Phụ nữ Thủ đô sáng suốt, bản lĩnh, tự tin để vượt qua những thử thách mới

Nắm bắt cơ hội đổi mới, sáng tạo trong thời đại công nghệ số

- Theo bà, Cách mạng công nghiệp 4.0 sẽ tác động thế nào tới vai trò, vị trí của người phụ nữ?

- Theo tôi, phụ nữ sẽ sống và làm việc trong một kỷ nguyên mới của nhân loại với nguồn tri thức và những tiến bộ, sáng tạo không ngừng trong mọi lĩnh vực. Đây là cơ hội để chị em phát huy tài năng, trí tuệ của mình, tiếp tục đưa Thủ đô và đất nước phát triển nhanh, bền vững hơn. Thông thường, vai trò của người phụ nữ được đánh giá chủ yếu ở hai góc độ: Gia đình và xã hội. Cả hai vai trò này đều chịu tác động mạnh mẽ từ Cách mạng công nghiệp 4.0.

Về mặt tích cực, Cách mạng công nghiệp 4.0 giúp giải phóng sức lao động của phụ nữ khi có những sản phẩm thông minh hỗ trợ công việc gia đình. Phụ nữ lúc này có nhiều thời gian dành cho bản thân và gia đình, nhiều điều kiện để nâng cao năng lực, sự sáng tạo và có thêm cơ hội kinh doanh, khởi nghiệp…

Tuy nhiên, thách thức đặt ra đối với phụ nữ lúc này cũng rất lớn. Đó là sự gia tăng đột biến nhu cầu nhân lực chất lượng cao trong tất cả lĩnh vực của đời sống xã hội, thu hẹp việc làm ở các khu vực lao động giản đơn và thay thế bằng công nghệ tự động hóa tại một số lĩnh vực mà lao động nữ chiếm số đông như: Dệt may, da giày, chế biến thực phẩm… Phụ nữ cũng sẽ gặp khó khăn trong việc lựa chọn, xử lý thông tin trong không gian mạng. Những rào cản từ định kiến về giới cũng khiến phái đẹp khó có khả năng tiếp cận công nghệ và có nguy cơ tụt hậu xa hơn so với nam giới…

- Như vậy, sự thay đổi nhanh chóng trong các lĩnh vực từ khoa học - công nghệ, kinh tế, xã hội, môi trường cho đến cuộc sống đã đặt ra không ít thách thức cho “một nửa” của thế giới. Theo bà, người phụ nữ hiện đại cần thích nghi thế nào với những biến động mạnh mẽ này để không lạc hậu và bắt kịp với xu hướng chung của thời đại?

- Trước những tác động mạnh mẽ từ Cách mạng công nghiệp 4.0, theo tôi, mỗi phụ nữ buộc phải thích nghi và thay đổi. Nếu không, phụ nữ sẽ bị bỏ lại phía sau trong tiến trình phát triển và tiếp tục rơi vào vòng xoáy của đói nghèo, lạc hậu, đánh mất vị thế, vai trò của mình trong đời sống xã hội. Điều quan trọng nhất, theo tôi, mỗi chị em phải chủ động trang bị kiến thức, kỹ năng để thích nghi kịp với những thay đổi; biết nắm giữ cơ hội làm chủ cuộc sống. Mỗi phụ nữ cũng cần từng bước làm chủ khoa học - công nghệ để nắm bắt cơ hội đổi mới, sáng tạo trong thời đại công nghệ số.

Phụ nữ cũng cần phát huy những lợi thế của mình, như: Tinh thần cầu tiến, sự kiên trì, nhẫn nại, thông minh, đột phá trong suy nghĩ, khéo léo mềm mại trong ứng xử. Đây là điều kiện tốt để phái đẹp phát triển trong mọi thời đại. Thêm vào đó, người phụ nữ hiện đại cũng cần sáng suốt, bản lĩnh, bình tĩnh, tự tin để vượt qua những thử thách mới.

- Thực tế cho thấy, bước ngoặt của một phụ nữ là khi họ dám đổi mới, sáng tạo. Nếu có tinh thần cầu tiến, sẵn sàng học hỏi và kiên trì, suy nghĩ đột phá, họ sẽ có cơ hội phát triển bản thân, khẳng định vai trò của mình. Ý kiến của bà về vấn đề này là gì?

- Bất kỳ sự đổi mới, sáng tạo nào cũng sẽ tạo ra những bước ngoặt quan trọng. Cách mạng công nghiệp 4.0 tạo ra một kỷ nguyên mới của nhân loại, với các nguồn tri thức và những tiến bộ trong mọi lĩnh vực đời sống hằng ngày và nền tảng của kỷ nguyên mới này chính là sự sáng tạo. Thực tế đòi hỏi mọi người, trong đó có phụ nữ phải luôn sẵn sàng cho những thử thách trong công việc. Cơ hội chỉ đến với những phụ nữ dũng cảm đề xuất ý tưởng, sáng kiến, dám thử nghiệm và dám chấp nhận rủi ro.

Như tôi đã đề cập, phụ nữ có những thế mạnh từ tinh thần cầu tiến, sự thông minh, kiên trì, nhạy bén… Đó là điều kiện thuận lợi để chị em nắm bắt cơ hội phát triển bản thân, vượt qua những giới hạn, rào cản, định kiến để khẳng định mình.

