Bệnh về giọng của giáo viên
Giáo dục - Ngày đăng : 08:01, 18/11/2007
Giọng nói là “công cụ” quan trọng của giáo viên. Ảnh: LT
Theo bác sỹ Ngọc, những triệu chứng đầu tiên của bệnh là: mỏi cổ, khô họng, đau thanh quản, nuốt vướng, giọng khàn. Nhiều người thường bỏ qua những triệu chứng ban đầu của bệnh, không đi khám. Lâu dần sẽ bị viêm thanh quản, u nang dây thanh... Khi đó khả năng phục hồi giọng nói như ban đầu rất khó. Điều đáng nói là khi có các triệu chứng trên, nhiều người lại cho rằng mình bị viêm họng nên tự ýdùng kháng sinh hoặc đi khám ở những nơi không có chuyên khoa nên dẫn đến những chỉ định điều trị sai lầm.
Nguyên nhân chủ yếu của bệnh về giọng của giáo viên là do sử dụng không đúng khả năng của cơ quan phát âm dẫn đến sự quá tải giọng và làm việc trong môi trường lao động có nhiều yếu tố không thuận lợi. Nếu như các ca sỹ (cũng là người sử dụng giọng làm công cụ lao động chính) được học kỹ thuật nén hơi, nhả chữ, kỹ thuật thanh nhạc, cách giữ gìn giọng hát thì giáo viên hầu như không biếtgì về kỹ thuật phát âm, vệ sinh giọng nóivì trong các trường sư phạm không hề dạy bộ môn này. Chính vì không biết cơ quan phát âm hoạt động như thế nào, vận hành ra sao, khả năng của nó đến đâu nên giáo viên thường sử dụng không đúng khả năng của nó. Đã không có kỹ thuật nói, giáo viên lại phải nói nhiều giờ trong một ngày, nhiều ngày liên tiếp trong suốt quá trình hành nghề của mình với cường độ nói rấtlớn (cường độâm thanh khi giáo viên đứng lớp là 76,6 dB so với khi nói chuyện bình thường là 69,8 dB) đã dẫn đến sự quá tải giọng.
Môi trường lao động cũng ảnh hưởng rất lớn đến cơ quan phát âm. Khi làm nghề sử dụng giọng nói là công cụ chính như giáo viên thì rất cần một môi trường làm việc yên tĩnh, cấu trúc trường lớp phải đạt tiêu chuẩn về âm học, (ví như các ca sỹ hát trong nhà hát được thiết kế đạt chuẩn về âm học riêng). Thế nhưng, thực tế thì giáo viên đang phải làm việc trong môi trường có độ ồn rất cao. Đo sơ bộ, tiếng ồn trong giờ giảng lên tới 68-78dB (trong khi âm nền cho phép phải dưới 50dB). Tiếng ồn có thể xuất phát từ rất nhiều nguồn như: sân trường, do trường gần xưởng cơ khí, gần đường cái... Chính vì tiếng ồn trong giờ giảng lớn nên rất nhiều giáo viên có thói quen nói to trongkhi đứng lớp(83,4%). Vậy mà, hiện nay chúng ta mới chỉ quan tâm xây dựng các tiêu chuẩn trường, lớp phù hợp với học sinh mà hầu như chưa quan tâm xem những tiêu chuẩn ấy đã phù hợp với giáo viên hay chưa.
Cách sắp xếp môn học giữa các lớp chưa khoa học cũng là nguyên nhân quan trọng gây ra tiếng ồn trong môi trường học đường. Thực trạng hiện nay là trong khi lớp này đang học toán thì ngoài sân lại có lớp học thể dục, hay lớp bên cạnh học nhạc nên đã gây ra tiếng ồn không nhỏ.
Theo bác sỹ Ngọc, để hạn chế bệnh về giọng của giáo viên, thì cơ quan chủ quản tức Bộ Giáo dục và Đào tạo cần đưa môn kỹ thuật phát âm và vệ sinh giọng nói vào các trường sư phạm để trang bị cho giáo sinh phương pháp giữ gìn giọng nói của mình. Cũng cần chú ý đến xây dựng tiêu chuẩn trường phù hợp với giáo viên như: thiết kế trường lớp đạt tiêu chuẩn âm học cho giáo viên; có phòng học riêng, cách âm tốt hoặc cách biệt với khu vực các phòng học khác để học các môn dễ gây tiếng ồn như: nhạc, thể dục. Về phía giáo viên, phải có ý thức tự bảo vệ giọng của mình. Sau mỗi giờ dạy, cần có thời gian nghỉ ngơi, tuyệt đối im lặng để cho thần kinh và cơ của dây thanh phục hồi lại. Hạn chế tối đa sử dụng giọng nói, đặc biệt là nói to, nói ở nơi ồn ào. Nên nói với tốc độ bình thường, không quá nhanh, nói từng cụm từ chứ không nói liên tục một đoạn. Để giữ giọng nói, giáo viên cũng cần ăn uống và sinh hoạt điều độ, hạn chế các chất chua cay, hút thuốc lá. Nên tập thể dục thường xuyên, tránh nơi ô nhiễm, có khói, bầu không khí khô.
Lâm Vũ