Phải có cơ chế thu hút đầu tư

Đi đầu trong phát triển NNCNC

Khu NNCNC của TP có diện tích hơn 88ha ở xã Phạm Văn Cội, huyện Củ Chi. Trong số này có 56,53ha (chiếm gần 65% diện tích) được dành cho các nhà đầu tư, phần còn lại là cơ sở hạ tầng, phòng thí nghiệm… Hiện đã có 14 dự án của 14 nhà đầu tư đang triển khai trên diện tích hơn 56ha (lấp đầy gần 100%) với tổng vốn đầu tư là 452 tỷ đồng. Các công ty đầu tư vào đây là Công ty CP Đầu tư Phát triển Nhiệt Đới, Công ty TNHH rau sạch Việt Thụy Phát, Công ty CP Sinh học Trường Xuân, Công ty TNHH Chánh Phong, TNHH Nam Trang Sinh, TNHH Việt Quốc Thịnh… tập trung ở các lĩnh vực như ứng dụng công nghệ sinh học tạo ra giống cây có năng suất và chất lượng cao; xử lý nông sản sau thu hoạch, sản xuất chế phẩm sinh học từ các vi sinh vật… Hiện TP có hơn 700ha trồng hoa, cây cảnh và gần 1.700ha trồng rau an toàn ứng dụng công nghệ cao.

Tham quan mô hình cây giống tại Hội chợ Nông nghiệp công nghệ cao
TP Hồ Chí Minh.

Theo ông Từ Minh Thiện, Phó Trưởng ban Quản lý Khu NNCNC, TP còn có chủ trương mở rộng và phát triển NNCNC đến năm 2015 cho 2 ngành chăn nuôi và thủy sản với diện tích dự kiến khoảng 245ha tại các huyện Củ Chi, Cần Giờ và Bình Chánh. Theo đó, huyện Củ Chi sẽ chăn nuôi bò công nghệ cao, Cần Giờ nuôi thủy sản, còn Bình Chánh thì chăn nuôi gia cầm và trồng trọt. Hiện tại huyện Cần Giờ cũng đã "khởi động" 90ha, chủ yếu là cung cấp giống thủy sản.

Cần cơ chế một cửa

TS Nguyễn Đăng Nghĩa, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu đất - phân bón & môi trường phía Nam cho rằng, nếu tính hiệu quả kinh tế thì 1ha trồng rau và hoa có thể có lãi ròng gấp 3-5 lần so với lúa và gấp 2-3 lần so với các rau màu khác. Do nhiều lợi thế như vậy nên ngành nông nghiệp Việt Nam tiếp tục quy hoạch phát triển ngành sản xuất rau đến năm 2020 sẽ có 2.150ha ứng dụng công nghệ cao, trong đó Lâm Đồng có 1.000ha, TP Hồ Chí Minh 500ha, Hà Nội 300ha, Sơn La 150ha, Hải Phòng 100ha, Hải Dương 100ha. Ngoài ra mô hình NNCNC còn được khuyến khích phát triển nhiều hơn nữa ở các địa phương khác.

Tuy nhiên theo ông Từ Minh Thiện, tỷ lệ thất thoát sau thu hoạch hiện chiếm tới 15% - 20%, nên cùng sản xuất như nhau nhưng sản phẩm xuất khẩu của chúng ta thua nhiều nước bạn. Đơn cử, hoa lan Việt Nam không để lâu được bằng hoa lan Thái Lan; trái thanh long dù khâu bảo quản sau thu hoạch đã có nhiều tiến bộ nhưng vẫn chưa đạt yêu cầu, nên khi xuất khẩu, sau hành trình tàu biển khoảng 20 ngày, vỏ ngoài đã không giữ được màu sắc như ban đầu. Tương tự, thị trường Châu Âu rất thích quả chôm chôm, nhưng khi vận chuyển đến nơi thì vỏ đã chuyển qua màu đen nên dù bên trong vẫn còn tươi nguyên nhưng lại không được chấp nhận. Vì vậy, nếu hạn chế được những yếu kém trong thu hoạch và bảo quản thì giá trị của sản phẩm nông nghiệp Việt Nam sẽ tăng lên rất nhiều.

Quan trọng hơn nữa, việc đầu tư vào NNCNC vẫn chưa hoàn toàn thuận lợi mà TP Hồ Chí Minh với 6 năm cho việc triển khai từ ý tưởng đến thực tế là một ví dụ (khu NNCNC của TP được thành lập năm 2004 nhưng đến tháng 4-2010 mới chính thức đi vào hoạt động). Vì vậy, muốn thu hút nhiều nhà đầu tư vào khu NNCNC thì cần phải có cơ chế đủ mạnh như cho phép Ban Quản lý khu NNCNC có thẩm quyền như các khu công nghiệp, khu chế xuất, được phê duyệt và chấp thuận đối với các dự án phù hợp với tiêu chí, lĩnh vực đang kêu gọi đầu tư. Theo ông Từ Minh Thiện, hiện các doanh nghiệp muốn đầu tư vào khu NNCNC vẫn phải xin đủ giấy phép ở các sở chức năng như Tài nguyên - Môi trường, Kế hoạch - Đầu tư, NN&PTNT… mất rất nhiều thời gian nên không ít nhà đầu tư đã nản lòng. Vì vậy, nếu rút ngắn thời gian chuẩn bị đầu tư sẽ tạo điều kiện thuận lợi để đẩy nhanh tiến trình hoàn thiện các khu NNCNC, mang lại năng suất, hiệu quả cho ngành nông nghiệp.