Napier - hồi sinh sau thảm họa

Thành phố đặc biệt

Napier là thành phố lớn thứ 6 của New Zealand. Nơi đây khí hậu quanh năm mát mẻ, đất đai màu mỡ, bờ biển lúc nào cũng đầy ắp các loại hải sản nên từ xưa, mảnh đất này đã được những người di cư từ châu Âu chọn làm nơi định cư, lập nên thành phố.

Trong hơn một thế kỷ, Napier từng là “thủ phủ” sản xuất lông cừu của thế giới, đồng thời cũng là vùng sản xuất rượu vang nổi tiếng. Thế nhưng, một trận động đất bất ngờ xảy ra vào năm 1931 đã chấm dứt tất cả những điều đó. Trận động đất khiến hơn 250 người chết, phá hủy toàn bộ các công trình trong thành phố lẫn khu vực lân cận. Nhiều tàu thuyền đang đỗ tại bến bị mắc cạn... Và, ngoài sức tưởng tượng của con người, trận động đất nói trên đã nâng hẳn một mảnh đất rộng khoảng 40km2 từ dưới biển lên.

Trong hơn một năm trời, người dân Napier góp nhặt những mảnh còn sót lại của cuộc sống cũ, đồng thời vắt óc tìm hướng đi mới cho thành phố. Napier không thể dựa vào ngành lông cừu, làm rượu hay đánh bắt cá được nữa vì tất cả đàn gia súc, trang trại và tàu cá đã mất, cần rất nhiều thời gian để gây dựng lại. Cuối cùng, để phục hồi Napier, chính quyền thành phố đã đưa ra một quyết định táo bạo: Biến Napier thành một thành phố du lịch.

Napier có rất nhiều yếu tố thuận lợi để thành công với con đường phát triển mới. Với những người yêu biển thì Napier, nơi có bãi biển cát trắng hiền hòa luôn khiến họ hài lòng. ở đây còn có đàn ó biển lớn nhất thế giới. Nếu đến đây vào mùa loài vật này kết đôi, du khách sẽ được chứng kiến hàng ngàn chú chim bay lượn trên bầu trời với những vũ điệu kỳ lạ để tìm bạn tình. Sau đó, loài chim này sẽ dựng tổ ngay trên mặt đất để ấp trứng...

Trong khi các thành phố khác của New Zealand luôn nằm trong danh sách các thành phố hiện đại của thế giới thì Napier vẫn lưu giữ nhiều nét xưa - không chỉ trong kiến trúc mà còn trong cả cách sống. Nhiều cửa hàng đồ len, bánh kẹo, vẽ tranh truyền thần, đồ gốm, các hầm rượu vang... tiếp tục hoạt động theo cách quen thuộc suốt 70, 80 năm qua. Đó cũng chính là nét hấp dẫn đối với du khách.

“Thủ phủ Art Deco”

Ngược lại lịch sử, sau trận động đất kể trên, một người con của Napier là kiến trúc sư Louis Hay đã nhận trách nhiệm xây dựng lại thành phố. Nhờ vào tài năng và công sức của ông mà Napier trở thành “thủ phủ Art Deco” của thế giới. Dường như tất cả những nét phù hoa của kiến trúc Mỹ, Anh, Pháp hồi đầu thế kỷ XX được ông dùng để “thổi hồn” cho từng căn nhà ở Napier.

Khách du lịch đến đây cảm thấy mình như lạc vào một phim trường khổng lồ. Ở hai bên đường là những dãy nhà được xây dựng theo lối kiến trúc Art Deco mà trên thế giới ít nơi nào có. Bạn có thể dành hàng giờ đi dạo và trầm trồ trước những công trình như khách sạn Criterion, trụ sở Công ty Thuốc lá quốc gia, nhà hát Opera Napier, nhà thờ Thánh John hay Viện bảo tàng Art Deco... Mỗi năm, hàng trăm nghìn người yêu kiến trúc đến đây để tìm hiểu về một phong cách kinh điển đã đi vào lịch sử.

Để có thể thăm thú tất cả những công trình trên, bạn nên đi xe đạp hay tốt hơn hết là tham gia một tour trên những chiếc ô tô cổ có từ những năm 1930. Một trong những địa điểm được du khách lựa chọn nhiều nhất là phố Marine Parade với hàng loạt đài phun nước, tượng đá... nằm thấp thoáng dưới bóng những cây cổ thụ có tuổi đời hơn một trăm năm. ở một đầu phố Marine Parade là Thủy cung quốc gia New Zealand, còn ở đầu bên kia là nhà tù Napier, công trình duy nhất còn sót lại sau trận động đất năm 1931.

Vào khoảng tháng 2 hằng năm, thành phố tổ chức tuần lễ Art Deco. Khi đó, nhiều buổi triển lãm, biểu diễn, diễu hành xe hơi, máy bay, tàu hỏa và đủ loại máy móc cổ khác được tổ chức nối tiếp nhau. Đến tối thì có các bữa tiệc và buổi hòa nhạc ở khắp nơi trong thành phố. Người dân địa phương ăn mặc theo phong cách thời trang những năm 1930. Đây là cơ hội có một không hai để khách du lịch cảm nhận nét văn hóa thượng lưu phương Tây những năm đầu thế kỷ XX.

Thật khó để bất kỳ ai đến Napier lại nghĩ rằng nơi đây đã gần như biến mất vì một trận động đất. Câu chuyện hồi phục của Napier cũng kỳ diệu như những cảnh đẹp tại thành phố này vậy.