Một công trình không được lòng dân

Đầu tháng 10-2007, người dân và các cơ quan đơn vị ở tổ 14, phường Phúc Đồng “tá hỏa” khi thấy người ta tập kết nguyên vật liệu xây dựng vào bãi đất trống gần đó, nói là xây dựng nghĩa trang. Quả đúng thế thật, thợ đào đất, xây tường, chia hàng trăm hố nhỏ có kích thước 1m x 0,5m, sơ bộ hình thành nơi chôn cất những hài cốt đã cải táng (ảnh). Ở vị trí này, nghĩa trang chỉ cách Trường THPT dân lập Tây Sơn, Trường trung học kinh tế kỹ thuật Quang Trung và Trung tâm tin học UIA một bức tường, cách Trường mầm non bán công Phúc Đồng, Khu đô thị mới Sài Đồng một con đường rộng chừng chục mét, và cách khu đất tái định cư của những hộ dân GPMB đường 5 chỉ mấy bước chân. Ngay lập tức, ban giám hiệu các trường học gửi đơn kiến nghị đi các nơi. Ngày 19-10-2007, UBND thành phố có giấy báo đã chuyển đơn của các trường học đến UBND quận Long Biên để xem xét, giải quyết theo thẩm quyền. Nhưng từ đó đến nay, các cơ quan trên không nhận được hồi âm của đơn vị có trách nhiệm.

Nhưng, phản ứng gay gắt nhất lại là người dân địa phương, những người sẽ phải thực hiện di chuyểnhàng chục bộ hài cốt của một dòng họ với những ngôi mộ tổ tồn tại rất lâu đời từ nghĩa trang cổ về nghĩa trang mới. Từ những cụ cao niên trong làng đến người mới chân ướt, chân ráo về đây đều khẳng định, quá trình sinh sống, họ chưa từng biết đến quy hoạch một nghĩa trang trong khu dân cư như vậy. Khoảng năm 2006, người dân nghe nói UBND quận Long Biên và phường Phúc Đồng chọn vị trí này xây dựng nghĩa trang chỉ vì đây là mảnh đất kẹt, dư dôi do công tác đo đạc địa chính sai lệch mà còn. Thực chất, đây không phải là đất liền thổ bằng phẳng mà vốn là ao đầm trũng. Chỉ khi dự định xây dựng nghĩa trang, người ta mới san lấp thành thửa đất rộng chừng 4.000m2. Thông tin trên được bà Lê Thị Hồng My - Phó chủ tịch UBND phường Phúc Đồng - xác nhận là đúng thực tế. Bà My còn cho biết thêm, đất đai tại địa phương đã được quy hoạch hết, chỉ còn mảnh đất kẹt này nên mới quyết định xây nghĩa trang trên đó.

Để việc xây dựng trường học đảm bảo tiến độ, sớm phục vụ con em người dân địa phương mà lại không động chạm đến mồ mả tổ tiên, Hội Người cao tuổi phường Phúc Đồng đại diện cho hơn 4.000 người dân địa phương chỉ có một yêu cầu: “Đất Lỗ Gáo còn rất rộng, có thể lùi vị trí xây dựng trường học vào trong. Để nghĩa trang cổ nguyên trạng, xây tường bao xung quanh ngăn cách với không gian, môi trường sư phạm, đồng thời thành lập ban quản lý nghĩa trang”.

Đề nghị này không được UBND quận Long Biên chấp thuận với lý do, “Căn cứ quy hoạch đã được UBND thành phố phê duyệt tại Quyết định số 228/2005/QĐ-UB ngày 19-12-2005, khu vực xứ đồng Lỗ Gáo, phường Phúc Đồng đã được UBND thành phố chủ trương đầu tư xây dựng các dự án: Trường tiểu học Phúc Đồng, Trường THCS Phúc Đồng, hạ tầng kỹ thuật khu tái định cư phường Phúc Đồng (phục vụ GPMB cầu Vĩnh Tuy)” (trích văn bản số 1002/UB-GPMB ngày 20-11-2007 của UBND quận Long Biên). Từ văn bản trả lời này, người dân băn khoăn về ý kiến của UBND quận Long Biên.

