Mỹ vẫn giữ vai trò hạn chế ở Libya

Bộ trưởng Quốc phòng Pháp tuyên bố rằng, nếu không có sự tham gia đầy đủ của Mỹ, phương Tây có thể sẽ không có khả năng ngăn chặn các cuộc tấn công của lực lượng trung thành với ông Gadhafi ở các thành phố bị phiến quân bao vây.

Các quan chức Mỹ cho biết, họ thoải mái với vai trò của mình và không có kế hoạch đẩy mạnh sự tham gia, ngay cả khi các quan chức Anh và Pháp cho biết, sức mạnh quân sự của Washington là cần thiết để đảm bảo sự thành công của chiến dịch. Mỹ nói rằng, NATO có thể thực hiện hoạt động mà không có sự tiếp tục tham gia mạnh mẽ của Mỹ như tháng trước.

"Tổng thống và chính quyền này tin rằng, NATO và liên minh mà chúng ta vẫn là một đối tác, có khả năng làm tròn nhiệm vụ thực thi các vùng cấm bay, thực thi lệnh cấm vận vũ khí và cung cấp sự bảo vệ dân thường," phát ngôn viên Nhà Trắng Jay Carney nói với các phóng viên.

"Mỹ đã không từ bỏ hoạt động này", phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mark Mực nói. "Chúng tôi vẫn đang cung cấp các hỗ trợ mà chúng tôi có thể. Tôi không nghĩ rằng đó là đúng khi nói rằng, có mối bất hòa trong liên minh".

Tuy nhiên, những lời than phiền công khai của Anh và Pháp mâu thuẫn với điều đó và các quan chức Mỹ đã tranh luận riêng rằng, một số thành viên châu Âu đã không theo đúng cam kết giữ vai trò dẫn đầu trong hoạt động khi giai đoạn mở đầu đã kết thúc. Chính quyền Mỹ không muốn giữ vai trò chính sau thời điểm đó và tham gia vào sứ mệnh của NATO chỉ với vai trò hỗ trợ sau đó.

Với những bất đồng hiện tại, Ngoại trưởng Hillary Rodham Clinton dự kiến sẽ được nghe những lời kêu gọi lớn để Hoa Kỳ tiếp tục chiến đấu mạnh hơn khi bà đến Đức dự các cuộc họp của các ngoại trưởng NATO vào ngày mai, 15/4, và ngày kia. Những cuộc đàm phán dự kiến sẽ bị chi phối bởi tình hình tại Libya, nơi các lực lượng phiến quân chiến đấu với lực lượng trung thành với ông Gadhafi đang đối mặt với những thách thức ngày càng tăng và kêu gọi trợ giúp thêm.

Tại Bộ Ngoại giao, phát ngôn viên Toner cho biết, Tổng thống Barack Obama đã nói rõ ràng từ đầu rằng Mỹ "sẽ giảm bớt vai trò khi NATO đã tiếp quản, nắm quyền chỉ huy và kiểm soát hoạt động".

Ông nói thêm, "tất nhiên, khi cần thiết, Mỹ sẽ giúp đỡ nếu được yêu cầu về các khả năng khác, nhưng thực sự, vai trò của chúng tôi đã lùi xuống trong nhiệm vụ này".

Tại Lầu Năm Góc, Đại tá thủy quân Dave Lapan nói rằng, không có động thái tăng sự tham gia của quân đội Mỹ.

Tại trụ sở của NATO ở Brussels, các quan chức liên minh đã đồng ý và cho biết hoạt động đã thành công.

Tướng Mark Van Uhm của NATO bác bỏ sự chỉ trích của hoạt động. Ông nói rằng, liên minh quân sự Bắc Đại Tây Dương đã hoạt động tốt trong việc thực thi các lệnh cấm vận vũ khí, tuần tra khu vực cấm bay ở Libya và bảo vệ dân thường.

"Với những tài sản chúng tôi có, chúng tôi đang làm một công việc tuyệt vời", ông Van Uhm nói với các phóng viên.

Pháp và Anh thì khác, kêu gọi phần còn lại của liên minh, đặc biệt là Mỹ, đẩy mạnh chiến dịch.

Tại một cuộc họp của Liên minh châu Âu tại Luxembourg, Paris đã kêu than về vai trò quân sự hạn chế của Mỹ tại Libya và khiển trách Đức cũng vậy, vì không tham gia. Bộ trưởng Quốc phòng Pháp nói rằng, nếu không có sự tham gia đầy đủ của Mỹ trong hoạt động chiến đấu, phương Tây có lẽ không thể ngăn chặn các cuộc tấn công của lực lượng trung thành với ông Gadhafi vào các thành phố do phiến quân nắm giữ.

Sự giảm bớt vai trò của Mỹ kể từ khi NATO tiếp quyền chỉ huy hôm 31/3 rõ ràng đã ảnh hưởng đến hoạt động.

Phát ngôn viên phe đối lập ở Libya Ali al-Issawi nói rằng, binh sỹ của ông Gadhafi đã giết chết khoảng 10.000 người dân và làm 30.000 người khác bị thương, trong đó có 7.000 người mang những vết thương đe dọa đến tính mạng. Ông cho biết, thêm 20.000 người bị mất tích và bị nghi là đang ở trong các nhà tù của ông Gadhafi. Không có cách nào để xác minh tuyên bố độc lập của ông.