Bão từ - Mối nguy hiểm đối với người bệnh tim mạch

Theo các nhà khoa học, BT là sự biến thiên rất mạnh của từ trường trái đất ở xung quanh con người và được gây ra từ các vụ bùng nổ sắc cầu mặt trời với năng lượng được giải phóng tương đương nhiều quả bom hạt nhân. Khi đó, các chùm plasma khổng lồ trung hòa về điện của các hạt tích điện phát ra từ các vụ nổ này trên đường đi sẽ bao trùm lên trái đất, tác động với từ quyển tại đây để hình hành hệ dòng điện tròn xung quanh trái đất. Đây chính là nguyên nhân của BT.

BT ảnh hưởng mạnh nhất đến gần các vùng cực của trái đất và vùng xích đạo. Sự biến đổi đột ngột của dòng điện trong bầu khí quyển tác động vào các tế bào mang từ trong tim, não nên chúng ảnh hưởng không nhỏ đến người có tiền sử bệnh thần kinh, tim mạch và cao huyết áp. Khi BT cường độ đủ mạnh xảy ra, những người mẫn cảm với từ tính hoặc bệnh nhân tim mạch thường có dấu hiệu mệt mỏi, bồn chồn, huyết áp tăng cao bất thường, thậm chí một số đối tượng người cao tuổi có thể bị trụy tim mạch. Những nghiên cứu gần đây cho biết, khi BT xuất hiện thì tỉ lệ tử vong của các đối tượng trên tăng mạnh hơn bình thường. Ngoài tác động đến con người, BT cũng ảnh hưởng đến hệ thống truyền tải điện và viễn thông ở các mức độ khác nhau.

Việt Nam nằm gần vùng xích đạo nên khả năng chịu ảnh hưởng của BT là không nhỏ. Có những năm BT đã xuất hiện với cường độ khá mạnh, trong đó mạnh nhất là năm 2001 với chỉ số biên độ đo được là 650 nT (nano tesla). Thông thường, BT với cường độ trên 100 nT thì những người bệnh sẽ bị ảnh hưởng ở các mức độ khác nhau. Với chu kỳ xuất hiện 11 năm lại có một năm BT mạnh thì phải đến năm 2012 nước ta mới phải hứng chịu những tác động lớn, có thể là 40-50 trận BT/năm. Về mặt khoa học nếu BT xảy ra ban ngày thì miền Nam sẽ bị ảnh hưởng bởi cường độ mạnh hơn. Còn nếu chúng xảy ra vào ban đêm thì cường độ ở hai miền Nam, Bắc ít có sự khác biệt.

Riêng với bệnh nhân tim mạch, khi có BT, người ta nhận thấy có khả năng một số yếu tố trong máu tăng cao hơn bình thường. Hoạt động điện học của tim mất ổn định khi điện từ trường thay đổi đã làm nguy cơ xuất hiện các rối loạn nhịp tim nhiều hơn. Những loạn nhịp thất nguy hiểm có thể dẫn đến tử vong trong khi rối loạn nhịp nhĩ, nhất là rung nhĩ làm cho nguy cơ tắc mạch não gây tai biến mạch máu não. Với cơ chế tác động như thế, vào những ngày được dự báo có BT xuất hiện, người bệnh nên tránh hoạt động nhiều ngoài trời, nhất là với đối tượng đã được cấy máy tạo nhịp tim vĩnh viễn. Bệnh nhân mắc bệnh mạch vành, bệnh động mạch cảnh... đang được chỉ định dùng các loại thuốc chống đông máu, chống kết dính tiểu cầu như aspirin, plavix phải dùng thuốc đều đặn, nhất thiết không được đứt quãng. Đặc biệt, người bệnh cũng nên uống đủ nước trong ngày để tránh hiện tượng máu cô đặc vì nếu BT xảy ra thì hiện tượng đông máu sẽ hình thành dễ hơn, nguy cơ tai biến sẽ có thể xảy ra.

Tại các nước có nền khoa học phát triển, khi biết trước các số liệu quan trắc về BT, những người già bị bệnh tim mạch sẽ được đưa đến bệnh viện hoặc những nơi có cấu trúc như một chiếc lồng Faraday. Lồng này có cấu tạo giống như một chiếc khung sắt nên khi có BT, điện từ trường từ khí quyển chỉ tác động ở mặt ngoài lưới còn bên trong vẫn an toàn. Hiện Hoa Kỳ đã có thể dự báo BT trong vòng 40 phút trước khi nó xuất hiện trong khi công việc này vẫn là một thách thức đối với Việt Nam.

Đan Nhiễm