Nhà văn của thiên nhiên, muông thú

Tuổi 84 cùng những biến chuyển của cuộc đời dường như chẳng thể xóa nhòa ký ức về một chặng đường đã đi qua của nhà văn Vũ Hùng. Đó là những năm tháng khi ông vừa tốt nghiệp Trường Lục quân Trần Quốc Tuấn, được phân công phụ trách một điện đài phục vụ Trung đoàn Quân tình nguyện Việt Nam tại Lào. Cuộc sống sôi động, dịch chuyển của người quân báo với những chuyến đi về trên dải Trường Sơn, qua những cánh rừng bát ngát của đất nước Lào tới những bản làng hiền hòa nằm trên bờ sông Mêkông… chính là con đường dẫn Vũ Hùng đến với thiên nhiên. Nhà văn chia sẻ "Mỗi chuyến đi lại làm tôi thêm yêu thiên nhiên, yêu con người. Từ đó, cũng như những ai từng tích lũy được một số vốn sống, tôi muốn viết…".

Và rồi "Mùa săn trên núi", "Sống giữa bầy voi", "Giữ lấy bầu mật", "Sao sao", "Chú ngựa đồng cỏ", "Những kẻ lưu lạc", "Người quản tượng và con voi chiến sĩ", "Bầy voi đen", "Con voi xa đàn", "Con culi của tôi", "Vườn chim"… ra đời từ hành trình dằng dặc và vất vả ấy… Nhà phê bình văn học Vương Trí Nhàn đánh giá: "Từ toàn bộ những tác phẩm của Vũ Hùng, thấy toát lên hình ảnh cao đẹp của con người chinh phục hoàn toàn tự nhiên".

Chia sẻ với bạn đọc về những nhân vật trong tác phẩm của mình, lão nhà văn như được trở về với một thời tuổi trẻ. Ông xúc động khi nhắc tới con culi - người bạn rừng đã theo chân ông đi khắp nẻo, hay con voi lạc đàn được đặt tên "Lôm - luông" thông minh và tinh khôn, chú ngựa xiếc Antai và chú chó Nhật lưu lạc Kratie đầy tài năng… Ở làng voi trên đất nước Triệu voi, Vũ Hùng đã học được cách sống độ lượng và yêu thương. Những tháng ngày theo chân các bác thợ săn đứng tuổi ở nước bạn giúp nhà văn phần nào hiểu được từng loài thú… Vốn sống, sự hiểu biết ấy đã được ông thu lượm, đưa vào trang viết vừa thực, vừa kỳ ảo.

Cả đời văn, Vũ Hùng phần lớn viết về thiên nhiên và muông thú. Những câu chuyện ông viết không chỉ cuốn hút độc giả bởi sự kỳ bí, hùng tráng của thiên nhiên, sự dữ dội của các loại động vật hoang dã, mà còn lay động trái tim bạn đọc bởi sự ấm áp của tình đời, tình người. Nhà báo Hồng Thanh Quang nhớ lại: "Tuổi thơ của những đứa trẻ như tôi biết nhiều điều qua những câu chuyện về thiên nhiên kỳ thú của bác Vũ Hùng". Độc giả Nguyễn Xuân Độ thì bày tỏ sự bất ngờ khi được gặp nhà văn thiếu nhi mà anh thích nhất tại Hội Sách Hà Nội 2015.

Bà Lê Thị Dắt - nguyên Giám đốc NXB Kim Đồng khẳng định: Nếu không có sự quan sát tinh tế và tình yêu thiên nhiên thì khó lòng có được những trang viết hay như thế. Trong nhịp sống hối hả, cuồn cuộn hiện nay thì tình yêu thiên nhiên, muông thú ấy như một dòng suối mát lành…

25 năm xa xứ, "nhà văn của thiên nhiên và muông thú" khắc sâu trong lòng những người bạn viết, bạn nghề bao kỷ niệm đẹp đẽ, không chỉ ở những trang văn mà cả ở những trang đời. Lắng nghe chuyện kể của tác giả và bạn bè ông, càng thêm trân trọng về một nhà văn "chiếm một vị trí gần như độc nhất vô nhị trong nền văn học thiếu nhi Việt Nam với đề tài gắn bó suốt nghiệp viết của ông là rừng - thiên nhiên - muông thú".