Nông nghiệp Hà Nội: Nâng cao năng lực chế biến nông sản

Phát triển chưa tương xứng với nhu cầu

Theo Tổng Giám đốc Công ty cổ phần Thực phẩm Hương Sơn (huyện Thanh Trì) Nguyễn Thị Thu Hương, lương thực, thực phẩm là những mặt hàng có thời gian bảo quản ngắn, nên chế biến là giải pháp tối ưu để khắc phục hạn chế này. Chưa kể, sản phẩm chế biến còn cho hiệu quả kinh tế gấp 2-3 lần so với sản phẩm thô. “Hiện công ty có trên 30 sản phẩm như giò, chả, bánh chưng… Những ngày Hà Nội thực hiện giãn cách xã hội, lượng hàng thực phẩm chế biến bán ra thị trường của công ty tăng 15-20% so với thời gian trước”, bà Nguyễn Thị Thu Hương cho biết thêm.

Trong khi đó, Công ty cổ phần Thực phẩm Song Đạt (huyện Thanh Trì) chuyên chế biến các sản phẩm từ thịt lợn thời gian qua cũng tăng lượng hàng 15-20%. Sản phẩm chế biến dễ làm thủ tục lưu thông và thời gian bảo quản được lâu hơn, nên mang lại giá trị kinh tế cao.

Tương tự, Giám đốc Hợp tác xã Sản xuất kinh doanh rau củ quả an toàn - du lịch làng nghề sinh thái Tâm Anh (huyện Phú Xuyên) Đào Thị Lương thông tin: Trước ảnh hưởng của dịch Covid-19, hợp tác xã đã chủ động đầu tư vào lĩnh vực chế biến, liên kết với 30 hợp tác xã để sản xuất các mặt hàng thực phẩm, rau quả và triển khai mô hình “chợ thực phẩm di động”, cung cấp sản phẩm đến các chung cư, khu đô thị...

Khẳng định, công nghiệp chế biến là một "mắt xích" quan trọng trong chuỗi giá trị sản xuất - chế biến - tiêu thụ sản phẩm, Phó Giám đốc Sở NN&PTNT Hà Nội Nguyễn Ngọc Sơn nhận định: Những năm gần đây, công nghiệp chế biến nông sản của Hà Nội đã có những bước phát triển đáng ghi nhận. Nhiều doanh nghiệp đã đầu tư hàng chục đến hàng trăm tỷ đồng xây dựng nhà máy chế biến, kho lạnh, kho bảo quản…, góp phần nâng cao giá trị sản phẩm nông nghiệp và giải quyết việc làm cho hàng nghìn lao động.

Tuy nhiên, trong số hơn 400 cơ sở sơ chế, chế biến nông lâm thủy sản, chỉ có 235 doanh nghiệp, còn lại là các hợp tác xã, hộ gia đình, cá thể. Chủ yếu sản phẩm của các doanh nghiệp chế biến tại Hà Nội là thịt (42,6%), thủy sản (26,7%), rau quả (33,7%); mỗi tháng cung cấp khoảng 1.000 tấn sản phẩm ra thị trường. Trong khi đó, nhu cầu về sản phẩm chế biến của thành phố hiện là 5.165 tấn/tháng…

Theo Cục trưởng Cục Chế biến và Phát triển thị trường nông sản (Bộ NN&PTNT) Nguyễn Quốc Toản, với thị trường lớn, có nhiều điều kiện kết nối, hệ thống vận chuyển, kho bãi... thuận lợi thì số lượng doanh nghiệp chế biến nông sản của Hà Nội hiện còn “khiêm tốn”. Mặt khác, công nghệ chế biến ở các hợp tác xã, hộ sản xuất còn lạc hậu, công suất thấp.

Tạo nguồn lực, nâng cao năng lực chế biến

Chủ tịch Hiệp hội Các nhà bán lẻ Việt Nam Vũ Thị Hậu cho rằng, trong bối cảnh dịch bệnh hiện nay và để hướng tới một nền nông nghiệp hiện đại, nông nghiệp công nghệ số thì công nghiệp chế biến là chọn lựa bắt buộc để phát triển. Thời gian qua, hầu hết nông sản tiêu thụ trên sàn thương mại điện tử là những sản phẩm chế biến có chất lượng, thương hiệu.

Chia sẻ về phát triển công nghiệp chế biến nông sản, Giám đốc Công ty cổ phần Xúc tiến thương mại nông nghiệp Việt Nam (quận Cầu Giấy) Đỗ Hoàng Thạch nhận định: Vùng nguyên liệu cho chế biến, nguồn vốn và công nghệ là những điều doanh nghiệp chế biến nông sản của Thủ đô đang rất cần.

Từ góc độ địa phương, Chủ tịch UBND huyện Thường Tín Kiều Xuân Huy cho biết, đối với doanh nghiệp đầu tư vào lĩnh vực chế biến, huyện sẽ có chính sách hỗ trợ về quỹ đất, cho thuê đất; tổ chức kết nối với các hợp tác xã để tạo nguồn nguyên liệu bền vững. Còn Chủ tịch UBND huyện Thanh Oai Bùi Văn Sáng thông tin: Huyện sẽ hỗ trợ nguồn vốn cho doanh nghiệp chế biến nông sản phát triển thương hiệu, đưa sản phẩm lên sàn thương mại điện tử; đồng thời xây dựng khu trưng bày, kinh doanh nông sản chế biến chất lượng cao...

Nói về những giải pháp nhằm nâng cao năng lực chế biến nông sản cho Hà Nội, Giám đốc Sở NN&PTNT Hà Nội Chu Phú Mỹ cho biết, cùng với việc tham mưu với thành phố có chính sách thu hút các hợp tác xã, doanh nghiệp đầu tư, ứng dụng công nghệ cao, phát triển công nghiệp chế biến, thời gian tới, Sở sẽ tham mưu cơ cấu lại lĩnh vực này theo hướng gắn với phát triển vùng nguyên liệu tập trung. Các doanh nghiệp cần tổ chức liên kết sản xuất trong chuỗi giá trị sản xuất - chế biến - tiêu thụ sản phẩm để tăng khả năng cung cấp nguyên liệu cho công nghiệp chế biến.

Hà Nội hiện có 2.689 cơ sở sản xuất, kinh doanh sản phẩm nông, lâm, thủy sản, trong đó có hơn 400 cơ sở hoạt động trong lĩnh vực chế biến. Đến năm 2025, Hà Nội phấn đấu có 50% cơ sở sơ chế, chế biến các sản phẩm rau, củ, quả, thịt, trứng... sử dụng máy móc hiện đại, áp dụng công nghệ cao, bảo quản sản phẩm theo quy trình quản lý chất lượng tiên tiến... Đến năm 2030, Hà Nội sẽ hình thành 15 khu (cơ sở) chế biến nông sản gắn với chuỗi giá trị, có năng lực cạnh tranh, đáp ứng nhu cầu của thị trường trong nước và xuất khẩu; phát triển một khu phức hợp chế biến, bảo quản, kiểm định "một cửa" hỗ trợ sản phẩm xuất khẩu.