Ông Nguyễn Trọng Sanh, hội viên Hội Người cao tuổi, người đã từng kinh qua nhiều chức vụ tại địa phương, bức xúc: UBND quận Long Biên nói rằng, thành phố đã có quy hoạch dành 7.596m2 đất ở khu vực xứ đồng Lỗ Gáo để làm hạ tầng kỹ thuật khu tái định cư phường Phúc Đồng phục vụ GPMB cầu Vĩnh Tuy mà sao không một người dân địa phương nào thuộc diện di dời GPMB cầu Vĩnh Tuy được bố trí tái định cư về đó. Thực tế, họ đã phải tái định cư ở địa bàn phường khác. Vậy thì UBND quận Long Biên giữ khoảng đất đó làm gì ?

Ông Nguyễn Gia Dũng - Bí thư chi bộ 8 - cho biếtthêm: Sở dĩ năm 2005 thành phố có quyết định phê duyệt quy hoạch khu vực xứ đồng Lỗ Gáo, cắt đất nghĩa trang cổ ra làm 3 phần để thực hiện 3 dự án khác nhau là bởi khi trình bản đồ quy hoạch, đơn vị đo đạc không ghi đất đó là đất nghĩa trang mà chỉ chú thích chung chung là đất công ích. Nếu thấy quy hoạch không phù hợp, địa phương phải báo cáo để xin điều chỉnh. Đằng này, cả phường Phúc Đồng và quận Long Biên chỉ báo cáo, trả lời loanh quanh giữa phường với quận.

Chúng tôi nhận thấy, ý kiến của ông Dũng là có cơ sở, bởi trong tập tài liệu mà cán bộ UBND phường Phúc Đồng cung cấp cho PV chỉ có các văn bản, công văn gửi từ phường lên quận, từ quận xuống phường. Cụ thể các văn bản do các ông Chủ tịch, Phó chủ tịch UBND quận Long Biên ký chỉ được gửi Quận ủy, HĐND - UBND cùng cấp và các đơn vị cấp dưới.

Được biết, nghĩa trang phường Phúc Đồng là một công trình do UBND quận Long Biên quyết định đầu tư kiêm chủ đầu tư có tổng kinh phí dự toán là 927 triệu đồng lấy từ vốn ngân sách. Đơn vị thi công là Công ty TNHH thương mại dịch vụ và đầu tư Gia Linh (số 47 ngõ 56 phố Vũ Xuân Thiều, quận Long Biên) được UBND quận Long Biên chỉ định thầu. Do UBND quận Long Biên là chủ đầu tư và trực tiếp ký các quyết định đầu tư, chỉ định thầu nên dư luận nhân dân cho rằng công trình đã được UBND quận Long Biên “bao sân” theo kiểu “vừa đá bóng, vừa thổi còi” thì bằng giá nào nó cũng được thực hiện.

Những sự việc trên khiến người dân không tin tưởng về tính pháp lý đảm bảo nghĩa trang mới có thể ổn định lâu dài như nguyện vọng và tập tục lâu đời của người Việt Nam. Bên cạnh đó, người dân được biết, thành phố có chủ trương không để tồn tại các nghĩa trang trong nội đô nên họ muốn đợi khi thành phố xây dựng nghĩa trang vĩnh cửu thì thực hiện di dời mồ mả một lần. Bởi việc di chuyển hơn 1.000 hài cốt (chưa kể những ngôi mộ lâu đời đã bị mất nấm không kiểm đếm được) không đơn giản là đưa từ nơi này sang nơi khác mà còn liên quan đến tâm linh tín ngưỡng từ bao đời nay.

Đỉnh điểm phản ứng của người dân là không đến nhận tiền hỗ trợ di chuyển mồ mả. Ngay cả khi các đoàn công tác đến từng nhà để vận động cũng bị người dân chối từ bằng những lời nói và hành động thiếu thiện chí.

Từ những quyết định, việc làm không hợp lòng dân, một công trình tiền tỷ có nguy cơ bỏ hoang gây thiệt hại cho Nhà nước mà để lại hình ảnh mất mỹ quan giữa khu dân cư đông đúc. Những vấn đề người dân địa phương nghi ngại hoàn toàn có căn cứ, rất cần thành phố chỉ đạo cơ quan chức năng tiến hành kiểm tra làm rõ để bà con yên lòng...

Bài, ảnh: Thùy Ngân