Hướng dẫn người dùng internet làm sạch mã độc

Theo NCSC, nếu máy tính của người dùng đang có những biểu hiện như chạy chậm, xuất hiện quảng cáo "lạ", file dữ liệu bị mã hóa, ổ cứng đầy bất thường..., rất có thể thiết bị đó đang bị "thao túng" bởi mã độc. Do vậy, mỗi cá nhân tham gia chiến dịch sẽ giúp hạn chế nguy cơ lây nhiễm mã độc, chung tay xây dựng không gian mạng an toàn, tin cậy, góp phần chuyển đổi số quốc gia nhanh, bền vững. 

Bước 1 - Tham gia chiến dịch: Người dùng truy cập vào trang khonggianmang.vn/chiendichmadoc2022, kích nút "Tham gia ngay".

Bước 2 - Kiểm tra mức độ an toàn mạng: Người dùng bấm vào nút "Quét". Khi đó, các chuyên gia NCSC sẽ giúp người dùng kiểm tra mã độc trên thiết bị kết nối internet và xác minh xem mạng đang dùng có nằm trong cơ sở dữ liệu mạng máy tính ma (botnet) hay không. Đồng thời, các chuyên gia rà soát điểm yếu, lỗ hổng của trình duyệt và hệ điều hành. Với bước này, người dùng cũng có thể phát hiện máy tính, thiết bị kết nối internet đang sử dụng có bị lộ lọt dữ liệu hay không.

Thời gian rà quét có thể trong vài giây đến vài phút, tùy thuộc vào tốc độ đường truyền internet và cấu hình máy tính, thiết bị. Hệ thống sẽ hiển thị thông tin kết quả rà quét gồm: Địa chỉ mạng (IP); mức độ an toàn của Hệ điều hành được cài đặt trên máy tính, thiết bị; mức độ an toàn của trình duyệt được sử dụng để vào internet; mức độ lộ lọt dữ liệu trong 30 ngày kể từ thời điểm rà quét; mức độ an toàn của mạng máy tính được sử dụng. 

Bước 3 - Kiểm tra mã độc sử dụng công cụ rà quét chuyên sâu: Sau khi hoàn thành bước 2, người dùng bấm vào nút "Tiếp" để chuyển sang bước kiểm tra mã độc sử dụng công cụ rà quét chuyên sâu.

Đây là bước người dùng tải và cài đặt các phần mềm, công cụ diệt vi rút, mã độc có bản quyền được sử dụng miễn phí trong thời gian diễn ra chiến dịch. Người dùng cũng có thể bỏ qua bước này, chuyển sang bước sau nếu đã cài đặt phần mềm, công cụ diệt vi rút có bản quyền trên máy tính, thiết bị và việc rà quét được thực hiện thường xuyên. 

Người dùng kích nút "Tải xuống" để lưu về máy 1 trong 3 phần mềm, công cụ rà quét mã độc miễn phí (của Bkav, CMC, Kaspersky) và thực hiện việc cài đặt, quét vi rút, mã độc. Việc cài đặt phần mềm sẽ được thực hiện theo hướng dẫn của từng phần mềm, công cụ. Quá trình quét vi rút, mã độc mất khoảng vài phút đến 1, 2 giờ tùy thuộc vào lượng thông tin, dữ liệu được chọn rà quét.

Bước 4 - Xác nhận hoàn thành và phản ảnh kết quả: Đây là bước người dùng thông tin lại kết quả thực hiện việc rà quét. Kích chọn phương án trả lời hệ thống đưa ra dựa trên kết quả rà quét vừa thực hiện. Kết thúc quá trình phản ảnh kết quả, người dùng bấm nút "Tiếp" để chuyển sang bước tiếp theo.

Bước 5 - Chia sẻ chiến dịch: Bước cuối cùng này nhằm mục đích lan tỏa "Chiến dịch làm sạch mã độc trên không gian mạng năm 2022" đến nhiều người dùng khác trong cộng đồng. Người dùng có thể chia sẻ, lan tỏa chiến dịch thông qua mạng xã hội đến người thân, bạn bè bằng việc kích chọn mục chia sẻ Facebook.

Ngoài ra, NCSC cũng khuyến nghị người dùng trong trường hợp phát hiện các mẫu mã độc mới, website phát tán mã độc, máy chủ điều khiển mã độc từ Việt Nam..., cần kích chọn mục "Báo cáo trang phát tán mã độc" để gửi cảnh báo về Trung tâm Giám sát an toàn không gian mạng quốc gia. 

Trước đó, trong tháng 9-2022, Bộ Thông tin và Truyền thông đã phát động "Chiến dịch làm sạch mã độc trên không gian mạng năm 2022". Đây là hoạt động hưởng ứng Ngày Chuyển đổi số quốc gia 10-10. Với chiến dịch này, các phần mềm phòng, chống mã độc được cung cấp hoàn toàn miễn phí và bất kỳ ai cũng có thể tham gia qua Cổng không gian mạng quốc gia tại địa chỉ khonggianmang.vn.