Xử nghiêm những sai phạm trong dự án hồ Bàu Sen
Chính trị - Ngày đăng : 09:42, 21/09/2006
Dự án hồ Bàu Sen, Vũng Tàu (Bà Rịa-Vũng Tàu) là một điển hình của dự án treo trong một thời gian dài và việc quản lý quy hoạch, quản lý sử dụng đất bị buông lỏng. Ðã hai lần cơ quan thanh tra vào cuộc và vạch ra những sai phạm, nhưng từ năm 2002 (thời điểm thanh tra lần hai) đến nay, những sai phạm tại dự án này vẫn chưa được xử lý triệt để.
"Ðá qua", "đá lại" và lãng phí
Ngược dòng thời gian, ngày 18-8-1987, UBND Ðặc khu Vũng Tàu-Côn Ðảo đã ra Quyết định số 529/QÐ.UB nêu rõ: "Thu hồi đất, mặt nước toàn bộ lòng hồ Bàu Sen với diện tích 20 ha để cải tạo vùng hồ nhằm mục đích cải tạo môi trường, bảo vệ nguồn nước ngọt phục vụ tưới cho các phường 2 và phường 3, giải quyết việc thoát nước của thành phố và xây dựng công viên Bàu Sen". Tiếp đó, ngày 16-12-1988, UBND Ðặc khu Vũng Tàu-Côn Ðảo lại ra Quyết định số 615/QÐ.UB với nội dung: "Nay thu hồi đất chung quanh hồ Bàu Sen có diện tích 21.600 m2 (chiều dài quanh hồ là 2.700 m, chiều rộng đường bao quanh hồ là 8 m). Phần đất phía ngoài đường quanh hồ, sau khi thổi bùn xong, tạm thời để nhân dân canh tác. Không được xây dựng nhà ở hoặc công trình khác". Thực hiện chủ trương này, các cơ quan chức năng đã đền bù cho 62 hộ dân để thu hồi 197.623 m2 đất với kinh phí đền bù là 7.614.081 đồng. Ðến năm 1991, công trình cải tạo hồ Bàu Sen hoàn thành, gồm nạo vét lòng hồ, xây bờ bao quanh hồ, tổng kinh phí quyết toán là 720.775.720 đồng. Ðiều kỳ lạ là, sau khi trả tiền đền bù, việc thu hồi giấy tờ gốc và chỉnh lý biến động đã không được các cơ quan chức năng thực hiện.
Sau khi tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu được thành lập, từ năm 1992 đến năm 1996, UBND tỉnh đã ra nhiều quyết định về việc quy hoạch hồ Bàu Sen và xây dựng hạ tầng khu công viên hồ Bàu Sen. Cụ thể, Quyết định số 1932/QÐ-UB ngày 10-12-1994, của UBND tỉnh về việc phê duyệt quy hoạch tỷ lệ 1/500 khu công viên hồ Bàu Sen, giao UBND thành phố Vũng Tàu có trách nhiệm tổ chức, quản lý việc thực hiện cải tạo và xây dựng các công trình theo nội dung quy hoạch chi tiết được duyệt và phổ biến công khai quy hoạch. Quy hoạch khu công viên Bàu Sen có tổng diện tích 667.886,5 m2, giới hạn bởi bốn tuyến đường: phía tây-bắc, giáp đường Xô Viết Nghệ Tĩnh; phía tây-nam, giáp đường Hoàng Hoa Thám; phía đông-bắc, giáp đường Lê Hồng Phong; và phía đông-nam, giáp đường Võ Thị Sáu. Trong đó, diện tích mặt hồ là 178.035 m2, diện tích cây xanh công viên 136.482,5 m2, diện tích giao thông 42.150 m2, diện tích đất xây dựng các công trình trong công viên 19 nghìn m2, khu dân cư hiện hữu 292.218,5 m2. Ðồng thời, UBND tỉnh, trên cơ sở đề nghị của UBND thành phố Vũng Tàu, chấp thuận cho Xí nghiệp dịch vụ xây lắp