Bình đẳng giới là cơ hội để phụ nữ phát triển

- Những thành quả của Cách mạng công nghiệp 4.0 đã giúp phụ nữ hiện đại làm chủ công nghệ, làm chủ cuộc sống. Tuy nhiên, hành trình vươn lên của phụ nữ cũng gặp phải không ít rào cản xuất phát từ tâm lý an phận. Vậy theo bà, người phụ nữ hiện đại nên làm gì để dung hòa giữa cuộc sống gia đình và công việc?

- Các điều tra xã hội học đều chỉ ra rằng, phụ nữ lao động rất vất vả trên cả phương diện xã hội và gia đình khi đảm nhiệm vai trò kép. Chị em không có nhiều thời gian để nghỉ ngơi, học tập và hưởng thụ, dẫn đến cách biệt về trình độ học vấn giữa nam và nữ, nguy cơ này sẽ tiếp tục hiện hữu.

Để có thể dung hòa giữa cuộc sống gia đình và công việc, có điều kiện trang bị kiến thức, khả năng thích nghi với những thay đổi, nắm giữ được chìa khóa làm chủ khoa học - công nghệ, làm chủ cuộc sống, thoát khỏi tâm lý thiếu tự tin, an phận thì phụ nữ buộc phải dung hòa giữa cuộc sống gia đình và công việc, nếu không gánh nặng từ vai trò kép sẽ mãi là trở ngại lớn của chị em.

Tôi cho rằng, người phụ nữ thông minh, đảm đang thời nay không phải là người lao vào gánh vác hết công việc gia đình mà phải biết động viên, khuyến khích chồng, con cùng chia sẻ việc nhà. Bên cạnh đó, chị em cũng nên sử dụng các thiết bị hiện đại để cải thiện công việc nội trợ. Bằng cách đó, phụ nữ sẽ có thời gian nghỉ ngơi, hưởng thụ và học tập để nâng cao trình độ.

- Bà có kiến nghị, đề xuất gì với các ban, ngành chức năng để có thể nâng cao vai trò của phụ nữ trong kỷ nguyên số?

- Theo tôi, cần nghiên cứu để có thêm các chính sách đặc thù với phụ nữ và trẻ em gái nhằm đạt tới bình đẳng giới thực chất; phân công lao động theo giới để nam giới quan tâm làm việc nhà nhiều hơn, tạo cơ hội, điều kiện cho phụ nữ học tập và tham gia công việc xã hội, bảo đảm phát triển bình đẳng cho cả nam và nữ.

Ngoài ra, trong các chiến lược thích ứng với Cách mạng công nghiệp 4.0 của từng cấp, ngành, cần thực hiện tốt việc lồng ghép giới; phân tích và nhận biết chính xác tác động từ sự khác biệt về giới tính và những bất lợi về giới trên thực tế của phụ nữ trong Cách mạng công nghiệp 4.0 ở từng lĩnh vực để có giải pháp cụ thể, đem lại hiệu quả cho việc thực hiện. Thực tế cho thấy, những chiến lược thiếu sự lồng ghép về giới, hiệu quả thực hiện sẽ không cao do không giải quyết tốt những vấn đề liên quan đến phụ nữ - một nửa lực lượng lao động của xã hội.

Cùng với đó, các cơ quan chức năng cần nâng cao hiệu quả việc tổ chức thi hành pháp luật, bảo đảm các quy định của pháp luật về bình đẳng giới được thực thi có hiệu quả trong thực tiễn. Ngoài ra, cần quan tâm kiểm tra, đôn đốc việc thực hiện pháp luật về bình đẳng giới trong xây dựng và thực thi pháp luật.

- Hội Liên hiệp phụ nữ thành phố Hà Nội đã có những kế hoạch gì để phụ nữ Thủ đô dần tiếp cận được với Cách mạng công nghiệp 4.0?

- Như đã phân tích, Cách mạng công nghiệp 4.0 đang có những tác động mạnh mẽ và trực tiếp đến phụ nữ. Để dần thích ứng với tác động này, Hội Liên hiệp phụ nữ thành phố Hà Nội đã có những bước đi cơ bản nhằm giúp công tác hội được thuận lợi hơn, giúp hội viên, phụ nữ dần tiếp cận được công nghệ thông tin. Đó là việc ứng dụng công nghệ thông tin trong đào tạo, bồi dưỡng kiến thức cho hội viên, phụ nữ. Đẩy mạnh tuyên truyền qua các kênh truyền thông đại chúng, các trang mạng xã hội nhằm giúp chị em vừa được tiếp cận với công nghệ thông minh, vừa được tiếp cận thông tin tuyên truyền một cách nhanh chóng, thuận lợi nhất.

Đó cũng là việc ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý, điều hành, giúp hoạt động hội được triển khai nhanh, tiết kiệm chi phí hành chính; giúp cán bộ hội tiếp cận, ứng dụng được công nghệ thông tin trong công việc. Chúng tôi cũng đề xuất thành phố tạo điều kiện thực hiện đề án “Hỗ trợ phụ nữ Thủ đô khởi nghiệp”, “Hỗ trợ phụ nữ xây dựng gia đình tiến bộ, hạnh phúc”... nhằm giúp chị em vượt qua những khó khăn, lựa chọn hướng đi đúng đắn cho chính mình, biết cách xây dựng một mái ấm hạnh phúc và có được cuộc sống tốt đẹp hơn.

Tới đây, các hoạt động của Hội cũng sẽ tiếp tục hướng đến việc hỗ trợ cho phụ nữ thích ứng với môi trường Cách mạng công nghiệp 4.0, thích ứng với yêu cầu xây dựng Hà Nội trở thành thành viên mạng lưới các thành phố sáng tạo của khu vực châu Á - Thái Bình Dương.

- Trân trọng cảm ơn bà!