Nỗi niềm người trồng đào

Cả làng méo mặt...

Mấy ngày hôm nay, anh Hải ở phường Nhật Tân (quận Tây Hồ) như ngồi trên đống lửa vì 200 gốc đào thế, đào cổ thụ đã nở bung, nhiều cây đã nở cạn, coi như hết giá trị sử dụng vào dịp Tết. Dẫn chúng tôi đi thăm vườn, anh Hải chỉ vào những cây đào đã nở hoa đỏ rực, giọng ngao ngán: "Năm nay cả làng méo mặt vì đào, những cây gọi là còn chơi tạm được thì mọi năm bán 10, năm nay chắc chỉ được 5, vụ hoa này gia đình tôi nắm chắc phần thua. Ở đây ai cũng muốn làm hoa đẹp, nở đúng Tết để phục vụ người chơi nhưng nghề này trông nhiều vào "ông trời" nên chúng tôi không thể làm hơn được". Đến thời điểm này, vườn đào Hải Dung cũng đã cho khách thuê khoảng 30%, giá cao nhất khách đã đặt là 15 triệu đồng/gốc. "Những gốc còn lại vẫn có khả năng dùng được, tôi đã đánh bầu để hãm hoa nở, hy vọng thời gian từ nay đến Tết sẽ có khách đến thuê để cứu được đồng nào hay đồng đó" - anh Hải nói. Vườn đào Hải Dung vào Tết Giáp Ngọ năm 2014 thu được khoảng 400 triệu đồng, nhưng trong vụ này, theo anh Hải, chỉ thu được khoảng một nửa so với vụ trước nếu thời tiết thuận lợi.

Từ vườn đào Hải Dung đi theo con đường bê tông dọc vùng trồng đào Nhật Tân, chúng tôi thấy hầu hết các vườn đào đã nở bung. Nhiều gốc đào cổ thụ to đại, nếu nở đúng dịp Tết như mọi năm, giá thuê có thể lên đến hàng chục triệu đồng nhưng năm nay thì mất trắng vì nụ đã nở hết, rải rác ở một số cây, hoa đã tàn. Anh Nguyễn Mạnh Hùng, chủ vườn đào Mạnh Hùng có diện tích lớn nhất, nhì ở Nhật Tân, chia sẻ: "Từ đầu tháng 12 đến nay chúng tôi mất ăn mất ngủ vì đào. Thời tiết không ủng hộ nên đến thời điểm này hoa đã nở hết, dù chúng tôi đã bỏ công sức chăm chút cả năm trời". Bỏ cả tiền tỷ để đầu tư trồng đào thế, đào cổ thụ trên diện tích khoảng 15.000m2, nhưng theo anh Hùng thì vụ này chắc chỉ thu về khoảng 20% vốn. Theo những người trồng đào lâu năm ở Nhật Tân thì sự bất thuận của thời tiết là nguyên nhân chính khiến đào bung hoa, không thể cứu vãn. Anh Hùng cho biết: "Năm nay có tháng nhuận nên thời tiết không thuận lợi cho đào. Ban đêm trời lạnh, sương muối, ban ngày nắng kéo dài gần cả tháng trời, đào đâm nụ, trổ hoa mà chúng tôi như ngồi trên đống lửa, cứ mỗi cây nở hoa là cả chục triệu đồng lại ra đi". Dù đã nhận định thời tiết không thuận từ tháng 10, tháng 11-2014, những người trồng đào ở Nhật Tân đã đánh bầu, có cây đảo 2-3 lần vẫn không ngăn được đào nở sớm. Ở vườn đào Mạnh Hùng, những cây đào thế, đào cổ thụ ra hoa đẹp, dự kiến nở đúng dịp Tết đã có khách thuê với giá từ 10 đến 15 triệu đồng, cây cao nhất 30 triệu đồng. Đối với những gốc đã bung hoa, theo anh Hùng, coi như mất trắng.

Chung tâm trạng lo lắng, chủ vườn đào Thế Anh, kế bên vườn đào của anh Hùng, giọng buồn rầu: "Hôm nay gió mùa Đông bắc tràn về chúng tôi nhẹ bớt đôi phần, cứ như mấy hôm trước thì chắc chắn mất trắng. Năm nay có tháng nhuận gia đình tôi tuốt lá muộn hơn vụ trước nhưng vẫn không kịp. Thời tiết lúc mưa phùn gió bấc, lúc nắng ấm kéo dài, khiến chúng tôi không kịp trở tay. Nghề trồng đào, nếu tính toán không kỹ, thời tiết không thuận thì cuối năm sẽ công cốc". Vườn đào Thế Anh cũng là một trong vườn đào có quy mô lớn ở Nhật Tân, đến thời điểm này đã có nhiều khách đặt thuê những gốc đẹp, hoa nở đúng dịp Tết, tuy nhiên số gốc này không nhiều. Đối với gốc đã bung hoa, chủ vườn đào huy động nhân công bứt bỏ những bông hoa đã nở, đồng thời đánh gốc để hãm nở hoa.