Côn Ðảo xây dựng cơ sở hạ tầng và Ban quản lý công trình của UBND thành phố Vũng Tàu làm chủ đầu tư công trình. Ðến năm 1996, UBND tỉnh lại ra Quyết định số 1138/QÐ-UB ngày 27-5 phê duyệt dự án đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng kỹ thuật công viên Bàu Sen và giao cho Công ty Ðầu tư xây dựng và phát triển đô thị (Xí nghiệp dịch vụ xây lắp Côn Ðảo trước đây) làm chủ đầu tư, có trách nhiệm kiểm tra việc xây dựng khu công viên Bàu Sen theo đúng quy hoạch được duyệt, nhất là việc kiểm tra sử dụng, khai thác sau này... Trong khoảng thời gian từ năm 1996 đến 2000, Công ty Ðầu tư xây dựng và phát triển đô thị đã tiến hành khảo sát, lập thiết kế công viên mới. Công ty TNHH Ðông Hải đã làm một đoạn đường với diện tích 3.017,9 m2 và chưa thực hiện 324 m2 vì một hộ dân không chịu nhận tiền đền bù. Công trình Câu lạc bộ thể thao dưới nước do Công ty Ðông Hải làm chủ đầu tư đến nay vẫn chưa triển khai được do một số hộ dân chiếm dụng lòng hồ nuôi cá chưa giải tỏa được. Thế nhưng, không hiểu lý do gì, năm 2000, Công ty Ðầu tư xây dựng và phát triển đô thị không tiếp tục thực hiện dự án và Quyết định số 3850/QÐ-UBT ngày 24-8-2000 của UBND tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu cho phép đơn vị này thanh toán vốn đã đầu tư và bàn giao hồ sơ đã thực hiện cho Ban quản lý dự án thành phố Vũng Tàu. Trước đó, ngày 24-7-2000, UBND tỉnh đã có Công văn 2440/UB.VP về việc giao cho Ban quản lý dự án thành phố Vũng Tàu làm chủ dự án xây dựng công viên Bàu Sen bằng nguồn vốn ngân sách tỉnh.
Như vậy, sau một thời gian lòng vòng, dự án này được "đá" trở lại cho thành phố Vũng Tàu làm chủ đầu tư và lại tiếp tục hợp đồng với Công ty Tư vấn thiết kế xây dựng (Bộ Thương mại) khảo sát, đo đạc lập quy hoạch điều chỉnh công viên Bàu Sen, trình UBND tỉnh phê duyệt.
Chỉ trong khoảng thời gian 10 năm (từ năm 1992 đến 2002) đã có nhiều quyết định quy hoạch, điều chỉnh quy hoạch, đầu tư được UBND tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu ban hành nhưng vẫn chưa hoàn thiện về mặt diện tích, quy mô, thiết kế khả thi, trong khi đã tiêu tốn 5.165.909.491 đồng, trong đó riêng chi phí cho khảo sát thiết kế là 1.079.352.031 đồng. Sự không nhất quán này còn để lại nhiều hậu quả nghiêm trọng mà đến nay vẫn chưa khắc phục được, rõ nhất là do thiếu tập trung quản lý, công việc bị trì trệ, chủ đầu tư nào cũng làm lại từ đầu, chi phí cho khảo sát thiết kế lớn nhưng chưa đem lại hiệu quả tương xứng. Ðồng thời do quản lý kém, tại khu hồ Bàu Sen đã xảy ra tình trạng lấn chiếm đất vô tội vạ, xây nhà trái phép, không phép trên đất quy hoạch công viên, trong đó có không ít những vi phạm nghiêm trọng thuộc về các cơ quan chức năng đã cấp sổ đỏ, giấy phép xây dựng cho những ngôi nhà, đất bất hợp pháp này.
