Người kết nối hình học với đại số

Có thể kể tên các nhà khoa học nổi tiếng của thời kỳ này như Democrite (460-370 trước Công nguyên), Platon (427-347 TCN), Arixtot (384-322 TCN), Talet (624-546 TCN), Pytagore (582-507 TCN), Euclide (sinh khoảng năm 330 TCN), Archimedes (287-212 TCN).

Trải qua một giai đoạn dài khi hình thành các ngành khoa học riêng rẽ như vật lí, hóa học, sinh học, triết học... thì đến thế kỷ XVII, nhân loại mới có thêm một nhà toán học lừng danh người Pháp, đồng thời ông được coi là cha đẻ của triết học hiện đại, đó là René Descartes. Nhà toán học Descartes sinh năm 1596, là con của một gia đình quý tộc nhỏ, có truyền thống khoa bảng. Lớn lên ông học ngành luật và từng phục vụ trong quân ngũ. Sau này ông bắt đầu tìm hiểu về triết học và một số ngành khoa học khác. Năm 1628, ông chuyển tới Hà Lan sinh sống. Ông mất năm 1650 tại Thụy Điển. Descartes nổi tiếng về hệ tọa độ mà sau này được mang tên ông. Đó là một phát minh quan trọng trong toán học giúp chúng ta giải được nhiều bài toán hình học bằng công cụ đại số. Chẳng hạn để tính diện tích của một tam giác, ta sẽ đưa 3 đỉnh của tam giác lên mặt phẳng tọa độ rồi dùng công thức để tính toán. Ông kết nối hình học với đại số để hình thành hình học giải tích. Ông cũng là người tìm ra công thức của một số đường cong hình học. Các ký hiệu về biến số (x, y, z) và tham số (a, b, c) trong toán học được ông sử dụng đầu tiên. Ông cũng là người đưa ra ký hiệu lũy thừa như x^2. Trong đại số, ông tìm ra phương pháp để tìm ra số nghiệm âm, dương của một đa thức. Trong vật lý, ông tìm ra định luật phản xạ ánh sáng, đồng thời ông mô tả ánh sáng như một áp lực lên chất rắn, mở đường cho phát minh sau này của Anhxtanh về lý thuyết sóng ánh sáng. Ông cũng là người có đóng góp nhiều cho sinh học và thiên văn học.

Sau Descartes hơn 3 thế kỷ, nhân loại lại có thêm một công trình kết nối giữa các ngành khoa học với nhau, đó chính là Bổ đề cơ bản của Longlands. Dù không nhiều người hiểu được công trình này nhưng có thể hiểu đơn giản là từ nay những khám phá khoa học nếu đúng trong ngành này thì cũng sẽ đúng trong ngành khác, để chứng minh một tính chất trong hình học, có thể chuyển nó sang tin học hoặc vật lý.

Câu hỏi kỳ này. Bạn có biết câu nói nổi tiếng nhất của Descartes nói về tư duy không?

Câu trả lời gửi về: Hoàng Trọng Hảo, Tạp chí Toán Tuổi thơ, 361 Trường Chinh, Thanh Xuân, Hà Nội. Ngoài phong bì ghi dự thi "Học mà chơi - chơi mà học" của Báo Hànộimới.