Trường ngoài công lập: "Có thu nhập thì phải nộp thuế"

Học sinh trường dân lập Lý Thái Tổ (Hà Nội) trong giờ học.

Gần đây, các sở giáo dục ngoài công lập ở Hà Nội nhận được thông báo của các Chi cục Thuế yêu cầu phải nộp và truy thu thuế thu nhập doanh nghiệp theo Nghị định 53/2006/NĐ – CP của Chính phủ. Nhiều cơ sở giáo dục ngoài công lập không đồng tình với yêu cầu trên. Chúng tôi đã có cuộc trao đổi với ông Phạm Văn Huyên, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Thuế, về vấn đề này.

Thưa ông, tại sao một số trường ngoài công lập bất ngờ khi nhận được thông báo của các Chi cục thuế về việc thu và truy thu thuế? 

Theo tôi, có tình hình này là do cơ quan thuế chưa hướng dẫn rõ cho các trường biết được trách nhiệm, nghĩa vụ đăng ký với cơ quan thuế. Theo quy định của pháp luật, các cơ sở kinh doanh phải đến cơ quan thuế đăng ký nộp thuế, xin cấp mã số thuế… Có thế các trường ngoài công lập nhận thức mình không hoạt động kinh doanh như một tổ chức kinh tế nên chưa đăng ký. 

Các trường ngoài công lập phải nộp thuế là hợp lý, thưa ông?

Theo quy định của Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp, mọi tổ chức, cá nhân có thu nhập từ hoạt động sản xuất, kinh doanh có nghĩa vụ nộp thuế. Đối với các trường, trong quá trình giảng dạy, nếu bù trừ giữa doanh thu và chi phí, trường nào có thu nhập thì trường đó phải thực hiện nghĩa vụ nộp thuế thu nhập doanh nghiệp. 

Chỉ xử phạt vi phạm hành chính

Tổng cục Thuế vừa có công văn yêu cầu Cục Thuế các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương rà soát và đôn đốc các trường ngoài công lập chưa đăng ký, kê khai nộp thuế phải đến cơ quan thuế nơi đóng trụ sở đăng ký, kê khai để nộp thuế. Cơ quan thuế có trách nhiệm kiểm tra và truy thu đủ số thuế phải nộp theo quy định và xử phạt vi phạm hành chính, không xử phạt theo số lần thuế truy thu. Ngoài ra, cơ sở nào không chấp hành việc đăng ký, kê khai, nộp thuế sau khi cơ quan thuế có thông báo thì cơ quan thuế có trách nhiệm thanh tra kịp thời, truy thu đủ số thuế phải nộp và xử phạt vi phạm nghiêm theo quy định của pháp luật.

Thực tế, một số trường ngoài công lập hoạt động nhiều năm nay mà vẫn chưa đăng ký kinh doanh, cũng không đăng ký cấp mã số thuế. Ông đánh giá vấn đề này thế nào?

Vấn đề cấp mã số thuế hay đăng ký kinh doanh theo Luật Doanh nghiệp của các trường ngoài công lập là mô hình mà ta phải xem xét khi định nghĩa.

Trường không thuần tuý hoạt động kinh doanh như một doanh nghiệp. Có xem trường dân lập như một doanh nghiệp hay không phải do cơ quan quản lý giáo dục và Bộ Kế hoạch Đầu tư hướng dẫn cụ thể. Tuy nhiên trách nhiệm của cơ quan thuế là phải hướng dẫn các trường dân lập đến đăng ký với cơ quan thuế để  được cấp mã số thuế và kê khai nộp thuế theo pháp luật. 

Theo ông việc thu thuế này có ảnh hưởng tới chủ trương xã hội hoá giáo dục không?

Theo tôi, việc thu thuế này không ảnh hưởng đến chủ trương xã hội hoá giáo dục của Đảng và nhà nước ta mà góp phần thực hiện công bằng xã hội. Hơn nữa, đây cũng là một nguồn thu thu để chi phí cho phát triển giáo dục. Theo chính sách hiện hành, các cơ sở giáo dục ngoài công lập được hưởng một số ưu đãi như miễn tiền sử dụng đất, được miễn giảm tiền thuế thu nhập doanh nghiệp trong một thời gian nhất định. Ngoài việc thực hiện mục đích xã hội hoá giáo dục, trong quá trình hoạt động, các trường cũng tạo ra lợi nhuận thì phải đóng thuế. Đó là điều hợp lý. 

