Những cánh đồng "bạc trắng" vì bệnh bạc lá

Năng suất sụt giảm nghiêm trọng

Trên cánh đồng thuộc các huyện Thanh Oai, Ứng Hòa, Mỹ Đức, Thường Tín… không còn hình ảnh lúa chín vàng ở thời kỳ thu hoạch, mà thay vào đó là những ruộng lúa bạc trắng, héo khô, đổ rạp… Cặm cụi thu hoạch bên ruộng lúa đổ gãy, bà Nguyễn Thị Anh, thôn Tri Lễ, xã Tân Ước (Thanh Oai), cho biết, gia đình bà cấy 10 sào lúa mùa, đến nay có 6 sào đã cho thu hoạch, nhưng năng suất chỉ đạt 50kg/sào, thấp hơn nhiều so với mấy vụ mùa trước. “Lúa cắt về hạt chắc thì ít, hạt lép rất nhiều. 4 sào còn lại, thực lòng tôi không muốn thu hoạch bởi số thóc thu về không đủ chi phí thuê nhân công” - bà Nguyễn Thị Anh buồn rầu nói.

Tìm hiểu tình hình, hầu hết lúa mùa của các hộ dân ở xã Tân Ước đều bị nhiễm bệnh, năng suất giảm rõ rệt. Chủ tịch UBND xã Tân Ước Vũ Minh Sơn cho biết: Cả xã có 591ha chuyên canh lúa. Vụ mùa này có tới 80% diện tích nhiễm bệnh, năng suất bình quân chỉ đạt 100kg/sào, trong khi năm ngoái năng suất đạt từ 2,2 đến 2,3 tạ/sào.

Không riêng xã Tân Ước, nhiều diện tích gieo trồng lúa mùa của xã Dân Hòa, Bình Minh, thị trấn Kim Bài (Thanh Oai) cũng trong tình trạng tương tự. Theo Phó Chủ tịch UBND huyện Thanh Oai Bùi Văn Sáng, toàn huyện Thanh Oai có gần 1.300ha lúa bị nhiễm bệnh, xã nào ít cũng vài héc ta. Diện tích nhiễm nặng, năng suất có thể giảm hơn 50%, nếu nhẹ giảm 30% năng suất. Huyện Ứng Hòa là một trong những địa phương của thành phố có diện tích lúa nhiễm bệnh bạc lá khá lớn. Phó Trưởng phòng Kinh tế huyện Đặng Thị Tươi cho biết: Vụ mùa năm nay, toàn huyện gieo cấy hơn 9.600ha lúa, do ảnh hưởng thời tiết, 1.300ha lúa đã bị nhiễm bệnh bạc lá, trong đó, hơn 400ha lúa bị nhiễm nặng, năng suất chỉ đạt từ 20% đến 30%.

Theo thống kê của Ngành Nông nghiệp Hà Nội, tính đến nay, tổng diện tích lúa mùa bị nhiễm bệnh bạc lá gần 5.400ha, trong đó nhiễm nhẹ gần 2.500ha, nhiễm trung bình 1.750ha, nhiễm nặng hơn 1.150ha, chủ yếu là giống lúa Bắc thơm số 7, T10...

Tập trung thu hoạch

Trưởng phòng Trồng trọt (Sở NN&PTNT Hà Nội) Nguyễn Thị Thoa cho biết: Vụ mùa 2016, toàn thành phố gieo cấy gần 98.400ha lúa. Diện tích lúa bị nhiễm bệnh tập trung đúng vào thời kỳ trỗ bông nên năng suất giảm đáng kể. Lý giải về nguyên nhân gây ra dịch hại ở lúa mùa, Phó Chi cục trưởng Chi cục Bảo vệ thực vật Hà Nội Đỗ Danh Kiếm cho rằng: Vụ mùa năm nay, thời tiết diễn biến phức tạp, có 3 cơn bão kết hợp mưa lớn là điều kiện thuận lợi cho bệnh bạc lá phát sinh gây hại. Ngay sau cơn bão số 2, từ ngày 3 đến 4-8, bệnh bạc lá phát sinh gây hại cục bộ trên lúa trà đầu giai đoạn cuối đẻ nhánh, làm đòng, tỷ lệ hại trung bình từ 3 đến 5% lá, cao từ 10 đến 15% lá. Dịch hại diễn ra nhanh hơn khi cơn bão số 3 đổ bộ. Sau bão số 3, từ ngày 23 đến 25-8, thời tiết nắng nóng, bệnh bạc lá biểu hiện rõ trên đồng ruộng, nhiều diện tích lá bị khô, bạc. “Hiện nay, chưa có thuốc đặc trị bệnh bạc lá hại lúa. Các loại thuốc được đăng ký sử dụng phòng trừ bệnh bạc lá trong danh mục thuốc bảo vệ thực vật có hiệu quả không cao nên tỷ lệ thiệt hại do bệnh này gây ra khá cao” - ông Đỗ Danh Kiếm đánh giá.

Trước tình hình dịch hại diễn biến phức tạp, Sở NN&PTNT đã có công văn chỉ đạo đơn vị trực thuộc và đề nghị các quận, huyện, thị xã tăng cường tuyên truyền phòng trừ bệnh hại cây trồng. Theo đó, diện tích lúa đã bị nhiễm bạc lá nặng, tuyên truyền nông dân không phun phòng trừ; diện tích có triệu chứng bệnh bạc lá (lá bị khô cháy chóp lá và 2 bên mép lá) tuyên truyền nông dân sử dụng một số loại thuốc đặc hiệu, phun theo hướng dẫn của Chi cục Bảo vệ thực vật Hà Nội; tuyệt đối không sử dụng thuốc tràn lan, kết hợp nhiều loại thuốc với phân qua lá gây lãng phí và ô nhiễm môi trường. Để hạn chế thiệt hại cho nông dân, các quận, huyện, thị xã cần chỉ đạo nông dân tập trung thu hoạch nhanh, gọn diện tích trà lúa vụ mùa sớm theo phương châm “xanh nhà hơn già đồng” để sớm triển khai cây trồng vụ đông.