Phát hiện mộ của tông đồ Chúa Giê-su ở Thổ Nhỹ Kỳ?

Francesco D'Andria, giám đốc Viện Di sản khảo cổ, di tích và hiện trường thuộc Hội đồng nghiên cứu quốc gia Ý tại Lecce, đã phát hiện ra khu hầm mộ sau một nghiên cứu địa vật lý chuyên sâu tại khu di sản thế giới của Hierapolis, giờ được gọi là Pamukkale.

"Người ta đã tin rằng đây là ngôi mộ của Thánh Philip trên Đồi tử đạo, nhưng chúng tôi không tìm thấy dấu vết của ngài tại khu vực này", ông D'Andria nói.

"Ngôi mộ hiện ra khi chúng tôi khai quật một nhà thờ thế kỷ thứ 5 nằm cách nhà thờ dành riêng cho các vị thánh trên Đồi tử đạo 40m".

Theo ông D'Andria, ngôi mộ đã được di chuyển khỏi vị trí trước đây của nó ở Nhà thờ thánh Philip sang nhà thờ mới vào thời đế chế Bizantine.

Ngôi mộ được cho là của vị tông đồ, hiện chưa được mở, đang là tâm điểm của một số tranh cãi. Phát hiện này chủ yếu dựa trên một văn bản giai thoại hồi thế kỷ thứ 4, được gọi là Đạo luật của Philip, vốn không được công nhận bởi Nhà thờ công giáo.

Không có nhiều thông tin về Philip. Sinh ra ở Bethsaida nằm trên bờ phía bắc của biển Ga-li-lê, ông thường bị nhầm lẫn với Philip người truyền giáo.

Ngoài phần kết của ông trong danh sách 12 tông đồ, nhiều thông tin đến từ Tin mừng của John, nơi ông được mô tả là một trong những người đầu tiên theo Chúa Giêsu.

Cuốn Phúc âm đề cập đến ông trong mối liên quan đến bữa ăn kỳ diệu của 5000 người và với bài diễn thuyết của Chúa Giêsu trong Bữa tiệc cuối cùng.

Ngoài Tân ước, Đạo luật giai thoại của Philip là tài liệu lưu lại dấu vết lịch sử của vị thánh.

Theo văn bản, sau sự phục sinh của Chúa Giêsu, Philip đã rao giảng ở Hy Lạp, Syria và Tiểu Á. Ông được cho là đã gặp cái chết của một người tử vì đạo ở Hierapolis, nay là Thổ Nhĩ Kỳ, khoảng năm 80 sau Công nguyên.

Sau một cuộc xung đột với những người tôn thờ rắn của Hierapolis, một thành phố nổi tiếng tại thời điểm đó bởi sự giàu có và sùng bái thần tượng, ông được cho là đã bị thi hành bởi những người La Mã – treo lộn ngược trên một cái cây với những miếng sắt ở gót chân và mắt cá chân.

Ông D'Andria thừa nhận rằng, nhiều trong số các chi tiết kể lại trong Đạo luật của Philip là không chắc chắn.

Thật vậy, D'Andria, người đã khai quật khu nhà thờ của người tử đạo 8 mặt của Philip từ năm 2003, giờ đã có thể tái tạo lại toàn bộ khu hành hương.

"Bát giác của nhà thờ của người tử vì đạo của Philip được gắn với một hiên hình chữ nhật, bao gồm 28 phòng vuông nhỏ. Bên trong hình bát giác là 8 nhà nguyện, kết thúc bằng 4 sân hình tam giác ở các góc của hình chữ nhật bên ngoài", ông viết.

Các di vật về vị thánh có thể được đặt ở trung tâm của cấu trúc hình bát giác.

D'Andria cũng đã khai quật một con đường rước lớn dẫn khách hành hương đến ngọn đồi phía đông bắc của thành phố, nơi nhà thờ của người tử vì đạo được đặt.

Nhà nghiên cứu cũng đã có thể tái tạo lại hành trình của khách hành hương qua thành phố và thậm chí còn xác định được điểm dừng của họ tại các nhà tắm, nơi họ được gột sạch trước khi tiếp cận cửa thánh.

Sau khi trải qua những bước cuối cùng, người hành hương đã qua đêm trong 28 phòng vuông nhỏ gắn với nhà thờ của người tử vì đạo hình bát giác. Cuối cùng, họ bước vào khu bát giác tuyệt vời nơi ngôi mộ của tông đồ Philip được tôn kính.

Một trận động đất thảm khốc vào nửa cuối thế kỷ thứ 7, đi kèm với một đám cháy, đã phá hủy toàn bộ công trình.

Ông D'Andria đã tìm thấy một sự xác nhận về thảm kịch này trong một con dấu bánh mì bằng đồng hiếm hoi thế kỷ thứ 6, được tìm thấy ở Hierapolis và hiện được trưng bày tại Bảo tàng Mỹ thuật Virginia ở Richmond.

Con dấu tròn, đường kính 4 inch, có thể được sử dụng để đưa cho các khách hành hương những ổ bánh mì trong các nghi thức để vinh danh vị thánh.

Nó cho thấy một minh họa chiều dài đầy đủ của Thánh Philip, đang đứng trên cầu thang hoành tráng giữa hai nhà thờ.