường (TN-MT) các địa phương, trên lưu vực sông Nhuệ-Đáy hiện có nguồn thải chính là 8 khu công nghiệp và cụm công nghiệp (KCN-CCN) với trên 157 dự án và cơ sở đang hoạt động, 266 cơ sở ngoài KCN-CCN, 358 làng nghề. Ngoài ra, còn phải kể đến nguồn nước thải phát sinh từ sinh hoạt của các đô thị, khu dân cư, du lịch, khách sạn, nhà hàng; cơ sở y tế, nông nghiệp...

Ước tính, mỗi ngày hệ thống sông Nhuệ-Đáy phải tiếp nhận khoảng 800.000m3 nước thải sinh hoạt, riêng Hà Nội thải ra khoảng 400.000m3 vào sông Nhuệ qua đập Thanh Liệt. Nguồn nước từ Hà Nội xả vào sông Nhuệ được coi là một trong những nguồn gây ô nhiễm lớn nhất. Các sông khác ở Hà Nội như sông Lừ, sông Sét và sông Kim Ngưu đều đổ nước vào sông Tô Lịch. Đoạn cuối sông Tô Lịch tiếp nhận toàn bộ nước thải của thành phố.

Theo thống kê mới nhất, toàn bộ khu vực có khoảng 130.000 cơ sở công nghiệp, trong đó có 254 cơ sở có nguồn nước thải trực tiếp vào sông Nhuệ-Đáy. Trong số này có 152 cơ sở công nghiệp tại Hà Nội. Đoạn ô nhiễm nặng nhất là từ Cống Thần, Đồng Quan chảy về phía Hà Nội, Hà Đông. Dự báo, tải lượng ô nhiễm vào lưu vực sông Nhuệ từ đập Thanh Liệt sẽ tăng lên gần 16% trong khoảng thời gian từ năm 2005 đến năm 2010.

Theo ông Nguyễn Công Thành, Thứ trưởng Bộ TN-MT, đợt kiểm tra công tác bảo vệ môi trường (BVMT) với 230 cơ sở, KCN, CCN và 7 làng nghề có nguy cơ gây ô nhiễm môi trường cao, với tổng khối lượng nước thải gần 200.000 m3/ngày-đêm trên địa bàn các tỉnh, TP: Hà Nội, Hà Tây, Hà Nam, Nam Định và Ninh Bình vừa qua cho thấy, vi phạm phổ biến nhất là xả nước thải vượt tiêu chuẩn nhiều lần. Chẳng hạn, các công ty: TNHH Công nghiệp Broad Bright Sakura Việt Nam, TNHH United Motor Việt Nam, TNHH Dynapac (Hà Nội)... đã xả nước thải vượt tiêu chuẩn từ 10 lần trở lên.

Cần giải pháp tổng thể...

Theo Bộ TN-MT, ngành chức năng đã xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực BVMT với 74 đối tượng vi phạm, số tiền phạt trên 480 triệu đồng; chuyển hồ sơ, đề nghị Sở TN-MT các tỉnh, thành phố lập thủ tục để xử phạt đối với 85 đối tượng vi phạm liên quan đến hệ thống sông nói trên. Tuy vậy, với mỗi cơ sở vi phạm, số tiền phạt cao nhất cũng chỉ vài chục triệu đồng, chưa thấm vào đâu so với lợi ích mà các cơ sở vi phạm thu được từ chính sự vi phạm môi trường. Trước đòi hỏi cấp bách về giải quyết tình hình ô nhiễm môi trường trên lưu vực sông Nhuê - Đáy, Bộ TN-MT khẳng định, những đối tượng nằm trong danh mục gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng phải thực hiện biện pháp xử lý triệt để, hoặc phải di dời bộ phận gây ô nhiễm ra khỏi khu dân cư theo tiến độ đã được phê duyệt. Bộ TN-MT cũng đề nghị tạm thời đình chỉ hoạt động xả nước thải, khí thải vượt tiêu chuẩn môi trường từ 5 đến dưới 10 lần với các thông số thông thường và từ 3 đến dưới 5 lần với các thông số nguy hại.

Bộ TN-MT kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo UBND các tỉnh, thành phố trên lưu vực sông Nhuệ-Đáy khẩn trương phối hợp với các bộ, ngành liên quan thực hiện Đề án tổng thể BVMT lưu vực sông Nhuệ-sông Đáy đến năm 2020. Theo đó, để cứu hệ thống sông này, cần số tiền 3.335 tỷ đồng được huy động từ nhiều nguồn khác nhau. Chính phủ cũng vừa ban hành lệnh chấm dứt hoạt động và xử lý nghiêm các cơ sở gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng thuộc diện phải xử lý triệt để nhưng không thực hiện hoặc thực hiện không đúng tiến độ các biện pháp xử lý ô nhiễm.

Các chuyên gia cho rằng, BVMT nước trên lưu vực sông Nhuệ-Đáy là việc khó, cần phải làm lâu dài và có sự phối hợp đồng bộ từ cơ quan và địa phương liên quan. Nếu không có bất cứ biện pháp gì, đến năm 2020, sông Nhuệ sẽ trở thành dòng sông chết.

Đức Trường