Giới thiệu Dự thảo Luật Thuế thu nhập cá nhân (tiếp)

Trong thực tế, thu nhập của cá nhân được hình thành từ nhiều nguồn (tiền lương, tiền công, tiền thù lao…) và dưới nhiều hình thức khác nhau (tiền mặt, hiện vật...). Với mục tiêu được quán triệt rõ ràng khi xây dựng dự thảo Luật Thuế thu nhập cá nhân (TNCN) là khoan sức dân, điều tiết thuế công bằng, bình đẳng, khuyến khích người dân làm giàu hợp pháp, dự thảo Luật Thuế TNCN được áp dụng thống nhất để điều chỉnh các loại thu nhập của cá nhân thay vì mỗi loại thu nhập được điều chỉnh bởi một sắc thuế như hiện nay. Theo dự thảo, thu nhập chịu thuế được phân thành 6 loại, mỗi loại có phương pháp xác định thu nhập tính thuế và áp dụng biểu thuế phù hợp.

Thu nhập từ hoạt động sản xuất, kinh doanh: Thu nhập từ các hoạt động sản xuất kinh doanh nông nghiệp, lâm nghiệp, ngư nghiệp, công nghiệp, xây dựng, thương mại và dịch vụ của các cá nhân tự kinh doanh và cá nhân là chủ hộ hoặc người đại diện hộ gia đình sản xuất, kinh doanh. Theo chính sách thuế hiện hành, khoản thu nhập này thuộc diện điều chỉnh của Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp. Dự thảo Luật Thuế TNCN đưa loại thu nhập này vào diện điều chỉnh của Luật Thuế TNCN nhằm thực hiện điều tiết bình đẳng thu nhập của cá nhân không phân biệt thu nhập từ kinh doanh hay thu nhập từ tiền lương, tiền công. Thu nhập chịu thuế từ hoạt động sản xuất, kinh doanh được xác định bằng cách lấy doanh thu trừ các chi phí liên quan trực tiếp đến việc tạo ra doanh thu và thu nhập đó. Việc xác định doanh thu, chi phí dựa trên cơ sở các định mức, tiêu chuẩn, chế độ và chứng từ, sổ sách kế toán theo qui định của pháp luật.

Thu nhập chịu thuế từ tiền lương, tiền công: Là tổng số tiền lương, tiền công và các khoản thu nhập khác có tính chất tiền lương, tiền công bằng tiền và không bằng tiền. Đối với thu nhập từ kinh doanh, tiền lương, tiền công được trừ các khoản đóng góp bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế và giảm trừ gia cảnh trước khi tính thuế.

Thu nhập chịu thuế từ đầu tư vốn: Gồm các khoản lãi trái phiếu (trừ trái phiếu kho bạc, trái phiếu Chính phủ), tín phiếu, lợi tức cổ phần, lợi tức từ các hình thức góp vốn kinh doanh khác.

Thu nhập chịu thuế từ chuyển nhượng vốn: Là chênh lệch giữa giá chuyển nhượng với giá vốn và chi phí có liên quan theo từng lần chuyển nhượng. Riêng đối với thu nhập từ chuyển nhượng chứng khoán, dự kiến sẽ áp dụng việc tạm thu theo một tỷ lệ nhất định trên giá chuyển nhượng chứng khoán, cuối năm sẽ quyết toán để xác định thu nhập theo nguyên tắc trên.

Thu nhập chịu thuế từ chuyển nhượng bất động sản: Là chênh lệch giữa giá chuyển nhượng với giá vốn và các chi phí có liên quan theo từng lần chuyển nhượng, trừ trường hợp chuyển nhượng bất động sản không thuộc diện chịu thuế.

Thu nhập chịu thuế khác: Là phần thu nhập vượt trên 10 triệu đồng/lần phát sinh đối với từng loại thu nhập từ trúng thưởng xổ số, trúng thưởng dưới các hình thức khuyến mại, trò chơi có thưởng; thu nhập từ tiền bản quyền, nhượng quyền thương mại; thu nhập từ thừa kế, quà tặng là cổ phiếu, trái phiếu, quyền sở hữu doanh nghiệp, bất động sản...

Các khoản thu nhập nêu trên về cơ bản kế thừa chính sách thuế hiện hành, trong đó có bổ sung một số khoản thu nhập chịu thuế như: đưa thu nhập từ đầu tư vốn, chuyển nhượng vốn hiện đang tạm thời chưa thu vào diện chịu thuế. Thời gian vừa qua, số lượng doanh nghiệp cổ phần chưa nhiều, thị trường vốn chưa phát triển, để khuyến khích mọi người đầu tư, chính sách thuế hiện hành chưa thu đối với khoản thu nhập này. Trong điều kiện hội nhập kinh tế quốc tế, cùng với sự phát triển nhanh chóng của thị trường, số lượng người đầu tư vào các thị trường vốn bao gồm cả cá nhân trong nước và cá nhân nước ngoài tăng lên, số lượng người nắm giữ cổ phần của các doanh nghiệp cũng tăng, khoản thu nhập từ đầu tư vào thị trường vốn cũng tăng lên đáng kể. Do đó, việc thu thuế đối với khoản thu nhập này là thực hiện mục tiêu công bằng và kiểm soát thu nhập. Để bảo đảm vừa đạt mục tiêu trên, vừa khuyến khích thị trường tài chính phát triển, dự thảo luật quy định thu với mức thuế suất thấp hơn hiện hành đối với doanh nghiệp và thấp hơn so với các nước trong khu vực. Đưa thu nhập từ thừa kế, quà tặng hiện chưa thu vào đối tượng chịu thuế vớimục đích vừa kiểm soát được sự chuyển dịch quyền sở hữu tài sản, vừa bảo đảm công bằng xã hội, khuyến khích mọi người tự tạo ra thu nhập, không trông chờ, ỷ lại vào người khác. Hầu hết các nước đều thu thuế đối với thu nhập từ thừa kế, quà tặng thậm chí còn thu rất cao đối với loại thu nhập này. Nhưng, để phù hợp với điều kiện thực tiễn của nước ta, dự kiến chỉ thu thuế đối với tài sản thừa kế, quà tặng là cổ phiếu, trái phiếu; quyền sở hữu công ty; bất động sản. Riêng đối với bất động sản thì đề nghị không thu thuế đối với bất động sản là tài sản thừa kế, quà tặng giữa vợ với chồng; cha mẹ với con; ông, bà với cháu; anh chị em ruột với nhau, như quy định hiện hành.

(Còn nữa)