Theo ông, có nên truy thu thuế với đối với các trường ngoài công lập?

Thuế thu nhập doanh nghiệp được trên cơ sở là có lợi nhuận thì mới phải đóng thuế. Nếu chưa có lợi nhuận hay đang trong thời gian miễn giảm thì không phải nộp. Đối với các trường chưa thực hiện đúng thì sẽ phải truy thu. Cơ quan thuế không có quyền miễn giảm số thuế phải nộp đối với các trường với lý do cơ quan thuế thiếu hướng dẫn kiểm tra dẫn đến tình trạng các truờng không đăng ký mã số thuế. Nếu các trường cố tình trốn thuế thì sẽ bị xử phạt từ một đến năm lần số thuế trốn. 

Xin cảm ơn ông!

Trường thì hồn nhiên; cơ quan thuế thì thờ ơ

Giáo sư Văn Như Cương, Hiệu trưởng Trường THPT dân lập Lương Thế Vinh: Phải cân nhắc kỹ việc thu và truy thu Cho đến thời điểm này, trường chúng tôi vẫn chưa biết rõ có việc thu thuế hay không. Thực tế, mức học phí trường quy định chỉ đủ trang trải thu - chi. Trường hiện có 3.000 học sinh, trung bình mức học phí của mỗi em từ 250.000 đến 300.000 đồng/tháng, khá cao so với các trường công lập. Nếu phải nộp thuế thì trường cũng sẽ thực hiện và chắc chắn sẽ phải tăng học phí. Như vậy có nghĩa là dồn gánh nặng này cho học sinh và phụ huynh của các em. Việc yêu cầu các trường ngoài công lập phải nộp thuế cần được các cơ quan có trách nhiệm xem xét đúng mức, có quy định rõ ràng các khoản thuế phải nộp, cũng như hướng dẫn thực hiện cụ thể. Ông Nguyễn Xuân Khang, Phó Chủ nhiệm thường trực Câu lạc bộ trường ngoài công lập tại Hà Nội: Trường thì hồn nhiên; cơ quan thuế thì thờ ơ Hiện nay, Hà Nội có khoảng 60 trường. Trong đó có một số trường lớn với 2.500-3.000 học sinh, thành lập được 17 năm. Thế nhưng, do thực tế của xã hội Việt Nam, suốt một thời gian dài, tất cả các trường này đều không biết là phải nộp thuế. Nghị định 73 của Chính phủ ban hành cách đây hơn bảy năm có nêu lĩnh vực xã hội hóa nói chung, trong đó có giáo dục phải đóng thuế môn bài, thuế thu nhập doanh nghiệp. Văn bản thì rõ ràng như vậy. Thế nhưng, cơ quan thuế không có tác động gì về việc nộp thuế của các trường ngoài công lập. Còn đối với các trường thì rất "hồn nhiên" về việc này. Sau khi được cơ quan thuế phân tích thì hầu hết các trường nhận thấy là mình đã trốn thuế và đang nợ đọng thuế. Nếu thanh tra tài chính năm năm, từ 2001 đến 2005 tại các trường này thì hồ sơ không lưu đầy đủ hoặc làm chỉ có tính chất nội bộ chứ không theo nguyên tắc tài chính. Có rất nhiều khoản mà chi thì đúng như chi việc hiếu, hỷ cho cán bộ, giáo viên của trường thì cũng sử dụng một phần từ nguồn thu do phụ huynh đóng góp. Khoản thu học phí thì cũng làm gì có hóa đơn! Các em đóng học phí cho cô chủ nhiệm vào những khi giờ ra chơi hoặc đầu giờ lên lớp... Hiện tại và tương lai thì việc này sẽ có thể thực hiện được nhưng chuyện đã xảy ra rồi thì rất khó.

Theo Pháp luật TP Hồ Chí Minh