Những huyền thoại quanh vùng Bờ Tây
Thế giới - Ngày đăng : 08:23, 20/08/2006
Một góc thành cổ Giê-ru-xa-lem
Nhưng nói đến Bờ Tây, người ta nghĩ ngay đến Thành cổ Giê-ru-xa-lem và Hebron, hai thành phố quan trọng nhất đối với những người Do Thái, những điểm đến chất chứa đầy giá trị tâm linh và lịch sử mà bất kỳ ai dù lần đầu tiên lạc đến cũng nhận thấy những gì là vô giá của một Bờ Tây sau làn khói súng.
Bờ Tây là khu vực phía Tây của sông Gioóc-đan do Quốc vương Gioóc-đa-ni nắm quyền kiểm soát vào giữa những năm 1948 và 1967. Đây là vùng đất mà cả quãng thời gian dài trước đó, đường biên giới không mang nhiều ý nghĩa. Tuy nhiên, vào đúng khoảng thời gian này, Bờ Tây bị tách khỏi lãnh thổ của Pa-le-xtin khi I-xra-en và Gioóc-đa-ni đạt được một thỏa thuận đình chiến. Trong “Cuộc chiến sáu ngày” năm 1967, I-xra-en đã thôn tính Bờ Tây, nhưng vẫn để cho một số ít người dân I-xra-en di cư đến sống cùng với dân Gioóc-đa-ni. Dần dần, thế giới không còn coi những cư dân ở đây là người Gioóc-đa-ni mà coi họ là “những người Pa-le-xtin”. Cái tên “Bờ Tây” được người Gioóc-đa-ni đặt ra lần đầu tiên khi họ bắt đầu thôn tính khu vực này và đã trở thành tên gọi phổ biến nhất bằng tiếng Anh và các ngôn ngữ khác.
Bờ Tây có khoảng 2,8 triệu dân sinh sống, trong đó 2,4 triệu là người Pa-le-xtin và hơn 400.000 là người định cư I-xra-en (bao gồm cả những người sống ở Đông Giê-ru-xa-lem) và các nhóm dân tộc thiểu số như người Samaria. Ngoài số dân A-rập cố định, còn có một số bộ lạc người A-rập du cư sống trong những ngôi lều bằng vải bạt ở sa mạc Judea, nuôi cừu và dê. Bất chấp cuộc sống rất khắc nghiệt và khó khăn, người dân ở đây thực sự rất mến khách. Khu vực nhiều dân cư sinh sống nhất là vùng ven núi, chạy dài từ Bắc đến Nam, nơi đóng đô của các thành phố Đông Giê-ru-xa-lem, Nablus, Ramllah, Bethlehem và Hebron.
Thành cổ Giê-ru-xa-lem hình thành từ thiên niên kỷ thứ tư trước Công nguyên, trở thành kinh đô dưới nhiều triều đại (trong đó thuộc người Do Thái cổ), sau này lần lượt thuộc quyền quản lý của Vương quốc Anh, Thổ Nhĩ Kỳ, Hy Lạp, A-rập... và từ năm 1967 là dưới quyền kiểm soát của I-xra-en. Giê-ru-xa-lem được xem là vùng đất thánh, hội tụ ba dòng tôn giáo chính là đạo Hồi, đạo Thiên chúa giáo và đạo Do Thái. Thành cổ Giê-ru-xa-lem có diện tích 1km2. Những bức tường bao quanh được xây dựng dưới Đế chế Ottoman của Sultan Suleiman (1520-1566). Thành cổ có 11 cổng nhưng hiện nay chỉ mở 7 cổng và một trong những cánh cổng hiện nay không hoạt động là Cổng vàng. Trong thành cổ có 4 khu phố cổ là những vùng khu vực linh thiêng của người Hồi giáo, Cơ đốc giáo, Do Thái (ngày nay, khu Do Thái luôn bóng nhoáng khiến du khách khó tin khu vực này được xây năm 1.400). Thành cổ còn có hàng loạt địa điểm kỳ thú và bí ẩn, đó là bức tường phía Tây, một công trình khiến người ta choáng ngợp vì sự kỳ vĩ; bức thành tường cổ, xây dựng dưới thời Vua Herode năm 24 trước Công nguyên; núi Đền, nơi người ta tìm thấy nhiều chứng tích lịch sử 2.500 năm của Giê-ru-xa-lem với 25 tầng kiến trúc.
Nằm ngay cạnh Giê-ru-xa-lem, thành phố Hebron là một trong những thành phố cổ nhất thế giới. Nếu Giê-ru-xa-lem quyến rũ du khách bằng sự bí hiểm mang nặng tính tôn giáo, thì những ấn tượng đầu tiên đối với bất kỳ ai đặt chân đến Hebron lại là những khu phố hẹp quanh co, những ngôi nhà đá mái bằng, những tiệm tạp hóa và đặc biệt là nhà thờ Hồi giáo al-Haram al-Ebrahimi. Nhà thờ này được xây dựng trên đỉnh của một cái hang mà người ta tin rằng là nơi cất giấu các hầm mộ của Abraham và gia đình ông. Dân sinh sống tại Hebron chủ yếu là người A-rập theo đạo Hồi, mặc dù người Do Thái I-xra-en đã định cư ở thành phố này từ năm 1967 và hiện vẫn còn một khu định cư Do Thái rất lớn gọi là Qiryat Arba nằm ởngoại ô Hebron. Hebron còn có một số cơ sở công nghiệp sản xuất các mặt hàng từ sợi bông, lông thú...
Nhịp sống ở Giê-ru-xa-lem, Hebron hay bất kỳ vùng đất nào ở Bờ Tây đáng lẽ sẽ diễn ra thanh bình như ở bao khu vực khác trên thế giới. Nhưng trong bối cảnh cuộc xung đột Pa-le-xtin - I-xra-en và tình hình bất ổn ở Trung Đông nói chung, thân phận vùng lãnh thổ này là một trong những vấn đề gây tranh cãi nhất trên thế giới.
Viết Dũng