Nỗ lực hiện thực hóa mục tiêu hình thành Cộng đồng

Thay mặt Chính phủ và nhân dân Việt Nam, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng, Chủ tịch ASEAN 2010 vui mừng chào đón các đại biểu có mặt tại Hà Nội tham dự Hội nghị Cấp cao ASEAN 17 và các hội nghị cấp cao liên quan, trong không khí của Thủ đô Hà Nội - Thành phố vì hòa bình vừa tròn 1000 năm tuổi. Thủ tướng nhấn mạnh, với chủ đề "Hướng tới Cộng đồng ASEAN: Từ tầm nhìn đến hành động", ASEAN trong gần một năm qua đã tiến hành nhiều hoạt động cụ thể và đạt những thành tựu to lớn thực hiện những mục tiêu và kế hoạch đề ra, trong đó có các quyết định của Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 16 tại Hà Nội tháng 4-2010. Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng bày tỏ vui mừng trước sự phát triển mạnh mẽ của quan hệ giữa ASEAN với các đối tác trong năm qua, thông qua việc tăng cường đối thoại thường xuyên ở các cấp và những kết quả quan trọng trong việc thực hiện các kế hoạch hành động triển khai các tuyên bố chung về quan hệ đối tác chiến lược hoặc đối tác toàn diện… Trong bối cảnh đó, Thủ tướng mong muốn Hội nghị Cấp cao ASEAN tập trung vào 5 vấn đề quan trọng.

Một là tiếp tục đề ra và tiến hành các giải pháp đồng bộ để đẩy nhanh việc thực hiện có hiệu quả các chương trình, kế hoạch xây dựng Cộng đồng ASEAN, đặc biệt là các giải pháp tạo ra sự chuyển biến thực sự về "văn hóa thực thi", tăng cường cơ chế giám sát và đánh giá việc thực hiện các thỏa thuận. Hai là tiếp tục đẩy mạnh quan hệ đối ngoại của ASEAN thông qua các kế hoạch và biện pháp cụ thể để hỗ trợ mục tiêu xây dựng Cộng đồng ASEAN. Ba là tiếp tục thực hiện các giải pháp đồng bộ nhằm bảo đảm vai trò trung tâm của ASEAN trong một cấu trúc khu vực đang định hình trên cơ sở các quyết định của Cấp cao ASEAN 16. Bốn là phát huy hơn nữa vai trò của ASEAN là nhân tố quan trọng trong việc duy trì hòa bình và ổn định ở Đông Nam Á và châu Á - Thái Bình Dương. Năm là ASEAN cần thể hiện vai trò là thành viên có trách nhiệm của cộng đồng quốc tế trong việc ứng phó với những thách thức truyền thống và phi truyền thống trên phạm vi toàn cầu hiện nay, nhất là khủng hoảng tài chính - kinh tế, biến đổi khí hậu, thiên tai, dịch bệnh... Trên cơ sở đó, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng bày tỏ tin tưởng, với quyết tâm chính trị mạnh mẽ và tầm nhìn xa cũng như sự tham gia tích cực và đóng góp quý báu của các đại biểu và lãnh đạo các nước đối tác, hội nghị sẽ thành công tốt đẹp, đưa ra những giải pháp thỏa đáng vì mục tiêu chung là hòa bình, ổn định, hợp tác phát triển ở khu vực và trên thế giới.

Tăng cường kết nối ASEAN

Ngay sau lễ khai mạc, các nhà lãnh đạo ASEAN đã tiến hành họp kín dưới sự chủ trì của Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng. Phát biểu khai mạc, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng thay mặt Chính phủ, nhân dân Việt Nam cũng như các nước ASEAN chuyển đến Chính phủ và nhân dân Indonesia lời chia buồn sâu sắc nhất trước những tổn thất về người và của do trận động đất và sóng thần vừa gây ra tại khu vực Tây Sumatra; bày tỏ tin tưởng Chính phủ và nhân dân Indonesia sẽ nhanh chóng vượt qua khó khăn để tiếp tục đà phát triển bền vững và năng động, có vai trò và vị thế ngày càng cao ở khu vực và trên thế giới. Thủ tướng cảm ơn sự giúp đỡ, đóng góp quý báu của cộng đồng quốc tế với các nước ASEAN, trong đó có Việt Nam, Thái Lan, Indonesia… để khắc phục hậu quả đợt thiên tai vừa qua.

