Nhiều dự án có nguy cơ lỗi hẹn

Trong số các dự án giao thông trọng điểm trên địa bàn TP có nhiều khả năng bị chậm tiến độ so với kế hoạch đề ra, đáng chú ý là dự án mở rộng tỉnh lộ 10, tuyến giao thông huyết mạch kết nối vùng Tây nam của TP với tỉnh Long An. Công tác bàn giao mặt bằng ở dự án này rất chậm, đặc biệt là đoạn nối từ cầu Kênh Xáng (huyện Bình Chánh) đến giáp ranh tỉnh Long An, thuộc gói thầu số 1, hiện chưa có mặt bằng thi công do còn "vướng" 155 hộ dân. Chủ đầu tư đã tạm ứng 186 tỷ đồng để trả tiền đền bù, nhưng người dân "chê" đơn giá bồi thường thấp… Được biết, dự án khởi công từ đầu năm 2009, chia làm 2 đoạn: Đoạn liên tỉnh lộ 10A - từ cầu Tân Tạo (huyện Bình Chánh) đến cầu Xáng, giáp ranh tỉnh Long An - dài hơn 8km do Khu quản lý giao thông đô thị số 4 (Khu QLGTĐT 4) làm chủ đầu tư, và đoạn liên tỉnh lộ 10B nằm trên địa bàn quận Bình Tân và huyện Bình Chánh dài 6km, do Khu QLGTĐT 1 làm chủ đầu tư. Theo kế hoạch, đoạn liên tỉnh lộ 10A sẽ hoàn thành cuối tháng 11-2009, còn đoạn liên tỉnh lộ 10B sẽ xong vào tháng 3-2010.

Theo kế hoạch, để công trình sửa chữa, nâng cấp đường Nguyễn Thị Thập (quận 7) hoàn thành trong năm 2012, UBND quận 7 sẽ bàn giao 100% mặt bằng cho chủ đầu tư (Khu QLGTĐT 4) vào cuối năm 2011, thế nhưng đến nay chính quyền địa phương vẫn chưa hoàn thành việc giải tỏa diện tích của 51 hộ dân nằm trong đoạn kéo dài từ đường Nguyễn Văn Linh đến đường Huỳnh Tấn Phát. Một công trình quan trọng khác không thể không kể đến là dự án mở rộng xa lộ Hà Nội (liên quan đến địa bàn các quận 2, 9, Thủ Đức và một phần tỉnh Bình Dương) dài 15,7km, dự kiến hoàn thành trong năm 2012. Tuy nhiên, theo lãnh đạo Công ty cổ phần Đầu tư hạ tầng kỹ thuật TP (chủ đầu tư), đến nay công tác đền bù giải tỏa vẫn chưa hoàn thành nên dự án phải thi công theo kiểu chắp vá. Theo UBND quận Thủ Đức, khó khăn lớn nhất vẫn là GPMB. Đến thời điểm này, ngoài đoạn 1 (từ cầu Rạch Chiếc đến ngã tư Thủ Đức) đã bàn giao mặt bằng, thì đoạn 2 (từ Trạm 2 đến Tân Vạn, thuộc Bình Dương) chưa biết khi nào có thể thi công vì địa phương chưa bàn giao mặt bằng, do một số hộ dân còn khiếu nại. Lãnh đạo quận thừa nhận, tình hình này khó có thể GPMB xong trước dịp 30-4 theo chỉ đạo của UBND TP. Một dự án nữa cũng trong tình trạng tương tự là dự án xây dựng cầu Rạch Tra (nối huyện Hóc Môn với huyện Củ Chi), tuy đã thi công xong các hạng mục chính nhưng hiện vẫn đang vướng mặt bằng trên địa bàn Củ Chi.

Theo lãnh đạo Sở GTVT TP, nguyên nhân chủ yếu khiến không ít dự án giao thông trọng điểm bị chậm tiến độ là khâu GPMB, cụ thể như "vướng" về thủ tục thu hồi đất, phê duyệt giá đất và phương án bồi thường, tình trạng khiếu kiện kéo dài và chậm được giải quyết, quỹ nhà tái định cư của TP chưa đáp ứng đủ nhu cầu của các hộ dân bị giải tỏa. Việc thắt chặt đầu tư công theo Nghị quyết 11 của Chính phủ và nguồn vốn ngân sách hạn chế, không đáp ứng nhu cầu đầu tư phát triển hạ tầng giao thông theo kế hoạch và quy hoạch được duyệt. Việc huy động vốn ODA và các nguồn vốn ngoài ngân sách cũng rất khó khăn. Việc đầu tư theo hình thức BOT cũng không khả thi do mật độ các trạm thu phí đã khá dày đặc, còn theo hình thức BT lại thiếu quỹ đất "sạch" cho nhà đầu tư khai thác, thu hồi vốn. Khả quan nhất là hình thức đầu tư đối tác công tư (PPP), song cũng chưa thể áp dụng được ngay bởi còn đang ở khâu... tìm hiểu, thí điểm.

Có một thực tế là nhiều dự án chậm tiến độ còn do năng lực của chủ đầu tư, nhà thầu và đơn vị tư vấn còn hạn chế, chưa đáp ứng yêu cầu, nhất là đối với các công trình đòi hỏi mức độ kỹ thuật cao, biện pháp thi công phức tạp. Ngoài ra, việc giám sát quản lý chất lượng và điều hành dự án của các chủ đầu tư còn chưa chặt chẽ, dẫn đến tình trạng phải điều chỉnh, bổ sung dự án nhiều lần. Không ít nhà thầu hạn chế về năng lực tài chính cũng như năng lực thi công…

Để đẩy nhanh tiến độ thực hiện các dự án trọng điểm, TP cần tập trung bố trí đủ vốn đầu tư cho các dự án trọng điểm dự kiến hoàn thành trong năm 2012; đặc biệt là cần ưu tiên nguồn vốn ngân sách để hoàn thành GPMB các dự án kết nối đường vành đai, đường hướng tâm, các nút giao thông quan trọng…