Người chơi cũng thiệt

Chị Dung, một người trồng đào thế, đào cổ thụ lâu năm ở Nhật Tân, cho biết, với 200 cây đào thế, đào cổ thụ, gia đình chị đã đầu tư hơn 100 triệu đồng, nếu may mắn chỉ thu về được khoảng 20 triệu đồng. Mong vớt vát lại chút vốn, những ngày này, vợ chồng chị Dung túc trực thường xuyên ở vườn đào để tìm kiếm khách thuê, thậm chí có hôm thức thâu đêm đánh gốc đào để mong hoa nở đúng dịp Tết. Không chỉ người trồng đào có một vụ thất thu, người chơi năm nay cũng chịu thiệt thòi hơn so với Tết nguyên đán năm trước. Theo chị Dung: "đối với những gốc khách đã đặt thì từ nay đến Tết sẽ bung hoa và chỉ chơi được đến mùng 4, mùng 5 Tết". Anh Định, nhà ở phố Nguyên Hồng (Hà Nội), một khách quen của vườn đào Mạnh Hùng và Thế Anh ở Nhật Tân, đang chọn thuê cho cơ quan một số gốc đào cổ thụ, cho biết: "Giá cả năm nay không biến động nhiều nhưng chất lượng đào thì thua kém hơn năm trước. Tôi tìm cả tiếng đồng hồ nhưng vẫn chưa được gốc ưng ý vì hầu hết hoa đã nở, mua về chắc không chơi được đến Tết". Dù vậy, theo lời anh Định phân tích thì đào thế, đào cổ thụ ở Nhật Tân có dáng rất đẹp, người chơi rất thích, dù hoa đã bung nhiều nhưng anh vẫn chọn 3 gốc cho cơ quan. Thấu hiểu nỗi lòng với người trồng đào ở Nhật Tân, chị Vân Anh, người cùng đi với anh Định, chia sẻ: "Chúng tôi biết đào năm nay nở nhiều là do thời tiết, vì thế dù đã bỏ tiền thuê nhưng cũng không chê nhiều, vì họ cũng đã làm mọi cách để có cây đào đẹp cho khách rồi!". Theo các nhà vườn ở Nhật Tân, các vườn đào gốc đến thời điểm này đã nở 70% đến 80%, thiệt hại về kinh tế ước từ 30% đến 60% so với năm trước.

Trái ngược với người trồng đào thế và đào cổ thụ, những chủ vườn đào cành có phần bớt lo lắng hơn vì phần lớn nở đúng dịp Tết. Ra thăm vườn đào của bà Chu Thị Hợp ở cụm 5, phường Nhật Tân, chúng tôi thấy hàng trăm cành đào mới bắt đầu chúm chím, điểm xuyết đôi ba bông hoa. Bà Hợp phấn khởi cho biết: "Trời lạnh nên đã bớt lo lắng, nắng mãi như mấy hôm trước thì đào cành cũng có thể thất thu!". Vườn đào của bà Hợp có 400 cành, hơn 100 cành đã bán được tuốt lá vào đầu tháng 10-2014; 300 cành còn lại, bà Hợp sẽ bán đúng dịp Tết, được tuốt lá muộn hơn, vào đầu tháng 11-2014. Bà Hợp cho biết, năm nay người trồng đào vất vả hơn nhiều mọi năm, ngoài thời tiết không thuận, cây đào còn bị dịch bệnh rệp sáp trắng bám vào cây vào khoảng tháng 10-2014 nên chất lượng giảm đáng kể. Năm trước vườn đào 400 gốc, bà Hợp thu được gần 500 triệu đồng, "năm nay thì chỉ mong thời tiết thuận lợi để bán hết số đào trong vườn, khỏi lỗ" - bà Hợp nói. Thực tế cho thấy, đào cành người dân Nhật Tân cắt bán thời điểm này chỉ được giá từ 50.000 đồng đến 100.000 đồng/cành, giảm nhiều so với năm trước, đạt từ 150.000 đồng đến 250.000 đồng/cành.

Theo HTX Nông nghiệp dịch vụ tổng hợp Nhật Tân, trên địa bàn phường Nhật Tân có khoảng 800 hộ trồng đào với diện tích khoảng 50ha. Tham gia khảo sát tại khu vực trồng đào Nhật Tân, quất Tứ Liên, Quảng An, anh Bằng (Trung tâm Phát triển cây trồng Hà Nội) cho biết, năm nay thời tiết không ủng hộ người trồng nên thời điểm này nhiều nhà vườn đã chịu thiệt hại không nhỏ vì hoa nở sớm. Tuy nhiên để đánh giá toàn diện về thiệt hại và giá cả thì phải kết thúc vụ đào, vụ quất mới có con số cụ thể. Theo đại diện HTX Nông nghiệp Nhật Tân, từ nay đến cuối năm là thời điểm vào vụ cao điểm bán ra thị trường nên các nhà vườn ở Nhật Tân sẽ túc trực liên tục để tìm kiếm khách hàng, mong bán và cho thuê được hết số lượng cây đạt yêu cầu.