Tại cuộc họp, lãnh đạo các nước ASEAN đã trao đổi nhiều vấn đề quan trọng liên quan đến ASEAN và quan hệ ASEAN với các đối tác, gồm: Thúc đẩy tiến trình xây dựng Cộng đồng ASEAN và triển khai hiệu quả Hiến chương ASEAN, tăng cường kết nối ASEAN; mở rộng và làm sâu sắc hơn quan hệ giữa ASEAN với các đối tác, đồng thời củng cố vai trò trung tâm của ASEAN trong các tiến trình hợp tác khu vực; đẩy mạnh hợp tác ứng phó với các thách thức đang nổi lên như phục hồi và phát triển bền vững sau khủng hoảng, biến đổi khí hậu, cứu trợ thiên tai, dịch bệnh...

Các nhà lãnh đạo đã nhất trí thông qua kế hoạch tổng thể kết nối ASEAN do nhóm đặc trách về kết nối ASEAN đệ trình, đồng thời quyết định thành lập một ủy ban điều phối kết nối ASEAN để giám sát và thúc đẩy thực hiện kế hoạch tổng thể này. Các nhà lãnh đạo cũng hoan nghênh các nỗ lực của các bộ trưởng tài chính ASEAN hướng tới thành lập quỹ hạ tầng ASEAN. Những quyết định quan trọng này sẽ tạo điều kiện đẩy mạnh hơn nữa liên kết và kết nối các mặt trong ASEAN cũng như tạo điều kiện để tăng cường kết nối ở khu vực rộng lớn hơn là Đông Á.

Các nhà lãnh đạo ASEAN đã xem xét kết quả thực hiện các quyết định của Hội nghị Cấp cao ASEAN 16; khẳng định tầm quan trọng cần phải tiếp tục nỗ lực hợp tác vì phát triển bền vững và ứng phó với các thách thức đang đặt ra. Các nhà lãnh đạo đã nhất trí thông qua Tuyên bố về phát triển nguồn nhân lực và kỹ năng cho phục hồi kinh tế và tăng trưởng bền vững và Tuyên bố về nâng cao phúc lợi và phát triển của phụ nữ và trẻ em ASEAN.

Thúc đẩy quan hệ ASEAN và đối tác

Về quan hệ đối ngoại của ASEAN, các nhà lãnh đạo đánh giá cao những phát triển tốt đẹp thời gian vừa qua, nhất trí cần thúc đẩy quan hệ giữa ASEAN với các đối tác đi vào chiều sâu, hiệu quả hơn, thiết thực hỗ trợ mục tiêu xây dựng Cộng đồng ASEAN và huy động sự tham gia đóng góp tích cực của các đối tác vào việc xử lý các vấn đề khu vực. Theo đó, các nhà lãnh đạo nhất trí tiếp tục đưa quan hệ giữa ASEAN với các đối tác lên tầm cao mới, cũng như đề ra nhiều biện pháp hợp tác mới cho giai đoạn tiếp theo; khẳng định lại quan điểm của ASEAN rằng một cấu trúc hợp tác hiệu quả ở khu vực cần phải bảo đảm vai trò trung tâm của ASEAN và dựa trên các tiến trình hiện có, đan xen, bổ trợ cho nhau. Trên cơ sở quyết định của Hội nghị Cấp cao 16 về mở rộng Cấp cao Đông Á (EAS), lãnh đạo các nước ASEAN hoan nghênh đóng góp xây dựng của các đối tác vào việc xử lý các vấn đề khu vực và nhất trí sẽ thống nhất với các đối tác EAS chính thức mời Tổng thống Nga và Mỹ tham gia Hội nghị Cấp cao Đông Á (EAS) kể từ năm 2011.

Các nhà lãnh đạo cũng bàn và thống nhất về sự tham gia và đóng góp của ASEAN tại Hội nghị Thượng đỉnh G20 dự kiến sẽ diễn ra trong hai ngày 11 và 12-11 tại Seoul (Hàn Quốc). Theo đó, ASEAN sẽ chuyển đến hội nghị này một thông điệp chung về các nỗ lực bảo đảm phát triển cân bằng và bền vững, tăng cường vai trò của các nền kinh tế đang phát triển và cải cách hệ thống tài chính toàn cầu.

Hội nghị Cấp cao ASEAN 17 đã kết thúc thành công tốt đẹp sau phiên họp kín của các nhà lãnh đạo ASEAN. Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng, Chủ tịch Hội nghị đã ra Tuyên bố của Chủ tịch về kết quả và các quyết định của Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 17.