Theo PGS.TS Hà Duyên Châu, nghiên cứu viên cao cấp, nguyên Viện trưởng Viện Vật lý địa cầu (Viện KH-CN Việt Nam) các trận bão từ (bão Mặt Trời) trong các ngày 7, 8, 9/3 không lớn và gần như không gây ảnh hưởng nhưng Trái Đất vẫn đang bị đe dọa bởi rất nhiều trận bão từ sẽ xảy ra trong năm 2012.
Theo số liệu mà PGS.TS Hà Duyên Châu đưa ra, năm 2001, tại trạm Phú Thụy, Hà Nội đã ghi nhận một trận bão từ đạt cường độ trên 600nT. Trước đó, năm 1989, bão từ đạt cực đại lên đến gần 700nT. Tuy nhiên, trong các năm từ 2006 - 2010, mỗi năm chỉ xảy ra dưới 20 trận bão từ, như năm 2010 cũng chỉ có 17 trận. Các trận bão từ trong những năm này ở cường độ nhỏ, mạnh nhất năm 2010 cũng chỉ đạt 107nT.
Hình ảnh bão từ (Ảnh: Metro) |
Theo Viện Vật lý địa cầu, bão từ từ cấp độ G3 (từ 200nT trở lên) có thể gây rất nhiều phiền toái cho con người. Trong công nghiệp, khi bão từ xảy ra sẽ xuất hiện dòng điện cảm ứng rất lớn song song với từ trường của dòng điện 500kV. Dòng điện này làm hỏng rơle tự động của trạm biến áp, gây ảnh hưởng đến hoạt động của trạm điện và cấp điện.
PGS Châu dẫn chứng, năm 1989, một trận bão từ mạnh đã làm tê liệt hoàn toàn hệ thồng truyền tải điện cao áp tại Quebec (Canada) trong 9 giờ liền gây thiệt hại hàng tỷ đô la. Tại Việt Nam, năm 2001, từ trường xuất hiện tại nhiều trạm biến áp ở Hà Nội, TP.HCM do ảnh hưởng của bão từ lên đến 90 Ampe nhưng Viện Vật lý địa cầu đã kịp thời thông báo cho Ban Kỹ thuật - Trung tâm Điều độ hệ thống điện (Tập đoàn Điện lực Việt Nam) hạ công suất truyền tải điện xuống nên không gây thiệt hại.
GS-TS Nguyễn Lân Việt, Viện trưởng Viện Tim mạch quốc gia cảnh báo, bão từ với cường độ từ 200nT trở lên sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe con người, đặc biệt những người mắc bệnh thần kinh, xương, khớp.
Theo GS-TS Nguyễn Lân Việt, những người bình thường không thể cảm nhận được bão từ. Chỉ những người mẫn cảm với từ trường (người bị các bệnh thần kinh và tim mạch) có thể có một vài cảm giác đặc biệt như mệt mỏi, đau nhức xương, bồn chồn, tim đập mạnh, làm việc kém hiệu quả...
Lý do các nhóm bệnh nói trên bị ảnh hưởng bởi bão từ là bởi xương, tim, não có các tế bào mang từ tính. Nói cách khác, những người có tiền sử bệnh tim mạch, thần kinh, các bệnh về xương khớp rất nhạy cảm với bão từ. Nhẹ thì cảm thấy mệt mỏi, căng thẳng, đau mình mẩy, xương khớp.
Ở một số nơi trên thế giới khi có bão từ xảy ra, những người điều trị trong bệnh viện liên quan tới bệnh tim mạch và thần kinh được đưa vào một cái lồng xung quanh là sắt có tác dụng ngăn cản biến thiên.
Mặc dù Việt Nam chưa có nghiên cứu nào về ảnh hưởng của bão từ đến sức khỏe nhưng giới chuyên môn khuyến cáo tốt nhất là trong thời điểm bão từ hoạt động mạnh, người bị bệnh tim mạch, huyết áp cao cần được nghỉ ngơi trong nhà có nhiều khung sắt thép để giảm thiểu tác động của bão từ. Vì thế, vào những ngày được dự báo có bão từ xuất hiện, người bệnh nên tránh hoạt động nhiều ngoài trời, nhất là với đối tượng đã được cấy máy tạo nhịp tim vĩnh viễn.
Trong thời gian bão từ xảy ra, nếu ở trong nhà cao tầng, tường dày, thoáng khí thì càng tốt, vì sẽ giảm được các sóng điện từ từ ngoài vào. Trong trường hợp buộc phải ra ngoài, bệnh nhân cần đi ô tô, tránh ra nắng không đội mũ, không có dụng cụ bảo vệ cơ thể. Khi có sự biến động không tốt cho sức khỏe, cần uống đủ nước, tránh lo âu, tránh những kích thích không tốt cho tâm lý.
Các bác sĩ cũng khuyến cáo trong thời gian xảy ra bão từ, bệnh nhân tim mạch, thần kinh, áp huyết cao cần có người luôn ở bên cạnh để có thể cấp cứu kịp thời.
Trước đó, Cơ quan Hàng không và Vũ trụ Mỹ (NASA) cảnh báo, một trận bão từ cực mạnh đã tấn công Trái Đất từ ngày 9/3, kéo dài đến hết tuần. Cơ quan này cũng cho biết, đây là trận bão từ lớn nhất trong vòng 5 năm qua, khi một lượng cực lớn các hạt phân tử nhiễm từ di chuyển về phía Trái Đất. Bão từ bắt nguồn từ hai vụ nổ lớn xảy ra trên bề mặt của Mặt trời trong tuần qua./.
(*) Không sao chép dưới mọi hình thức khi chưa có sự đồng ý bằng văn bản của Báo Hànộimới.