Nghiên cứu mở rộng danh mục bảo hiểm y tế chi trả dụng cụ phục hồi chức năng cho người khuyết tật

Ngày 17-2, tại Hà Nội, Bộ Y tế phối hợp với Liên hiệp hội Về người khuyết tật tại Việt Nam tổ chức hội thảo xây dựng danh mục dụng cụ phục hồi chức năng ưu tiên tại Việt Nam.

Thông tin được đưa ra tại hội thảo cho thấy, tại Việt Nam, hiện  có hơn 7% dân số từ 2 tuổi trở lên bị khuyết tật và 13% dân số - tương đương với 12 triệu người, sống trong hộ gia đình có người khuyết tật. Bên cạnh đó, gánh nặng bệnh tật và tử vong do bệnh không lây nhiễm ngày càng cao, chủ yếu là các bệnh tim mạch, ung thư, đái tháo đường và các bệnh hô hấp mãn tính.

Thêm vào đó, Việt Nam cũng là quốc gia có tốc độ già hóa dân số nhanh nhất thế giới. Ước tính số người từ 60 tuổi trở lên sẽ chiếm 30% dân số vào năm 2050. Tổ chức Y tế thế giới (WHO) cũng đưa ra con số ước tính, sẽ có hơn 19 triệu người Việt Nam có nhu cầu đối với ít nhất một dụng cụ phục hồi chức năng.

Phát biểu tại hội thảo, TS Cao Hưng Thái, Phó Cục trưởng Cục Quản lý khám, chữa bệnh (Bộ Y tế) cho biết, hiện vẫn còn gần 3 triệu người khuyết tật phải tự mua bảo hiểm y tế và phải đồng chi trả phí dịch vụ khám chữa bệnh. Đặc biệt, những dụng cụ phục hồi chức năng, dụng cụ trợ giúp rất cần thiết trong cuộc sống, trong sinh hoạt hằng ngày của người khuyết tật, người cao tuổi nhưng chưa được bảo hiểm y tế chi trả.

Nhiều ý kiến đưa ra tại hội thảo cũng cho rằng, với nhu cầu lớn thì nguồn tài chính bền vững để chi trả cho các dụng cụ phục hồi chức năng, trợ giúp người khuyết tật từ bảo hiểm y tế là hết sức cần thiết. Ngành Y tế cần xây dựng danh mục dụng cụ phục hồi chức năng ưu tiên để giúp người khuyết tật có cơ hội được hòa nhập với cộng đồng, tham gia vào các hoạt động sinh hoạt, lao động của gia đình và xã hội.

WHO đã xây dựng một danh mục dụng cụ trợ giúp ưu tiên, bao gồm 50 sản phẩm trợ giúp. Dựa trên cơ sở này, Bộ Y tế đã họp các chuyên gia từ cơ quan quản lý, chuyên môn để xây dựng danh mục dụng cụ phù hợp trong bối cảnh của nước ta.

Tại hội thảo, ông Đặng Văn Thanh, Phó Chủ tịch Liên hiệp hội Về người khuyết tật tại Việt Nam cho rằng, hiện người khuyết tật gặp nhiều khó khăn trong việc tiếp cận dụng cụ trợ giúp do không có sẵn tại địa phương (trừ một số thành phố lớn). Thêm vào đó, người khuyết tật không có khả năng chi trả các dụng cụ trợ giúp do điều kiện kinh tế. Thậm chí, họ không được tư vấn về sản phẩm phù hợp, không có thông tin về nơi sửa chữa khi sản phẩm bị hỏng…

Trước thực tế đó, theo ông Đặng Văn Thanh, cần có nghiên cứu cụ thể và đánh giá vai trò, tác động của dụng cụ trợ giúp đối với người khuyết tật. Cùng với đó, nghiên cứu, mở rộng danh mục bảo hiểm y tế chi trả cho các dụng cụ này. Trước tiên là các dụng cụ cơ bản thiết yếu như máy trợ thính cho người khiếm thính; thiết bị hỗ trợ tăng thị lực cho người khiếm thị; chân tay giả, nẹp chỉnh hình, nạng, xe lăn cho người khuyết tật vận động... Bên cạnh nguồn lực của nhà nước, cần nghiên cứu các mô hình cung cấp dịch vụ như xã hội hóa; dịch vụ cho thuê; tái sử dụng dụng cụ trợ giúp... và cần có quy định về tiêu chuẩn, quy chuẩn dụng cụ hỗ trợ đối với người khuyết tật.

Mặt khác, hiện ngành công nghiệp dụng cụ phục hồi chức năng cho người khuyết tật trong nước rất hạn chế, do các doanh nghiệp không mặn mà đầu tư kinh doanh. Đa số các sản phẩm phải nhập khẩu và không chủ động được nguồn hàng. Do đó, tại hội thảo, các đại biểu cũng đề nghị cần có cơ chế để khuyến khích các doanh nghiệp phát triển mặt hàng này khi nhu cầu ngày càng cao.