Vi phạm, thanh tra rồi lại vi phạm
Lật lại hồ sơ về hồ Bàu Sen, kết luận thanh tra ngày 20-1-2003 của Thanh tra tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu nêu rõ: "Ðể chấn chỉnh tình trạng vi phạm Luật Ðất đai tại khu quy hoạch công viên Bàu Sen, ngày 8-2-1993, UBND tỉnh đã ra Quyết định số 110/QÐ-UBT thành lập đoàn thanh tra nhà đất chung quanh hồ Bàu Sen; và kết luận thanh tra số 01/BC-TTr ngày 15-4-1993 đã nêu rõ thực trạng vi phạm, phân tích nguyên nhân vi phạm và kiến nghị xử lý vi phạm một cách cụ thể nhưng đã không được cấp thẩm quyền chỉ đạo xử lý, giải quyết. Cụ thể là, ở thời điểm tháng 4-1993 có 13 hộ xây dựng nhà không có giấy phép, 62 hộ sử dụng đất không có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (số hộ này đã nhận tiền đền bù để thu hồi 197.623 m2 đất cho khu quy hoạch công viên Bàu Sen nhưng cơ quan chức năng liên quan lại không thu hồi giấy tờ gốc, không chỉnh lý biến động và chưa thu hồi đất. Khi tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu được thành lập, Ban Quản lý ruộng đất tỉnh lại chưa thực hiện phần nội dung Quyết định 615/QÐ-UB ngày 16-12-1998 của UBND Ðặc khu Vũng Tàu-Côn Ðảo và Quyết định 54/QÐ-UB ngày 10-1-1992 của UBND tỉnh" giải quyết thủ tục trả lại các thửa đất ven hồ thu hồi của dân để cải tạo hồ, nay chưa sử dụng đến để cho dân trồng cây, thu hồi lại số tiền đã bồi thường cho dân", nên các hộ dân đã bao chiếm, tái chiếm đất để sử dụng, đăng ký lại đất đai, hợp thức hóa thủ tục, một số hộ đã sang nhượng đất, nhà bằng giấy viết tay, vi phạm quy định của nhà nước về quản lý đất đai và xây dựng).
Ðến thời điểm thanh tra lần hai năm 2002, đã có 297 hộ xây nhà không có giấy phép (gấp 23 lần, trong đó đáng chú ý, có 14 hộ xây dựng không phép 954 m2 nhà cấp ba, sáu hộ được cấp giấy phép xây dựng trên đất đã quy hoạch xây dựng công viên), 258 hộ sử dụng đất không có giấy chứng nhận quyền sử dụng (gấp 4 lần) và 62 hộ bao chiếm 92% lòng hồ để nuôi cá.
Kết luận thanh tra năm 2002 chỉ rõ trách nhiệm để xảy ra sai phạm trong việc buông lỏng quản lý khu công viên Bàu Sen và đề xuất xử lý kiên quyết nhưng từ đó đến nay, quy hoạch công viên này vẫn dẫm chân tại chỗ, những ngôi nhà xây dựng trái phép, không phép và trách nhiệm của các cơ quan chức năng trong việc để xảy ra sai phạm vẫn chưa được xử lý đến nơi, đến chốn.
Dư luận nhân dân thành phố Vũng Tàu nhiều lần lên tiếng, đề nghị HÐND tỉnh giải quyết dứt điểm những tiêu cực tại dự án hồ Bàu Sen, đồng thời nhanh chóng triển khai dự án, tạo cảnh quan và môi trường cho thành phố Vũng Tàu. HÐND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu qua nhiều kỳ họp đã có nghị quyết yêu cầu các cơ quan chức năng nhanh chóng triển khai dự án. Báo cáo của UBND tỉnh sáu tháng đầu năm nay cũng cho biết, đã giao UBND thành phố Vũng Tàu phối hợp các ngành đề xuất giải pháp để sớm triển khai đầu tư xây dựng hồ Bàu Sen. Tuy nhiên, lãnh đạo UBND thành phố Vũng Tàu lại cho chúng tôi biết là, UBND tỉnh không bố trí vốn, nên không triển khai được. Ðề nghị UBND tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu sớm có hướng xử lý sai phạm và chỉ đạo thực hiện dự án như đã hứa với nhân dân nhiều năm nay.
Theo ND