Nuôi dưỡng tài năng không đơn giản

Nhà vô địch thế giới cờ vua U10 Nguyễn Anh Khôi.

Nguyễn Anh Khôi là nhà vô địch trẻ thế giới thứ 6 của làng cờ vua Việt Nam. Trước Anh Khôi, 5 cái tên đã được ghi danh trên bảng vàng làng cờ vua thế giới gồm Đào Thiên Hải (U16 năm 1993), Nguyễn Thị Dung (U12 năm 1994), Nguyễn Ngọc Trường Sơn (U10, năm 2000), Lê Quang Liêm (U14 năm 2005), Trần Minh Thắng (U8 năm 2008). Những gương mặt trên đều được đánh giá là có tố chất để vươn lên nhóm hàng đầu thế giới nhưng với một điều kiện là phải được đầu tư mạnh mẽ. Quan trọng nhất là phải được tập huấn trong môi trường gồm nhiều kỳ thủ giỏi của thế giới, được thọ giáo nhiều HLV của các trường phái khác nhau. Để làm được điều ấy lại phải có thật nhiều tiền. Kinh phí của ngành thể thao không kham nổi nên phải trông chờ thêm nguồn xã hội hóa, bắt đầu từ gia đình họ.

Nhưng thực tế, không phải ai cũng được đầu tư như thế. Đào Thiên Hải sau bước khởi đầu đầy ấn tượng đã không thể bứt lên vì chỉ được đầu tư cầm chừng. Nguyễn Ngọc Trường Sơn từng được coi là "thần đồng" do cách thi đấu đầy sáng tạo nhưng ở độ tuổi 18-20, anh không nhận được sự đầu tư cần thiết nên đến giờ vẫn ở ngoài danh sách 100 kỳ thủ hàng đầu thế giới. Kỳ thủ nhí Trần Minh Thắng của Hà Nội từng vô địch U8 thế giới năm 2008 cũng chỉ có thể trông vào sự đầu tư của Tổng cục TDTT, Trung tâm Huấn luyện và thi đấu thể thao Hà Nội. Vì vậy, sự phát triển của Minh Thắng vẫn là dấu hỏi. Còn nhà vô địch U12 thế giới năm 1994 là Nguyễn Thị Dung (Thanh Hóa) cũng không theo hết nghiệp cờ vì những lý do khách quan.

Trong nhóm 5 VĐV từng vô địch trẻ cờ vua thế giới trước đây, chỉ có Lê Quang Liêm vươn lên tầm thế giới. Nhờ được gia đình đầu tư mạnh mẽ, Lê Quang Liêm mới được thọ giáo nhiều HLV hàng đầu thế giới, được dự nhiều giải quốc tế để bây giờ có thể sống được bằng nghiệp cờ. Trong làng thể thao Việt Nam, những trường hợp như Lê Quang Liêm không nhiều, trong làng cờ vua Việt Nam lại càng ít.

Nếu muốn Anh Khôi làm được những việc như Lê Quang Liêm, cả ngành thể thao và gia đình Anh Khôi phải xác định là sẽ rất tốn kém và mất nhiều thời gian. Hiện tại, ước tính kinh phí đầu tư cho một kỳ thủ cờ vua để có thể vươn lên hàng thế giới khoảng 100.000 USD/năm, bằng kinh phí hàng năm dành cho cả bộ môn cờ vua (Tổng cục TDTT). Thể thao Việt Nam cũng như cờ vua Việt Nam không thiếu tài năng trẻ. Nhưng để nuôi dưỡng những tài năng ấy vươn lên đẳng cấp thế giới lại không đơn giản.