Phải chống úng ngập bằng tư duy mới

Nguyên nhân Hà Nội phải chung sống với ngập úng mỗi khi mưa xuống đã được đề cập nhiều lần, đã được chỉ ra từ lâu. Tựu trung lại, có thể chỉ ra hai lý do chính: Thứ nhất, hệ thống thoát nước khu vực các quận trung tâm Hà Nội đã bị quá tải trầm trọng, trong nhiều năm gần đây hệ thống này còn bị "xâm hại" nghiêm trọng. Đã thế, hệ thống thoát nước tự nhiên như hồ, ao... ngày càng thu hẹp, có nơi mất dần do cơn lốc của đô thị hóa. Thứ hai, tại nhiều địa bàn mới, ngay cả ở các khu đô thị, quy hoạch, xây dựng hệ thống thoát nước lại thiếu đồng bộ, thậm chí bị "bỏ quên" để nhà đầu tư tiết kiệm chi phí. Trong bất kỳ trường hợp nào, có thể thấy lỗi rất lớn nằm ở phía cơ quan quản lý.

Với những "đặc thù" như vậy, Hà Nội không úng ngập mỗi khi mưa xuống mới là chuyện lạ. Việc người, phương tiện của Công ty Thoát nước Hà Nội ứng trực, tăng cường lực lượng, phương tiện để mở hố ga, bơm hỗ trợ tiêu thoát nước úng cho đô thị chỉ là giải pháp tình thế. Mới đây, trả lời phóng viên Báo Hànộimới, Trưởng phòng Kế hoạch Công ty Thoát nước Hà Nội Lê Vũ Quang Xương cho biết, với việc hoàn thành đầu tư một số hạng mục cống thoát nước, năm 2014 Hà Nội có thể giảm 10 điểm úng ngập cục bộ mỗi khi có mưa lớn... Tuy nhiên, trên địa bàn thành phố lại có nguy cơ phát sinh nhiều điểm úng ngập khác do quá trình đô thị hóa, hoặc do nhiều công trình hạ tầng kỹ thuật đang trong giai đoạn xây dựng dang dở... Đáng chú ý, nhiều hạng mục thoát nước quan trọng trong giai đoạn đầu tư, xây dựng lại giẫm chân tại chỗ vì rất nhiều lý do.

Sáng 27-4 vừa qua, cơn mưa lớn đầu mùa đã khiến nhiều khu vực ở cả nội thành và ngoại thành Hà Nội ngập nặng. Đây sẽ là thực trạng trong nhiều năm nữa. Trong khi đó, những vấn đề mang tính lâu dài như quản lý, vận hành hiệu quả hệ thống thoát nước đã có, đẩy nhanh tiến độ thi công hạng mục mới lại chưa được thực hiện khẩn trương. Xin khẳng định thêm một lần nữa, lỗi chính ở cơ quan quản lý và chừng nào những bất cập trong công tác quản lý chưa được khắc phục thì úng ngập ở nội đô Hà Nội còn là câu chuyện dài. Đến thời điểm này, có lẽ chưa có một khảo sát cụ thể nào về tác động do úng ngập gây ra hằng năm tại Hà Nội (như đã từng thực hiện khảo sát về hậu quả của ách tắc giao thông chẳng hạn) song hẳn những thiệt hại về kinh tế, xã hội cũng như môi trường chắc chắn không nhỏ. Để Hà Nội không còn phải ám ảnh với nỗi lo úng ngập, phải chăng đã đến lúc tư duy lại, xem úng ngập như một dạng kẻ thù của phát triển đô thị để có quyết tâm ứng phó lâu dài với vấn nạn này chứ không chỉ còn loay hoay với những biện pháp tình thế, tức thời khi mưa xuống? Nếu không thì không biết đến bao giờ Hà Nội mới đạt được mục tiêu văn minh, hiện đại...